مهار کردن خشم را به کودکانمان بیاموزیم

فرزند ما در طول یک روز بیشتر از تمام دوره کودکی ما با موقعیت های تنش زا مواجه است . به صحنه های آشوب ها ، جنایت ها ، تیراندازی ها بمب گذاری ها ، آدم ربایی ها و اضطراب و خشم را در کودکان افزایش می دهد . کودکان امروزی با موقعیت های بزرگسالان مواجه اند ، اما فکر و بدن آن ها به اندازه کافی رشد نکرده است که بتوانند بر این تنش ها غلبه کنند و عدم اطلاع از مهارت های بیان احساس خشم منجر به اعمال خشونت می گردد.
اما در کنار این خبرهای بد ، خبر خوبی هم هست و آن این که آرامش نیز مانند خشونت آموختنی است . یعنی ما می توانیم به فرزندان خود بیاموزیم چگونه بدون این که به دردسر بیفتند و در خال که رفتار خود را تحت کنترل دارند ، احساسات خود را بیان کنند. البته ، آموزش مهارت ها را نه فقط اکنون ، بلکه برای همه عمر به کار می برند ، چنین اموزشی می تواند زندگی آن ها را تغییر دهد.
اما وظیفه والدین چیست ؟ به فرزندتان خودکنترلی را بیاموزید تا بداند وقتی درمانده می شود چگونه عواطف خود را به طرز صحیح کنترل کند . برای آموزش خودکنترلی و کمک به فرزندانتان در حفظ خونسردی و کنترل خشم می توانید راه کارهای زیر را به کار گیرید. البته توجه داشته باشید وقتی او عصبانی است ، زمان خوبی برای آموزش نیست .
۱) مواجهه با مشکلات ، الگوی خونسردی او باشید .
نشان دادن این که حتی در بحران ها می توانید خونسرد باشید ، روش مهمی است که به فرزند شما کمک می کند بیاموزد که خونسرد باشد ، رفتار مشا ، به او یک پیام روشن می دهد : ممکن است وضعیت شبیه یک بحران باشد ، اما با حفظ خونسردی ، برای حل مشکل در موقعیت بهتری قرار می گیری . الگو همیشه بهترین معلم است : الان بسیار عصبانی هستم . لازم است نفس عمیقی بکشم تا بتوانم خود را کنترل کنم و قبل از این که به بانک تلفن بزنم خونسردی خود را حفظ کنم . نمی توانم بفهمم که حسابم چرا این قدر کاهش پیدا کرده است . در این حالت شما یک نمونه زنده از خونسردی هستید و این نمونه ای است که فرزند شما آن را الگو قرار می دهد.
۲) با فرزند خود درباره احساسات مختلف از قبیل عصبانیت ، دیوانگی ، خوشحالی ، ناراحتی ، درماندگی و تعجب ، بازی کنید.
از او بخواهید احساسات مختلف را در صورت خود نشان دهد و به شما بگوید چه موقعیت ها و افرادی باعث می شوند که این احساسات در او ایجاد شوند.
۳) لغات احساسی او را گسترش دهید.
بسیار از کودکان پرخاشگری نشان می دهند ، زیرا آن ها نمی دانند چطور درماندگی خود را به روش دیگر ابراز کنند . آن ها برای بیان احساسات خود به لغات عاطفی نیاز دارند ، و شما می توانید به فرزندتان کمک کنید .
۴) یک روش آرام بخش انتخاب کنید .
وقتی عصبانیت بچه ها شروع می شود راه های بسیاری وجود دارد که به آن ها کمک می کند آرام شوند. متاسفانه ، برای بسیاری از کودکان موقعیت فکر کردن به راه های دیگر فراهم نشده است ، به همین دلیل آن ها به دردسر می افتند چون تنها راهی که آن ها می دانند راه های نادرست بیان خشم است . پس با آن ها درباره رفتارهای جانشین مقبول تر صحبت کنید. بعضی از راه هایی که کودکان ۹ ساله به آن ها اشاره کرده اند عبارت اند از : قدم زدن ، پیدا کردن یک مکان آرام ، بالاو پایین پریدن ، گوش دادن به موسیقی ، ضربه زدن به بالش ، پرتاپ سبد ، نقاشی کردن ، صحبت کردن با آواز خواندن ، وقتی کودک روش آرامش بخش خود را انتخاب کرد او را تشویق کنید هر بار که عصبانی می شود روش خود را به کار گیرد. تکرار مکرر یک راهکار جدید مدیریت خشم ، بهترین راه تبدیل آن به عادت است .
۵) نشانه های هشدار دهنده عصبانیت را شناسایی کنید .
