اگر فرزند دوم در راه است حتماً بخوانید!

تولد نوزاد دوم تغییرات بسیاری در خانواده ایجاد می‌کند. پیش از تولد نوزاد، والدین وقت و انرژی زیادی را صرف آماده کردن محیط منزل می‌کنند. بعد از تولد نوزاد، تمام توجه خانواده به برآورده کردن نیازهای او متمرکز می‌شود. بدیهی است که کنار آمدن با این تغییرات براین خواهران و برادران بزرگ‌تر دشوار به نظر می‌آید. بنابراین اگر کودک اول شما احساس ناراحتی و رنجش از نوزاد پیدا کند، طبیعی است. زیرا او این‌طور تصور می‌کند که نوزاد می‌خواهد جای او را بگیرد. در این‌جا روش‌هائی را به شما معرفی می‌کنیم که با عمل به آنها کودکتان را برای رویاروئی با این تغییرات آماده خواهید کرد. اولین کاری که باید پیش از تولد نوزاد انجام دهید این است که مطابق سن کودکتان با او در مورد دوران بارداری و مراقبت‌هائی که از نوزاد باید به عمل آورده شود، صحبت کنید، تا او راحت‌تر تغییرات را بپذیرد.
● اقداماتی که شما می‌توانید در دوران بارداری انجام دهید:
هرطور صلاح می‌دانید با کودکتان در مورد تولد نوزاد صحبت کنید. البته هر چه‌قدر سن کودک بیشتر باشد، راحت‌تر مسائل را درک خواهد کرد. هنگامی که شما با کودکتان در مورد تولد نوزاد صحبت می‌کنید، خیالتاین راحت می‌شود که او تا حدودی در این مورد آگاهی پیدا کرده و آماده شرایط جدید شده است. به خاطر داشته باشید مطابق سن او با او صحبت کنید. به‌عنوان مثال وقتی یک کودک پیش‌دبستانی از شما می‌پرسد چه‌وقت نوزاد به دنیا می‌آید. اگر به او بگوئید ۹ ماه دیگر، او منظور شما را به خوبی درک نمی‌کند. بنابراین بهتر است به او بگوئید فصل زمستان یا وقتی هوا سرد شد، نوزاد به دنیا می‌آید. اجازه بدهید جزئیات را خود کودک از شما سئوال کند. سئوالات او بهترین راهنما برای شما هستند.
به‌عنوان مثال، اگر کودک ۴ ساله شما بپرسد: ”بچه از کجا به دنیا می‌آید؟“ تنها کافی است به او بگوئید: ”بچه از داخل رحم که درون شکم مادر است به دنیا می‌آید.“ اگر کودک بیشتر اطلاعات بخواهد، حتماً از شما خواهد پرسید. اگر احساس می‌کنید کودکتان به مسائل مربوط به نوزاد علاقه نشان می‌دهد، بهتر است فعالیت‌های زیر را با کودکتان انجام دهید تا علاقه او را به طور ناخودآگاه نسبت به نوزاد افزایش دهید: عکس‌های نوزادی‌اش را به او نشان دهید، کتاب‌هائی در مورد تولد نوزاد برای او بخوانید، نوزاد دوستان و آشنایان را به او نشان دهید، با او کیف نوزاد را برای بیمارستان آماده کنید، با او اسم انتخاب کنید، او را با خود به دکتر ببرید تا از نیز صدای قلب نوزاد را بشنود. با دوستانی که شرایط شما را دارند و نوزاد دومشان تازه متولد شده، ملاقات کنید تا فرزندتان موقعیت آنها را از نزدیک ببیند و کاملاً با وضعیت جدید آشنا شود. در این حالت فرصت پیدا می‌کند که احساسات خود را نیز در مورد برادر و یا خواهر جدیدش ابراز کند. بنابراین شما به راحتی از افکار او نسبت به نوزاد آگاه خواهید شد و می‌توانید اقدامات لازم را به عمل آورید.
● برنامه‌ریزی برای روز موعد
