یکشنبه, ۲۱ بهمن, ۱۴۰۳ / 9 February, 2025
مجله ویستا
ارامنه و کلیسای حواریون ارمنی در ایران
پیوند ارامنه و ایرانیان به گذشته‌های باستانی برمی‌گردد؛ درست از آغاز تاریخ ایران، زیرا كه ارامنه از خانواده بزرگ هند و اروپایی هستند و نیز سرزمین ارمنستان به خاطر نقش و واسطه شرق و غرب و ویژگی‌های تجاری و جغرافیایی خاص، از بدو تشكیل دولت و حكومت در ایران مورد منازعه ایران و همسایگانش از یك سو و خود ارامنه برای حفظ استقلال قرار گرفته است. اولین حكومت‌های ایرانی، یعنی مادها و هخامنشیان بر سر ارمنستان با همسایگانشان نزاع داشتند. سپس سلوكیان، اشكانیان یا پارتیان و بالاخره ساسانیان همه این امپراطوری‌ها برای تصاحب این سرزمین با رقبایشان و بخصوص رومی‌ها، جنگ‌های طولانی و مشهوری داشته‌اند، هرچند كه در لابه‌لای فترت هر كدام از این امپراطوری‌ها، ارمنستان به استقلال موقتی دست می‌یافت، اما در مجموع ارامنه همواره تحت تابعت قدرت‌های بزرگ، بخصوص ایران بوده‌اند.
ارامنه ایران از اقوامی هستند كه بنا بر روایات تاریخی مكتوب و شواهد موثق، از قبل از قرن سوم میلادی سابقه سكونت در ایران داشته‌اند. طی قرون سوم تا پنجم میلادی به دلیل جنگ‌های طولانی هزاران ارمنی به ایران رانده شدند، در قرن شانزدهم میلادی نیز طی جنگ‌های ایران و عثمانی، شاهان صفوی، به دلایل سیاسی و نظامی گروه بی‌شماری از ارامنه را از نقاط مختلف ارمنستان، بویژه ایروان، تفلیس، گنجه و قره‌باغ كوچانیدند.
به طور كلی می‌توان گفت كه ارامنه از زمان باستان تاكنون همواره با یكدیگر و در كنار هم زندگی كرده‌اند.
● پذیرش مسیحیت توسط ارامنه
با ظهور مسیحیت، ارامنه دین پرستش خدایان طبیعت و الهه‌ها را كنار گذاشتند و با مساعی قدیسی به نام «من گره‌گوار» مسیحیت در ارمنستان دین رسمی شد. اهمیت این واقعه از آن روست كه از آن پس ملیت و مذهب ارامنه چنان به هم آمیخت كه تاكنون از هم جدا نشدنی باقی مانده است و علی‌رغم فراز و نشیب‌هایی كه در تاریخ گریبانگیر این قوم شده است، همچنان لفظ ارمنی بدون در نظر گرفتن مذهب آنها بی‌معنی جلوه می‌كند. به نوشته ماجیان «ملت ارمنی ثبات و بقای احساسات ملی خویش را در طول قرن‌ها سلطه بیگانه مرهون كلیسای خودش است كه در رأس آن كلیسای اچمیادزین است كه سمبلی از دین و دولت ارامنه به حساب می‌آید.
● اصول اعتقادی و شعائر دینی كلیسای حواریون ارمنی
اصول اعتقادی كلیسای ارمنی مبتنی بر كتاب مقدس، تصمیمات سه شورای جهانی «نیقیه ـ ل ۳۲ م، قسطنطنیه ـ ۳۸ م و افسوس ـ ۴۳۱ م) و قواعد موضوعه رهبران كلیساست. اصل تثلیت به معنی تبلور سه نمود باری‌تعالی در خدای واحد هسته مركزی الهیات كلیسا را تشكیل می‌دهد و اقانیم سه‌گانه بكرات در آئین عشای ربانی تكرار و مورد نیایش واقع می‌شوند.
اعتقاد نامه كه در اولین شورای جهانی تنظیم شده این موارد زیر را دربرمی‌گیرد.
به خداوندی اعتقاد داریم كه وجود حقیقی و كمال مطلق است كه آسمان‌ها و زمین (كل كائنات) را آفریده است. به عیسی مسیح (پسر) كه برای نجات انسان‌ها در برهه‌ای از زمان به صورت انسان درآمد، به وسیله روح‌القدس از مریم عذرا متولد شد، شكنجه و مصلوب گردید و با رستاخیر دوباره طبیعت انسان را ملكوتی ساخت. وی با جلال و شكوه دوباره خواهد آمد برای محاكمه زندگان و مردگان و ملكوت او پایانی نخواهد داشت.