برای فرزندان خود توضیح دهید که همه ما نشانه های کوچک مخصوص خود داریم که به ما هشدار می دهند داریم عصبانی می شویم . ما باید به آن ها گوش دهیم چون می توانند به ما کمک کنند از موقعیت های مشکل زا خارج شویم . سپس ، به او کمک کنید نشانه های هشدار دهنده خاص را شناسایی کند. از او بپرسید : صدایت بلندتر می شود یا آرام تر ؟ حرکات بدنت سریع تر می شود یا کندتر ؟ صورتت خوشحال به نظر می رسد یا ناراحت ؟ احساس می کنی مثل چوب خشک می شوی یا مثل یک عروسک پارچه ای شل می شوی ؟ تنفست سریع تر می شود یا آرام تر ؟ احساس سرما می کنی یا گرما ؟ دست هایت خشک می شود یا عرق می کنند؟
ممکن است به شما بگوید : قبل از آن که مضطرب شوم ، بلندتر صحبت می کنم ، گونه هایم قرمز می شود ، مشت هایم را به هم گره می کنم ، قلبم به تپش می افتد دهانم خشک می شود و تندتر نفس می کشم . وقتی از نشانه های خودش آگاه شد ، به آن ها توجه می کند : به نظر می رسد داری کنترل خود را از دست می دهی ، دست هایت را مشت کردی ، آیا داری عصبانی می شوی ؟ هر چه در شناسایی نشانه های اولیه بیشتر کمک کنیم ، وقتی عصبانیت او شروع می شود معمولا وقتی که برای اولین بار نشانه ها تنش و استرس را نشان می دهد ، بهتر می تواند خونسردی خود را به دست آورد و بیاموزد رفتار خود را تنظیم کند .
۶) برای کنترل رفتارتان ، با خود حرف بزنید .
کارشناسان پیش نهاد می کنند برای این که به فرزندانتان کمک کنید رفتار خود را کنترل نمایند ، به آن ها بیاموزید در موقعیت های تنش زا جملاتی با کلمات ساده و مثبت به زبان بیارند . جملاتی از قبیل : تامل کن و آرام باش . خودت را کنترل کن ، تنفس عمیق بکش . و من می توانم با این مشکل مواجه شوم . چند جمله پیش نهاد کنید و به او اجازه دهید هر کدام را که گفتنش برای او راحت است ، انتخاب کند. به او کمک کنید هر روز چند بار آن را بازگو نماید. شما باید کلماتی را که انتخاب کرده است در خانه به او یادآوری کنید. هر چه جمله انتخابی اش را بیشتر تمرین کند ، احتمال به کار بردن آن در موقعیت های دشواری که لازم است خونسردی خود را حفظ کند و رفتار خود را کنترل نماید ، بیشتر خواهد بود .
۷) تنفس شکمی را به او آموزش دهید.
فراگیری شیوه صحیح تنفس به خصوص در موقعیت های تنش زا یکی از موثرترین روش های خودکنترلی است . پس ، این روش ، تکنیک مهمی است که باید به کودک خود آموزش دهیم . کارشناسان توصیه می کنند برای آموزش تن آرامی در یک وقعیت راحت بنشینید ، سپس به او نشان دهید چگونه نفس خود را به آرامی فرو ببرد تا پنج شماره بشمارید ( یک می سی سی پی ، دو می سی سی پی ، ...) به اندازه دو شماره مکث کنید ، و بعد به آرامی به همان ترتیب تا پنج شماره بشمارید و نفس خود را بیرون دهید . با چند بار تکرار می توانید آرامش بیشتری کسب کنید . این شیوه آموزش به فرزند شما کمک میکند یاد بگیرید بسیار آرام و عمیق نفس بکشد و بارها و بارها آن را در موقعیت آرام و راحت تکرار کند تا این که در موقعیت ها تنش زا نیز این روش را به کار گیرد.
۸) یک موقعیت تخیلی برای ایفای نقش خلق کنید .
برای مثال از یک عروسک یا حیوان پارچه ای استفاده کنید. با فرزند خود درباره خود درباره موقعیت صحبت کنید و از او بخواهید برای مشکل خود راه حلی مثبت پیدا کند.
آموزش روشی جدید به کودکان برای بیان صحیح خشم ساده نیست ، به خصوص اگر تاکون فقط راه های مخرب را به کار برده¬اند . تحقیقات نشان داده اند که فراگیری یک رفتار جدید مانند شناسایی نشانه های خشم ، تنفس شکمی و غیره حداقل به ۲۱ روز تکرار نیازد دارد. بنابراین پیشنهاد می شود راه کاری را که فرزند شما با آن راحت تر است ، انتخاب کنید و به مدت حداقل ۲۱ روز ، روزی چند دقیقه آن را تمرین کنید. پس از یادگیری کامل ، مهارت بعدی ( و بعدی ) را آغاز نمایید و این کار را به طور مداوم دنبال کنید. تنها راه یادگیری یک مهارت جدید تکرار و تکرار و تکرار است . در زمان تمرین و تکرار صبور باشید . برای کودکان طبیعی است که هر از گاهی رفتار قبلی خود را انجام دهند . وقتی چنین شد واکنش شدشدی نشان ندهید ، فقط مداخله کنید و به او کمک کنید روش جدید را به کار ببرد ، و مثل همیشه ، به او کمک کنید بر موفقیت خود تمرکز کند و آن را جشن بگیرد . شما می توانید در استفاده از این راه کارهای اصلاحی خلاقیت و ابتار خود را نیز به کار بگیرید.
هر چه آموزش این راه کارها را از سنین پایین تر شروع کنیم ، اثربخشی آن ها بیشتر خواهد بود۰این روش گام به گام والدین را هدایت می کند مهم ترین نقش خود را که تربیت انسان های خوش اخلاق است ، به خوبی انجام دهند .

منبع : مؤسسه مادران امروز