بهتر است برای روز تولد نوزادتان از قبل برنامه‌ریزی کنید که فرزند بزرگتان را کجا و پیش چه کسی بگذارید. شما می‌توانید در این مورد با او صحبت کنید و نظر او را جویا شوید. بعد کاملاً برای او توضیح که برنامه شما چیست. شاید شما دوست داشته باشید درست بعد از تولد نوزاد، فرزندتان را در بیمارستان ملاقات کنید ولی توجه داشته باشید این کار را موقعی انجام دهید که ملاقات کننده ندارید و تمام توجه‌تان به فرزنتان معطوف است. سعی کنید با ورود نوزاد به خانه برنامه روزانه فرزندتان تغییر نکند. اگر قصد دارید برای نوزاد اتاق خاصی را در نظر بگیرید و تغییراتی اعمال کنید، این کار را پیش از تولد نوزاد انجام دهید. اگر احساس می‌کنید کودکتان خودش را لوس می‌کند، کارهای بچه‌گانه انجام می‌دهد دوست دارد از تخت‌خواب خودش به داخل تخت‌خواب نوزاد برود، بهتر است تمام تغییرات را چندین هفته پیش از تولد نوزاد انجام دهید تا کاملاً برای او عادی شود.
● آوردن نوزاد به منزل
اگر هنگامی که نوزاد را از بیمارستان به منزل منتفل می‌کنید، چند کار مهم و ساده را انجام دهید، فرزندتان راحت‌تر تغییرات را می‌پذیرد. در انجام کارهای مربوط به نوزاد، از او نیز کمک بخواهید. در این صورت احساس می‌کند که او از خانواده جدا نشده است و شما هم‌چنان به او اهمیت می‌دهید. بهتر است تخت‌خواب کوچکی برای او تهیه کنید و کنار خود بگذارید تا او نیز به همراه خانواده بخوابد و احساس آرامش کند. (البته این حالت نباید زیاد طول بکشد. هر موقع، متوجه شدید کودکتان احساس آرامش خیال می‌کند، می‌توانید دوباره او را در اتاق خود بخوابانید.) اگر کودک تمایل داشت در کارهای مربوط به نوزاد به شما کمک کند، حتماً به او این اجازه را بدهید.
با این عمل، او با نوزاد ارتباط بهتری برقرار می‌کند. ممکن است در سن ۴ یا ۵ سالگی کودک دوست داشته باشد در تعویض لباس، حمام کردن، پوشک کردن و بادگلو کردن نوزاد به مادر کمک کند، هیچ‌گاه مانع این کار او نشوید. اگر کودکتان هیچ علاقه‌ای به نوزاد نشان نمی‌دهد، ناراحت نشوید و او را مجبور به این کار نکنید.
ایجاد عشق و علاقه در کودک نیاز به زمان دارد. در هنگام شیر دادن به نوزاد، اسباب‌بازی‌های مورد علاقه فرزندتان را کنار خود بگذارید تا او کاملاً به آنها سرگرم شود و مزاحم شما و نوزاد نشود. سعی کنید از هر فرصتی برای ارتباط دو نفره با فرزندتان استفاده کنید، به‌عنوان مثال وقتی نوزاد خواب است، می‌توانید از این موقعیت استفاده کنید. روزانه اوقات خاصی را فقط به او اختصاص دهید تا توجه و محبت شما را نسبت به خود احساس کند. اگر کودک متوجه شود که شما برای او نیز وقت می‌گذارید، احساس رنجش و عصبانیت او نسبت به نوزاد کمتر خواهد شد. بهتر است به دوستان و فامیل یادآوری کنید که بیش از اندازه به نوزاد توجه نکنند و کمی هم با فرزند اولتان در موارد دیگری که مورد علاقه اوست صحبت کنند.
● احساسات فرزند اول را درک کنید
با تغییراتی که نوزاد با خود به همراه می‌آورد، طبیعی است اگر احساس کنید که کودکتان دچار بدرفتاری شده است. زیرا به هر حال کودک نیاز به زمان دارد تا بتواند با تغییرات به وجود آمده خود را تطبیق دهد. به کودک این اجازه را بدهید که احساس ناراحتی و رنجش خود را نسبت به نوزاد بیان کند. اگر او نتواند احساسات خود را به شما ابراز کند، بنابراین انتظار بدرفتاری، نق زدن، حرف گوش ندادن و یا لوس کردن را از جانب او داشته باشید.
اگر شاهد بدرفتاری در کودکتان بودید، ریشه‌یابی کنید و علت آن‌را پیدا کنید. شاید او نیاز به توجه بیشتری داشته باشد. سعی کنید به کودکتان یاد دهید که از طریق روش‌های مناسب احساسات خود را ابراز کند.

مترجم: مهتاب علیمرادی

منبع : ماهنامه کودک