توصیه‌های روان‌شناسان برای بهبود خلق و خوی آدم‌های بداخلاق

● تبدیل اخم به خنده
احساسات ظرف چند دقیقه می‌آیند و می‌‌روند اما خلق و حالت، وضعیت عاطفی پایداری است كه برای ساعت‌ها و یا روزها، به منظره جهان رنگ می‌بخشد. شاید شما به این تعاریف توجه زیادی نداشته باشید، اما این مسائل در زندگی روزمره شما تاثیر چشمگیری دارند.
محققان دانشگاه میشیگان اظهار می‌دارند كه خلق و خوی بد به‌طور متوسط سه روز در هر ۱۰ روز به سراغ ما می‌آیند و در حدود ۲ درصد مردم تقریبا هر روز شاد هستند و در حدود ۵ درصد افراد، خلق و خوی بد را در چهار روز از هر پنج روز دارند. بیش از یك دوجین از آزمایشگاه‌های تحقیقاتی كه در حال مطالعه نوروبیولوژی و تنظیم و تعدیل خلق و خو و حالات افراد هستند، متوجه شده‌اند كه مردم به‌صورت‌های مختلف و در كشورهای متفاوت، روش‌هایی را برای تغییر حالات‌شان به كار می‌برند: گوش‌دادن به موزیك، صحبت با یك دوست، پیاد‌ه‌روی، سرگرم‌كردن خود، تلاش برای رفع مشكل، خوردن، عبادت، نماز و خرید.
تفاوت‌های جنسیتی در مدیریت حالات درونی وجود دارند. مردان به‌طور معمول سعی می‌كنند خودشان را از این كار باز دارند (تقریبا راهكاری موفقیت‌آمیز است) یا از سیگار استفاده می‌كنند. زنان بیشتر به صحبت با فردی كه بتواند به آنها كمك كند می‌پردازند یا به فكر می‌افتند كه چرا این حس بد را دارند (كه كمك نمی‌كند.) یادگیری روش‌های موثر تقویت حالات درونی و تنظیم خلق و خو می‌تواند به مردان و زنان كمك كند تا خود را از این ورطه بیرون كشند.
● روش‌های مشكل‌نگر
موثرترین روش برای دوركردن حالت بدخلقی و یا غم، در درجه اول تغییر علت به وجود آورنده آن است البته به شرطی كه بدانید چه چیز شما را ناراحت كرده و چرا. بسیاری از حالات بد به دلیل از دست دادن یا شكست در كار یا ارتباطات صمیمانه است و محققان، سوالاتی را كه باید پرسیده شود. شامل این موارد می‌دانند: <چه كار می‌توانم انجام دهم كه شكست را جبران كنم؟ برای جبران از دست دادن یك ثروت یا دوست، چه كار می‌توانم انجام دهم؟ اگر امكان دارد، اقدام كرده و آن را حل كنید.> گزارش را دوباره بنویسید. از دوستی كه احساسات او را جریحه‌دار كرده‌اید، عذرخواهی كنید. به والدین‌تان بگویید كه در مورد دعوایی كه داشتید، احساس بدی دارید. اگر نمی‌توانید كاری انجام دهید، در این صورت آنچه اتفاق افتاده را بپذیرید و به كارهایی توجه داشته باشید كه دفعه بعد به شیوه دیگری انجام خواهید داد.
● روش‌های مبتنی بر احساسات و عواطف
اگر نمی‌توانید مشكل مربوط به احساس ترس را حل كرده یا آن را تشخیص دهید، در این صورت بهترین راه‌حل، تمركز بر تغییر احساسات منفی‌تان است. به‌طور مثال سعی كنید كه یك هدف به سرعت قابل دسترس را تعیین كنید كه بتواند موجب تقویت روح‌تان با یك موفقیت كوچك باشد. تمیزكردن كمد و قفسه‌ها، جمع و جوركردن وسایل و فایل‌های روی میزتان و یا نوشتن نامه به كسانی كه خیلی وقت است از آنها خبر ندارید. انتخاب بعدی می‌تواند تحرك و فعالیت باشد. در مطالعات مربوط به تعدیل و تنظیم خلق و خو، ورزش و تحرك بدنی مستمر، تنها راهكار موثر برای از بین بردن احساسات بد است.
به‌طور مثال مطالعات گوناگون این مساله را تایید می‌كند كه فعالیت‌های آیروبیك مانند پیاده‌روی یا تند راه رفتن به‌طور قابل‌توجهی موجب بهبود حالات خلقی می‌شود. اگرچه انسان وسوسه می‌شود تا هنگام كسالت و بی‌حوصلگی خود را از سایرین دور كند اما بهتر است كه این كار را به تعویق بیندازد. تحقیقات یادآور می‌شوند كه ایده‌ خوبی نیست كه وقتی احساس بی‌حوصلگی می‌كنید، عبوس و ترشرو شوید بلكه وانمود كنید كه اوضاع عوض شده ولی وقت‌تان را با سایرین بگذرانید، زیرا دوستان شما اغلب می‌توانند به بهبود حالت شما با ارائه نقطه نظرات خود كمك كنند.