به روح‌القدس اعتقاد داریم كه از زبان پیامبران و در كتاب مقدس و قوانین سخن گفت، حواریون را فیض بخشید و در ردیف مقدسان جای داد؛ به كلیسایی اعتقاد داریم كه یكی است، فراگیر است و حواری است؛ به تعمیده توبه، رستاخیر مردگان، روز محاكمه، ملكوت آسمانی و زندگی جاودانی.
بنابراین اعتقادنامه و اصول اعتقادی كلیسای ارمنی، رهبری كلیسا با عیسی مسیح است و به هیچ انسانی تعلق ندارد. رهبران دینی نمایندگان مسیح بر روی زمینند. فیض خداوندی به وسیله روح‌القدس به انسان‌ها بخشیده می‌شود.
انسان موجودی است نیمه مادی و نیمه الهی كه از جسم و روح تشكیل شده، به هر دو جهان تعلق دارد و پس از مرگ روحش به جهان غیب می‌رود و در انتظار روز رستاخیر و محاكمه نهایی می‌ماند؛ جسم‌اش نیز بازسازی شده به روحش می‌پیوندد. پس از محاكمه نجات‌یافتگان به زندگی جاودانی نائل می‌شوند و به بهشت می‌روند و لعنت‌شدگان و به دوزخ و فنا محكوم می‌گردند. از این نظر برای ملكوتی شدن تنها ایمان كافی نیست، بلكه ایمان و عمل هر دو لازم است. انسان بدون فیض خدا هیچ است. عالم مجردات از دسته‌های مختلف فرشتگان و ملائك تشكیل شده كه در آسمان جلال و شكوه خداوند را ستایش می‌كنند. فرشتگان مطرود به دیو و شیطان بدل شده‌اند.
كلیسا یك انجمن خدایی مرئی بر روی زمین است كه هدف آن راهنمایی و نجات انسان‌هاست و از این نظر دارای وظایف، معیارها و قوانین معین است. كلیسا به معنی عام شامل تمام كسانی است كه هم در زمین و هم در آسمان با مسیح هستند. اعضای كلیسا به دو دسته تقسیم می‌شوند: روحانیان و افراد غیرروحانی، وظایف روحانیان هدایت انسان‌هاست.
در كلیسای ارمنی شعائر دینی هفتگانه زیر اعمال می‌شود كه شخص به وسیله این شعائر به فیض نامرئی خداوندی نائل می‌شوند:
ـ فعل تعمید كه به وسیله آن انسان وارد مسیحیت شده و از گناه اولیه (اخراج آدم و حوا از بهشت) مبرا می‌شود. طبق احكام كلیسا غسل تعمید باید در سال اول زندگی كودك انجام شود.
ـ تدهین (به معنی تأیید یا مهر كردن) بلافاصله پس از تعمید انجام می‌گیرد و نشانه اعطای موهبت‌های روح‌القدس است.
ـ توبه، در كلیسای ارمنی توبه انفرادی معمولاً انجام نمی‌شود، بلكه به صورت جمعی و در حین آیین عشای ربانی كه از مهم‌ترین مراسم كلیسایی است و به زبان ارمنی به آن باداراگ می‌گویند و یا اعیاد انجام می‌گیرد و پس از قرائت دعای مخصوص توسط روحانی حاضران در كلیسا در دل به گناهان خود اعتراف می‌كنند و با صدای بلند از خداوند طلب آمرزش می‌کنند.
ـ عشای ربانی، در حین مراسم روز یكشنبه نان و شراب تقدیس می‌شود و به نشانه بدن و خون مسیح به عنوان تجدید میثاق و تقویت ایمان بین حاضران تقسیم می‌شود. (نان مخصوص فطیر، توسط روحانی برگزاركننده مراسم در شراب خرد شده و در پایان تكه‌ای از آن در دهان هر كدام از حاضران گذارده می‌شود).
ـ انتصاب، آئین خاص افرادی است كه پس از طی دوره آمادگی به جرگه روحانیان درمی‌آیند. این مراسم توسط اسقف و در هنگام عشای ربانی انجام می‌گیرد. نام كوچك فرد از آن روز عوض می‌شود و اسمی كه اسقف تعیین كرده، به روی وی نهاده می‌شود.
ـ ازدواج، مراسم خاص پیمان زندگی زن و مرد است كه در كلیسا و توسط كشیش انجام می‌شود.
ـ تدهین آخر كه امروزه فقط برای روحانیان انجام می‌گیرد.
زهرا رشیدبیگی
منبع : موسسه گفتگوی ادیان
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست