دیدگاه‌ صاحب‌نظران و استادان ارتباطات و روابط عمومی در موردنقش‌ها و کارکردهای روابط عمومی

۱) دیدگاه دكتر حمید نطقی :
دكتر نطقی كه از وی در جایگاه پدر روابط عمومی ایران یاد می‌كنند، كاركرد روابط عمومی را این چنین بیان می‌كند كه بزرگترین تكیه‌گاه روابط عمومی "حقیقت" است، روابط عمومی باید سازمان را به طور صریح و دقیق به مردم معرفی كند. روابط عمومی وكیل مدافع سازمان، در بیرون و مدعی‌العموم مردم در داخل سازمان است. اما نه وكیل مدافعی كه به هر قیمت از طرف دفاع كند. كاركرد روابط عمومی یعنی اقناع صحیح و درست و نه به طرف احساسات متوجه شدن و جانب منطق و حقایق را پوشاندن .
۲) دیدگاه اسكات كاتلیپ :
اسكات كاتلیپ و همكارانش برای هر واحد روابط عمومی در سازمان‌ها چهار نقش عمده قائلند كه به نظریه «چهارقائده» مشهور است :
▪ تسهیل‌گر ارتباط :‌ به عنوان رابط، مفسر و میانجی میان سازمان و مخاطبانش عمل می‌كند، ارتباط دو سویه را حفظ و مبادلات را تسهیل می‌كند.
▪ تكنسین ارتباط : در این نقش تولید مواد ارتباطی برای سازمان و ارتباط با رسانه‌ها را برعهده دارد.
▪ متخصصین اجرایی (تجویزگر كارشناس) : در مورد مشكلات و راه حل‌ها، روابط عمومی دارای اقتدار تلقی می‌شود و برنامه‌های خود را توسعه می دهد و اجرا می‌كند. مدیریت ارشد ممكن است نقش منفعلی را ایفا كند.
▪ تسهیل‌گر حل مشكل : همكاری با سایر مدیران تشخیص و حل مشكلات سازمانی نقش روابط عمومی به عنوان تسهیل‌گر حل مشكل است.
۳)دیدگاه دكتر هادی خانیكی :
▪ دكتر خانیكی، استاد ارتباطات برای روابط عمومی یازده نقش قائل است :
۱) اولین نقش شفاف سازی ارتباطی است. اگر در گذشته روابط عمومی نقش تبلیغی و ترویجی محض داشته‌اند. اكنون در شرایط جدید باید مبتنی و متكی بر آسان كردن روند اطلاع‌رسانی در جامعه عمل كنند. در این صورت می‌توان هم پاسخگویی تحولات جهانی و هم تحولات جامعه خود بود.
۲) دومین نقش كارآمد كردن نظام كارشناسی است. یكی از مشكلات حدی كه جامعه ما با آن مواجه است ناكارآمدی بدنه تخصصی یا كارشناسی دستگاه‌هاست و در این شرایط متخصص كسی است كه خواسته مدیر را به صورت تخصصی بیان كند و آن را با زبان علمی تخصصی پاسخ دهد.
۳) نقش سوم جلب مشاركت در تصمیم‌سازی است كه به نظر می‌رسد منبعث از پیام‌های انتخابات در جامعه ما و شرایط مختلف جهان است.
۴) نقش چهارم دو سویه كردن ارتباطات است. عصر امروز، عصر ارتباطات دوسویه است.
۵) ویژگی پنجم، پاسخگو كردن دستگاه‌هاست. در اطلاعات دوسویه هركسی چرایی دارد و اطلاعاتی را می‌خواهد كه پاسخگو كردن دستگاه‌های اجرایی خود به خود وظیفه روابط عمومی‌هاست.
۶) نقش ششم عقلانی كردن توقعات یا عمق بخشیدن به توقعات و انتظارات است. همیشه در یك جامعه متحول یا در یك جهان در حال تفسیر رسانه‌ها، وسایل ارتباط جمعی یا شبكه‌های اطلاع‌رسانی می‌توانند، توقعات فزآینده به وجود بیاورند. وظیفه روابط عمومی واقعی كردن توقعات و انتظارهاست.
۷) وظیفهٔ هفتم،‌ بسته‌بندی پیام‌ متناسب با مخاطبان و متناسب با موضوع‌هاست.
۸) چند رسانه‌ای عمل كردن نیز یكی از نقش‌های روابط عمومی‌هاست.
۹) نقش نهم،‌ نقش بازخورد روابط عمومی‌هاست. یعنی تنها نقش مبلغ ندارند امروز روابط عمومی‌ها مبتنی و متكی بر مكانیزم و ساز و كارهای بازخورد هستند.
۱۰) روابط عمومی باید به نهادهای مدنی نیز پاسخگو باشد و به مباحث جامعه مدنی توجه كند.
۱۱) نقش یازدهم، ثبت و ضبط اطلاعات است. روابط عمومی‌ها نباید به اطلاع‌رسانی و تبلیغ برای مراجعان و مخاطبانشان اكتفا كنند و در كل باید به ثبت و ضبط تحولات هم مبادرت ورزند.

منصور ساعی

منبع : راه ارتباطات