اما هنگام در كردن فرد مناسب، احتیاط كنید زیرا ممكن است احساساتتان به‌جای بهتر‌شدن، از آن چیزی كه هست، بدتر شود. یكی از روش‌های تقویت حالات خلقی این است كه ذهن‌تان را نسبت به مشكل ببندید اما نه اینكه در رفع آنچه غلط است نكوشید و توجه داشته باشید كه این راه فقط تاحدی موفق است. كارهای ساده (به‌طور مثال تماشای تلویزیون یا مطالعه) فقط به‌صورت موقت عمل می‌كنند، بنابراین به‌نظر می‌رسد فعالیت‌هایی كه موجب درگیركردن قوه تخیل می‌شوند، اثرات بهتری داشته باشند.
● كاری كه تاثیر ندارد
تسلیم‌شدن در برابر یك حالت خلقی بد و باقی نگه‌داشتن خودتان در اینكه احساس بد داشته باشید، كاملا موجب تضمین این مساله می‌شود كه شما به‌زودی احساس بهترشدن نخواهید داشت. محققان نشان داده‌اند كه انتظارات و توقعات منفی به حالات منفی منجر ‌شده و از طرفی كسانی كه منتظر هستند تا احساس بدی داشته باشند، بیشتر از بقیه ناراحت بوده و خوشحالی در آنها كم می‌شود. <تخلیه كردن> یا <بیرون ریختن آنها> نیز تاثیر بسیار كمی دارد. جیغ و فریاد و یا گریه ‌كردن، فقط باعث تقویت حالت و احساس منفی می‌شود.
مطالعات نشان می‌دهد كسانی كه احساسات‌شان را تخلیه می‌كنند، امكان دارد ساعات بیشتری در ناراحتی باشند. دوباره و دوباره فكر كردن درباره اشتباهات، شكست‌ها یا بدشانسی‌ها نه فقط به دایمی شدن حالت بد می‌انجامد بلكه می‌تواند به اضطراب و افسردگی‌ هم منجر شود. كسانی كه به این صورت فكر كنند احتمال كمتری دارد كه بتوانند خودشان را درگیر فعالیت‌های انرژی‌زا و فرح‌بخش كنند، حتی اگر باور كنند كه از آنها لذت می‌برند.غ
● ۱۰ قدم به سمت خوش‌اخلا‌ق شدن
۱) برجسته‌سازی موارد مثبت.
به بخش‌هایی از زندگی‌تان فكر كنید كه خوب پیش می‌روند، نه آنهایی كه شما را آزار می‌دهند.
۲) موفقیت‌های گذشته را مرور كنید.
قبل از ایجاد انگیزه در خودتان برای پیشبرد بیشتر امور در آینده، آنچه انجام داده‌اید را به خودتان یادآور شوید.
۳) عبادت كنید.
انجام امور دینی و مذهبی، بیشترین تاثیر را بر رهایی از اضطراب و افسردگی دارد.
۴) به موزیك گوش دهید.
با توجه به این كه شكل‌های بسیاری از خلاص‌شدن از حالات بد وجود دارد، این كار حداقل و به‌طور موقتی، یكی از رایج‌ترین و موثرترین موارد برای تقویت خلق و خو است.
۵) خودتان را درمان كنید. اغماض‌ها و گذشت‌ها (بزرگ یا كوچك) می‌توانند هنگامی كه احساس می‌كنید پایین افتاده‌اید، شما را بالا بكشند. آنها موجب می‌شوند كه شما احساس خاص و ویژه كنید.
۶) داوطلب بشوید.
كارهای داوطلبانه و فعالیت در خیریه‌ها، احساس بهتربودن را به ما می‌دهند.
۷) ورزش از بهترین راه‌های تغییر حالت بد انسان، افزایش انرژی و كاهش فشار و استرس است.
۸) رفتار شاد داشته باشید.
لبخند‌زدن و داشتن چهره شاد موجب از بین رفتن مشكلات نمی‌شود اما به بهبود حالت و خلق كمك می‌كند.
۹) تاكیدتان بر آینده باشد.
اگرچه نمی‌توانید گذشته را دوباره بنویسید اما می‌توانید از آن درس بگیرید. تصمیم بگیرید كه دفعه بعد، بهتر و سخت‌تر كار كنید.
۱۰) برای افسوس خوردن، حدی را قایل شوید.
به خودتان بگویید: امروز صبح درباره خودم احساس تاسف می‌كنم اما امروز بعد از ظهر به زندگی‌ام توجه خواهم كرد و مسائل صبح را كنار می‌گذارم.

سعید پارسی‌نیا

منبع : روزنامه سلامت