«پرستاران» جزو زندگی‌ام شده است

متولد ۱۳۲۷ تهران است. سال ۴۸ به اتفاق همسرش (زنده‌یاد مهدی آژیر) حرفه دوبله را پیشه خود ساخت. هم سن و سال‌های ما او را با صدای مادر هاچ، خواهر لوسین، عمه خانم حنا دختری در مزرعه، مادر هادی و هدی و... به یاد می‌آورند.
خانم استیسی (معلم آن‌شرلی در رویای سبز)، می‌چائو فونگ (عقاب‌های مبارز) و «وان» پرستار پیشکسوت و باتجربه بیمارستان «All Saints» که برای اجرای این پرسوناژ نوعی گرفتگی و بم شدن صدا را اختیار کرد.به بهانه فرا رسیدن میلاد حضرت زینب(س) و روز پرستار و بهورز با ناهید شعشعانی به گفت‌وگو نشسته‌ایم؛ مدیر دوبلاژ و دوبلوری که با مدرک پیراپزشکی تجربه‌ای ۳۰ ساله در این عرصه دارد. باورپذیر شدن دیالوگ‌ها، تلفظ صحیح اصطلاحات پزشکی و دوبله قابل قبول و حرفه‌ای سریال «پرستاران» نتیجه سال‌ها تجربه‌اش در این دو عرصه است.
▪ پس از امیرهوشنگ زند مدیریت دوبلاژ مجموعه پرستاران را به عهده گرفتید، از قسمت چندم عهده‌دار این مسوولیت شدید؟
ـ از قسمت هفدهم؛ در واقع تاکنون دویست و هشتاد و سه قسمت از مجموعه را دوبله کرده‌ام.
▪ پس تا به امروز دوبله ۳۰۰ قسمت از مجموعه به پایان رسیده است؟
ـ بله و در هفته جاری شماره ۳۰۵ را سینک زدم تا فردا (دوشنبه) آماده دوبله این قسمت شویم.
▪ به عبارتی می‌شود سری دوم مجموعه؟
ـ در کشور استرالیا تاکنون ۹۰۰ قسمت از مجموعه پخش شده است که به احتمال قوی ضبط آن ادامه خواهد یافت چرا که این مجموعه جزو آثار پرمخاطب این کشور است. خوشبختانه در کشور ما نیز با استقبال مواجه شده است و با توجه به اقبال مخاطبان و جایگاه رضایت بینندگان در سیاستگذاری‌ مسوولان سازمان احتمال خرید قسمت‌های دیگر مجموعه نیز وجود دارد.
▪ طی هفته چند ساعت از وقت خود را صرف دوبله مجموعه می‌کنید؟
ـ با توجه به کثرت رل‌های ثابت، ۹ صبح الی ۶ عصر روزهای دوشنبه هر هفته به این امر اختصاص می‌یابد تا هر هفته دوبله ۲ قسمت از مجموعه کامل شده باشد.
▪ کثرت نقش‌های فرعی؛ انتخاب دوبلورها و یکدست شدن کار را سخت نمی‌کند؟
ـ هر مدیر دوبلاژی در صورت امکان سعی می‌کند برای هر پرسوناژ جدیدی که وارد سریال می‌شود از گوینده‌ای استفاده کند که توان کار و صدای متناسب با شخصیت را توامان داشته باشد؛ اما برخی اوقات محدودیت زمان این اجازه را به شما نمی‌دهد که از گوینده مورد نظر بهره ببرید، چرا که ممکن است او مشغول پروژه دیگری باشد. خوشبختانه جوانان مستعد و متخصصی وارد این حرفه شده‌اند. در این مجموعه نیز تلاش کرده‌ام از حضور نیروهای جوان بهره ببرم. آقای مهرداد ارمغان (دکتر وینسنت)، کی‌مرام (مک)، کامبیز شکوفنده (نلسون)، خانم‌ها شجاع (رجینا)، شیلا آژیر (پائولا) و... به خوبی از عهده کار برآمده‌اند.
▪ با توجه به تغییر شخصیت‌های اصلی مجموعه، در نظر ندارید که از دوبلور این شخصیت‌ها برای کاراکترهای بعدی استفاده کنید؟
ـ تا حد امکان از این کار پرهیز می‌کنیم، چرا که برای مخاطب شناخته شده و حداقل طی ۵۰ قسمت با هر کدام از این شخصیت‌ها ارتباط برقرار کرده است. مگر اینکه صدا خیلی لو نرود و به قول معروف شناخته شده نباشد. به عنوان مثال برخلاف میل باطنی‌ام از حضور آقای مقامی که به جای دکتر میچ صحبت کردند و صدای پرطرفدار و زیبایی هم دارند، فعلا بی‌بهره هستیم. به هر حال به علت تاثیرگذاری این صدا بر ذهن مخاطب، مجبور به گذر زمان و انتظار برای فرصتی مناسب هستیم.
