بیمه روسیتاییان ازواقعیت تاعمل

باتوجه به اینكه قریب ۲۲ میلیون نفر از جمعیت كشور در روستاهای كشور زندگی می‌كنند و كل تغذیه جمعیت ایران توسط همین قشر تأمین می‌شود لزوم رسیدگی به امور بیمه و درمان روستاییان باید از اهم فعالیت‌ دولت‌ها باشد. لیكن طرح بیمه روستاییان كه به‌صورت فعلی درحال اجراء است نه تنها مشكلی از مشكلات عدیده روستاییان را حل نمی‌كند بلكه باتوجه به توقعی كه ایجاد شده باعث سردرگمی و یأس روستاییان شده و بر مشكلات روستاییان افزوده است.
نگاهی گذرا به طرح بیمه روستاییان و عشایر نشان‌دهنده این است كه قانون‌گذار و مجریان بر اصل عدالت اجتماعی توجه كافی مبذول نداشته‌اند و اصل زیربنایی كه همان بیمه روستاییان می‌باشد كمتر موردتوجه قرار گرفته است خدمات درمانی نیز به صورت خیلی ابتدایی و سطحی درحال اجرا است. درحالی كه حتی قبل از انقلاب اسلامی هرچند درمانگاه‌های روستایی محدود بود لیكن در آنجا كلیه خدمات درمانی برای روستاییان به صورت رایگان انجام می‌گرفت درحال‌حاضر هر مراجعه‌كننده همین مراكز باید هزینه درمان را بپردازد و حال با دفترچه‌های روستایی قسمتی را بیمه‌گزار و قسمتی را روستاییان تقبل می‌نماید در این مراكز كه از حداقل امكانات درمانی برخوردارند و با پزشكان طرحی یا پزشكانی كه به دلایل خاص به روستا پا گذاشته‌اند اداره می‌شود و درمان به‌صورت ناقص انجام می‌گیرد كه همانگونه كه می‌دانیم درمان ناقص بسیار خطرناك است.
حال اگر بیمه روستاییان به صورت كامل و اصولی اجرا شود باید این موارد را درنظر گرفته و مشكلات قانونی و اجرایی آن را مورد توجه قرار داد.
۱ – بیمه روستاییان و عشایر
۲ – تأمین خدمات روستاییان
الف - بیمه روستاییان و عشایر:
یكی از مهم‌ترین وظایف دولت درجهت بسط عدالت اجتماعی بیمه روستاییان و عشایر می‌باشد. باتوجه به این‌كه یكی از دلایل مهاجرت كروستاییان به شهر عدم امكانات مناسب در روستا و فاصله زیاد رفاه در شهر و روستا می‌باشد و به طبع آن فاصله زیاد بین افراد شاغل در روستا و شهر می‌باشد به‌عنوان مثال درنظر بگیریم كه دو فرزند یك خانواده روستایی یكی در روستا كار كشاورزی را ادامه دهد و دیگری در شهر در یك كارخانه مشغول به كار شود فرزندی كه در كارخانه مشغول به كار است حقوق مكفی دریافت می‌نماید از بیمه درمانی كامل برخوردار است بعد از حداكثر ۳۰ سال كار با حقوق مكفی بازنشسته می‌شود و بعد از بازنشستگی مبلغی حدود ۱۵-۱۰ میلیون تومان پاداش دریافت می‌نماید.
حال فرزند دیگر با كار طافت‌فرسای كشاورزی كه هیچ‌گونه تضمینی نیز در درآمدش و علت عدم تعمیق درست در خرید محصولات كشاورزی وجود ندارد مواجه‌ایم بازنشستگی ندارد پاداش پایان كار نیز ندارد بیمه درمانی درست ندارد و اگر بیمار شود باید بمیرد چون تحمل پرداخت مخارج بالا درمان را ندارد حال چگونه شخص ساكن در روستا می‌تواند بپزیرد كه مهاجرت صورت نگیرد بنابراین برای بهبود وضع كشاورزی و عدم مهاجرت روستاییان باید سیستم بیمه متحول شده و این قشر عظیم و زحمتكش از مزایای بیمه بیشتر از شهری‌ها استفاده نماید تا نه تنها مهاجرت صورت نگیرد بلكه مهاجرت معكوس نیز داشته باشیم.
ب - تأمین خدمات درمانی روستاییان:
ظاهراً آنچه كه در طرح بیمه خدمات روستاییان و عشایر بیشتر مدنظر قرار گرفته است همین تأمین خدمات درمانی می‌باشد ولی همین مورد نیز با كاستی‌های فراوان روبه‌رو بوده است كه به بخشی از آنها اشاره می‌كنیم :
۱ – پیاده‌كردن یك طرح ملی جهت پوشش درمانی با جمعیتی در حدود بیست و دو میلیون نفر كاری است بزرگ به‌ویژه برای سازمانی كه تنها چند سالی از عمر تشكیلاتی می‌گذرد و تصور بر این است كه عجله و شتابی بیش از حد در اجرای طرح وجود داشت درحالی كه باید توجه می‌شد كه بیمه‌نمودن این تعداد از جمعیت كشور تنها به توزیع كارت محدود نمی‌گردید و پیامد آن ارایه خدمات موردنیاز به این گروه عظیم از افرادی است كه كارت دریافت نموده‌اند و سازمان در قبال درمان آنان قبول مسوولیت نموده است.
۲ – قابل استفاده‌نبودن دفترچه‌های بیمه روستایی در كلیه مراكز درمانی كشور
۳ – یكی از مهمترین تنگناها نداشتن آمادگی كافی و لازم بیمارستان‌های تابعه دانشگاه‌های علوم پزشكی به‌ویژه در شهرستان‌ها در زمینه ارایه خدمات مناسب به بیمه‌شدگان روستایی نیازمند خدمات تخصصی بوده مثل نداشتن امكانات تخصصی پاراكلینكی یا آماده‌نبودن برای پذیرش تعداد زیاد مراجعه‌كننده.
این آمادگی می‌بایست قبل از اجرای طرح و با هماهنگی با وزارت بهداشت و درمان ایجاد می‌شد متأسفانه به دلیل شتاب زیاد در اجرا این پرسش هم ظاهرا مدنظر قرار نگرفته است كه آیا واحدهای مسوول ارایه خدمات تشخیص درمانی، تخصصی، درمجموع توان پاسخگویی به مراجعان را ازنظر كمی و كیفی دارند؟

مقاله : مهندس غلامرضا دلاوری