بهداشت کودک

توجه به بهداشت کودک رابطه مستقیم و تنگاتنگی با رشد و نمو دارد. هرچند تغذیه صحیح و اصولی باشد، چنانچه بهداشت به گونه‌ای در خور و دقیق رعایت نشود، کودک رنجور و بیمار خواهد ماند و یا حداقل از رشد و نمو او کاسته می‌شود.
● شستشوی کودک:
نظریه عمومی پزشکان متخصص بر این نکته استوار است که تا پیش از افتادن بند ناف و التیام زخم آن که تا حداکثر ۱۵ روز به طول می‌انجامد، نباید کودک را حمام کرد. از همین رو در چند روز نخست می‌توان بدین طریق وی را شستشو داد:
صورت کودک را با قدری پنبه نرم که با آب نیم گرم مرطوب شده باشد بشوئید. پنبه نرم دیگری را در آب و صابون نیمه گرم خیس کرده و با نرمی و ملایمت بدن کودک را تمیز کنید. آنگاه بدن وی را با آب نیمه گرم بدون صابون بشوئید به گونه‌ای که به محل ناف سرایت ننماید و با حوله‌ای مخصوص کودک، مثل آب خشک‌کن، بدن وی را خشک کنید. چنانچه هوا سرد باشد بهتر است بیشتر حوله را گرم نمائید. توجه کافی لازم است تا تمام نقاط بدن حتی کوچکترین چروک‌ها خشک شود.
به محض بهبود ناف می‌توان همه روزه کودک را حمام کرد. بدین منظور یک وان کوچک و یا لگن بزرگ بسیار تمیز که مختص کودک باشد، لازم است. وان را در جای محکم و ارتفاع مناسبی قرار دهید تا بیهوده خسته نشوید. ضمن آن‌که کودک نیز در معرض جریان هوای مستقیم قرار نمی‌گیرد.
افزون بر لگن، لوازم ضروری دیگری که مورد نیاز است عبارتند از: لیف نرم و لطیف، صابون بدون بو و رنگ، قیچی کوچک ناخن‌گیری، برس مو از جنس غیر پلاستیک، حوله حمام بزرگ، جهت شستشوی کودک به هیچوجه از اسفنج که تمیز کردن آن مشکل و جوشاندنش بی‌فایده است، استفاده نکنید. حرارت آب حمام باید ۳۷ـ۳۶ درجه سانتی‌گراد و حرارت اتاق کودک پس از استحمام بایستی ۱۸ تا ۱۹ درجه سانتی‌گراد باشد. مدت زمان لازم جهت استحمام کودک ۵ دقیقه است. کودک را در وان به پشت بخوابانید و دست چپ را زیر گردن او تکیه دهید تا سرش از آب بیرون بماند. صورت او را با آب نیم گرم بدون صابون شستشو داده و سپس تمام بدن وی را صابون بزنید. سر او را با صابون یا شامپوی ویژه کودک شسته و او را با آب بشوئید. پس از استحمام، کودک را فوراً در حوله پیچیده و بدنش را خشک کنید. حوله را به بدن کودک نکشید بلکه مثل آب خشک‌کن، آب بدن را برطرف سازید. با برس موهای او را شانه کنید و مواظب باشید که سر او پوست نیندازد.
▪ پودر زدن:
پس از استحمام، کودک را روی تختخواب گذاشته و سپس به چین‌های گردن، زیر بغل، کفل و بین دو پای او پودر بچه بپاشید. از به کار بردن نشاسته که باعث ترکاندن پوست می‌‌گردد پرهیز نمائید. امروزه پزشکان پودر زدن را چندان توصیه نمی‌کنند و معتقدند که پودر سبب مسدود شدن سوراخ‌های پوست می‌شود، در ضمن باعث بی‌توجهی مادر به خشک کردن چین‌های بدن کودک می‌گردد. بهتر است چین‌ها را کاملاً خشک کرده و با کمی وازلین یا کرم‌های مشابه مالش دهید.