▪ شخصیت تازه‌ای برای این دوبلور توانمند در نظر گرفته‌اید؟ یعنی می‌توانید با اطلاع از روند داستان و قسمت‌های آتی مجموعه نوید حضور ایشان را در قسمت‌های آینده بدهید؟
ـ خیر، با توجه به کثرت کار در سازمان و انبوه مشغولیت‌های کاری در این زمینه، دوبله مجموعه به قولی به‌روز شده است. حتی برخی اوقات روز شنبه قسمت آماده پخش را تحویل گرفته و دوشنبه کار دوبله را انجام داده‌ایم. من هم از طریق مترجم یا ویراستار مجموعه (خانم خاتمی) از حذف شخصیت‌های اصلی مطلع می‌شوم. به عنوان مثال اعلام شده شخصیت‌ تری که از رل‌های اصلی و کلیدی مجموعه است در چند قسمت آینده از مجموعه جدا می‌شود.
▪ پس از آقای شایگان، کماکان ترجمه دیالوگ‌ها را آقای جمشیدیان به عهده دارند؟
ـ بله، ایشان از اساتید دانشگاه و علاقه‌مندان مقوله پزشکی هستند و حتی جهت ترجمه این سریال چندین کتب پزشکی تهیه کردند تا با اطلاعات به‌روز و کامل‌تری کار ترجمه را انجام دهند.
▪ اثر تعهد کاری آقای جمشیدیان و تجربه۳۰ ساله شما در پیراپزشکی به خوبی در دوبله مجموعه مشهود است.
ـ به هر حال در روند کار هم اگر با اصطلاحات ناآشنایی هم مواجه شویم از طریق مشورت با پزشکانی که تجربه همکاری با آنها را داشته‌ام درصدد کسب اطلاعات و نحوه تلفظ صحیح کلمات برمی‌آییم. از امتیازات دوبله این مجموعه تلفظ صحیح اصطلاحات پزشکی است؛ موضوعی که متاسفانه در برخی سریال‌های تولیدی کشورمان هم مورد غفلت واقع می‌شود. به عنوان مثال در یکی از مجموعه‌های تلویزیونی که اتفاقا در لوکیشن بیمارستان هم تصویربرداری شده بود، بارها با تلفظ غلط از آدرنالین نام برده شد و جالب اینکه در تیتراژ پایانی مجموعه به نام گروه‌های مختلف پزشکی اشاره شد که با سازندگان مجموعه همفکری داشته‌اند.
▪ تصویر ارائه شده در مجموعه «پرستاران» را چقدر به فعالان این عرصه در کشورمان نزدیک می‌بینید؟
ـ پزشکان و پرستاران کشور ما از جان مایه می‌گذارند. در این مجموعه هم شاهد کم‌کاری و اشتباه پرسنل بیمارستان هستیم. کادر پزشکی و جامعه پرستاری پرتلاش و متخصص ما مایه مباهات و افتخار است. طی ۳۰ سال فعالیت در بخش آزمایشگاه تمام تلاش خود را معطوف کار کرده‌ام تا مانع ارائه جواب آزمایش نادرست به بیمار شوم. با توجه به بازخورد مخاطبان اکثر پزشکان و گروه پیراپزشکی (شامل پرستاران، رادیولوژی، آزمایشگاه و ...) از بینندگان این مجموعه هستند. طبق گفته آشنایانی که در این حرفه فعال هستند سه‌شنبه شب‌هایی که موفق به تماشای مجموعه نمی‌شوند یکی از اعضای خانواده قسمت مورد نظر را برایشان ضبط می‌کند. چنین بازخوردهایی باعث دلگرمی و برطرف‌کننده خستگی کار است؛ بهترین دلگرمی و تشویق برای گروه دوبلاژ رضایت مردم است.
▪ مجموعه‌های تلویزیونی کشورمان را در ترسیم چهره واقعی جامعه پرستاری موفق ارزیابی می‌کنید؟
ـ با توجه به همکاری با فعالان این عرصه (مجموعه‌سازان) مسلما دید مثبتی به این مقوله دارم (از لحاظ جذب مخاطب). از بعد صداگذاری، خب، هر هنرپیشه جای خودش صحبت می‌کند و مشکلی هم وجود ندارد و ...(قدری تامل می‌کند) در ارتباط با دوبله و بخش پزشکی اگر سوالی بپرسید پاسخگوی آن خواهم بود اما در دیگر زمینه‌ها عدم تجربه قضاوت را مشکل می‌سازد.
