غیر متعهدها و گذار از آمریکا

سرانجام پانزدهمین اجلاس وزیران امور خارجه گروه غیر متعهد ها (نم )‌ با حضور ۱۱۸ نماینده سیاسی از کشورهای جهان و با صدور یک بیانیه در تهران به کار خود پایان داد.فارغ از جنبه های سیاسی و دیپلماتیک برگزاری این نشست در وهله کنونی در تهران می توان نقش و جایگاه غیر متعهد ها را از ابعاد متعددی مورد فحص و بررسی قرار داد. اما امروز نقش و جایگاه نم در عرصه سیاست بین الملل در ماورای اهداف بانیان این جنبش قرار گرفته است.اگر روزی هدف از تاسیس این گروه جلوگیری از بروز جنگی جدید مابین کشورها پس از جنگ جهانی دوم بود همکنون نم به عنوان داعیه دار اصلی کشورهای جنوب اهداف جدیدی را درسر می پروراند.در واقع اخص اهداف غیر متعهد ها امروز جلوگیری از چپاول ، استعمار ،‌استیلای منابع و ظرفیت هاکشورهای ضعیف توسط کشورهای زورگو و شکستن آپارتاید علمی موجود در جهان است.به واقع کارکردهای اصلی این جنبش حمایت و جلوگیری از بلعیده شدن کشورهای ضعیف توسط ابر قدرت هاست.مسایلی همچون فقر ،‌بیماری های مضمن جهانی ، رکود اقتصادی ،‌تورم ،‌مبارزه با کشورهای اشغال گر همچون رژیم صهیونیستی و ... همه از جمله سرخط های کاری نم در سیاست بین الملل است. اما در ذیل برگزاری اجلاس اخیر باید گفت مهمترین دغدغه کنونی کشورهای عضو در سازمان غیر متعهد ها زورگیری و خراج خواهی های ظالمانه غرب از کشورهای جنوب است.
هم اکنون بسیاری از کشورهای عضور این سازمان در سرتاسر جهان از سیاسیت ها نادرست جنگ سالاران کاخ سفید نالانند. اوضاع وخیم اقتصادی و فرهنگی افغانستان ، رشد غیر منتظره کشت مواد افیونی در خاک افغان ها کشته شدن روزانه زنان و کودکان در بصره ، فلوجه و جای جای دیگر عراق ، از بین بردن زیر ساخت های اقتصادی این کشور ، برهم زدن و تنش زایی در اوضاع سیاسی لبنان و بدتر از همه دفاع وقیحانه نومحافظه کاران از اقدامات وحشیانه سران رژیم صهیونیستی که در دریایی از خون و فساد دست و پا می زنندد همه از جمله معضلات جدید پیش روی گروه غیر متعهد هاست.هزینه سرسام آور دوجنگ عراق و افغانستان که حقیقتا از سرمایه کشورهای فقیر جهان تامین یافته به کلی اوضاع اقتصادی را دگرگون ساخته است و موجی از تورم و افزایش قیمت کاذب را که در راستای تامین منافع کارتل های غربی است در جهان به راه انداخته است که متضررین اصلی این افزایش قیمت ها کشورهای فقیر افریقایی ، آسیایی و کشورها آمریکای لاتین اند که باید تاوان خون خواهی های سردمداران جنگ طلب کاخ سفید را پس بدهند.در واقع اوضاع بد اقتصادی که امروزچالش های متعددی را پیش روی سیاست مداران کشورهای جنوب به وجود آورده همه از تبعات سیاست های نژاد پرستانه سران کاخ سفید است اما در این اثنا هیچ نهاد بین المللی توانایی به پای میز محاکمه کشیدن این جنایتکاران و نسل کشان را ندارد زیرا که ساختار و نظم بین الملل همچون تاروپود کلاف سردرگم حول محور منافع غرب تنیده شده است.لذا به نظر می رسد که تمام راه ها برای رهایی جهان از سایه سنگین جنایتکاران بسته شده است. اما نکته ای که امروز همچون کورسویی روزنه امید را برای کشور های در حال توسعه باز می گذارد افول قدرت امپریالیست و سیاست ملیتاریستی نومحافظه کاران در نظام بین الملل است.چندی است که اغلب کارشناسان بین الملل از آغاز دوران رفرمیته شدن چیدمان و گفتمان حاکم بر عرصه جهانی سخن می گویند.اضمحلال و انحلال “قدرت” ایالات متحده که امروز خود را غرق در گردابی هولناک می بیند همچون ستاره ای در آسمان غیر متعهد ها سوسو می کند.
به واقع جهان امروز به گرانیگاه جدیدی تبدیل شده است که مناسبات سیاسی آن حول محور تعدد و تکثر نضج می گیرد.دوران عبور از کاخ سفید آغاز گشته و همه ناظر بر زمین خوردن این دونده پیر و فرتوت هستند.در این اثنا جنبش غیر متعد ها که بیش از ۶۰ در صد از منابع انسانی و بیش از ۸۵ در صد از ذخایر طبیعی را در چنته خود دارد می تواند بازیگری توانمند در سناریوی اخیر جهانی باشد. کشورهای در حال توسعه با تجمیع زیر چتر گسترده غیر متعهدها می توانند بخش عمده ای از آتیه سیاسی جهان را از آن خود کنند . اکثر قریب به اتفاق صاحب نظران براین باورند تاروپود قطبیت در خم رنگرزی جهان رنگی تازه به خود خواهد گرفت و در این میان اتحاد و انسجام کشورها حول محور های متعدد می تواند منجر به پلورالیزه شدن قدرت در جهان شود.به عبارت بهتر در فراسوی جهان سیاست اتحادیه ها و مجمع های بین المللی از ظرفیت و توان بالایی برخوردارند و آن طور که از شواهد و قرائن بر می آید جنبش غیر متعهد ها می تواند نقش بسزایی را در این آتیه بازی کند.نم می تواند پیشقراول توسعه سیاست جهانی زیر چتر صلح و عدالت باشد.

منبع : روزنامه رسالت