▪ از دیدگاه مخاطب و کسی که سال‌ها فعالیت در محیط بیمارستان و مراکز پزشکی را تجربه کرده، چطور؟
ـ از نگاه یک بیننده، این دست سریال‌ها، پرمخاطب و سرگرم‌کننده است اما از دیدگاه پزشکی پرایراد است؛ البته مجموعه‌های خارجی نیز از این امر مستثنی نیست.
اما به‌عنوان مثال، مجموعه تلویزیونی «پرستاران» نکات آموزنده‌ای هم برای فعالان این حرفه داشته است.
برای ضبط این مجموعه، یک بخش از بیمارستان «All Saints» در اختیار گروه تولید قرار گرفته است اما طبق شنیده‌ها، تاکید می‌کنم طبق شنیده‌ها (هیچ اطمینانی نسبت به صحت و سقم این مطلب ندارم) چنین امکاناتی در اختیار سازندگان مجموعه مشابه «پرستاران» در کشورمان قرار نگرفته است و هیچ‌کدام از بیمارستان‌ها به تصویربرداری مجموعه در بخش بیمارستان رضایت نداده‌اند و آن را محدود به راهرو بیمارستان کرده‌اند. به‌هرحال چنین مشکلاتی برای برنامه‌سازان ما وجود دارد، در حالی که در مجموعه «پرستاران» تصویربرداری از بیماران، جراحی‌ها و بخش‌های مختلف بیمارستان آزاد بوده است، هرچند در تیتراژ پایانی بسیاری از مجموعه‌های اینچنینی کشورمان نیز از همکاری صمیمانه بیمارستان‌های مختلف کمال تشکر و قدردانی می‌شود.
در اختیار قرار نگرفتن تجهیزات پزشکی از لحاظ بصری به باورپذیری مجموعه آسیب می‌رساند اما متاسفانه مشکل این مجموعه‌ها به این نقاط ضعف خلاصه نمی‌شود. از لحاظ شخصیت‌پردازی هم با مشکل مواجهیم و حرفه و تخصص یک پرستار در تزریق آمپول و تنظیم سرم و... خلاصه می‌شود، در حالی که در این مجموعه، پرستار بار شخصیتی مثبت می‌یابد و در کل به این حرفه نگاه تخصصی شده است.
گذشت آن زمانی که پرستار اهمیتی نداشت. کادر پرستاری از جایگاه ویژه‌ای در مراکز پزشکی برخوردار است. حداقل تحصیلات فعالان این عرصه، کارشناسی است و بخش عمده کار به‌عهده آنهاست. در بخش سونوگرافی و رادیولوژی، انجام تمام امور بیمار به عهده کارمند این بخش است و پزشک فقط با نظارت بر نتیجه کار، جواب نهایی را اعلام می‌کند. به‌هرحال مجموعه‌ای مثل «پرستاران» و آن امکانات وجود ندارد که بخواهیم به چنین شخصیت‌هایی بپردازیم.
▪ اگر مدیریت دوبله این مجموعه را به‌عهده نداشتید، به‌عنوان یک مخاطب چقدر پیگیر آن بودید؟
ـ بر اثر تجربه ۳۰ سال فعالیت در محیط بیمارستان و پلی‌کلینیک‌ها و آشنایی با انواع بیماری‌ها و مقوله درمان، این مجموعه برایم ملموس بوده و دور از ذهن نیست. از سوی دیگر وقتی به‌مدت طولانی مشغول پروژه‌ای می‌شوی، دیگر جزئی از زندگی‌ات می‌شود، البته بخش عمده‌ای از مجموعه باتوجه به همخوان‌نبودن با فرهنگ ما سانسور می‌شود و به‌طور متوسط از هر قسمت ۶۰ دقیقه‌ای کمتر از ۴۵ دقیقه از آن قابل پخش است. با این حال هر قسمت برای مخاطبانی که با دقت پیگیر آن هستند، مطالب آموزشی بسیاری دارد.
▪ پیش از این مجموعه هم، کاری در زمینه پزشکی و پرستاری انجام داده بودید؟
ـ تاکنون مجموعه‌ای با این انسجام نداشته‌ایم اما باتوجه به سابقه و تجربه‌ای که در این زمینه دارم، در عرصه دوبله پاسخگوی سوالات بسیاری از همکارانم در زمینه پزشکی بوده‌ام.

نرگس عاشوری

منبع : روزنامه تهران امروز