پاپیون - Papillon

سال تولید : ۱۹۷۳
کشور تولیدکننده : آمریکا
محصول : روبر دورفمان و فرانکلین ج. شفنر
کارگردان : شفنر
فیلمنامه‌نویس : دالتون ترومبو و لورنزو سمپل جونیر، برمبنای رمانی خود سرگذشت‌نامه‌ای نوشته هانری شاری‌یر.
فیلمبردار : فرد کوئن‌کمپ
آهنگساز(موسیقی متن) : جری گُلداسمیت
هنرپیشگان : استیو مکوئین، داستین هافمن، ویکتور جوری، دان گوردون، آنتونی زرب و وودرو پارفری.
نوع فیلم : رنگی، ۱۵۰ دقیقه.


یک زندانی محکوم به حبس ابد به نام «هانری شاری‌یر»، معروف به «پاپیون» (مکوئین) در کشتی حامل زندانیان، که آنان را به‌طرف جزیره گویانِ فرانسه می‌برد، با زندانی پولداری به نام «لوئی دگا» (هافمن) آشنا می‌شود. در گویان، آن دو را برای بیگاری به جنگل می‌فرستند و «پاپیون» فرار می‌کند، اما دوباره دستگیر و به سلول انفرادی برده می‌شود. «پاپیون» پس از تحمل دو سال حبس انفرادی، بار دیگر همراه «دگا» و یک زندانی دیگر فرار می‌کند، اما این بار نیز پس از مدتی دستگیر و به انفرادی بازگردانده می‌شود. سرانجام، پس از گذراندن یک «عمر»، رهائی می‌یابد و به‌عنوان مهاجرنشین به جزیره شیطان تبعید می‌شود، اما همچنان در اندیشه فرار است و در نهایت به منظور خود می‌رسد...
* در نمای پایانی فیلم، که دوربین از فراز صخره‌های مرتفع به سطح آب‌های خروشان - جائی که «پاپیون» سوار بر «کَلک» کوچک خود در دل دریائی پهناور شناور مانده است - می‌نگرد، راوی داستان، به تماشاگران می‌گوید که «پاپیون» جان سالم به در برد و بقیه عمرش را آزاد زیست. و همین مضمون ساده گریختن و زنده ماندن، از طریق تصویر وقایع و حوادثی که شخصیت‌های محکوم به اسارت در میان دیوارهای غیرقابل عبور، می‌آفرینند، به‌گونه‌ای پرداخت می‌شود که ساختار فیلم را از نظر سبک، در سه بخش متمایز می‌کند: بخش مستندگونه اول، بخش ماجراجوئی‌های تأثیرگذار و هیجان دوم و بخش دوران سال‌خوردگی در جزیره شیطان در آخر. در عین‌حال، شفنر در حفظ خروش و پرخاشگری لحن رمان پُرآوازه شاری‌یر علیه ریا کاری‌ها، بی‌عدالتی‌ها و رفتارهای غیرانسانی حاکم بر سرنوشت آدم‌ها و جوامع بشری، موفق نیست. شخصیت قهرمان، مکوئین نیز تحت‌الشعاع توجه دقیق به ظرافت‌ها و پرداخت‌ جزئیات شخصیت‌ «دگا» توسط هافمن است؛ و به واسطه همین غرابت از تأثیر مفهوم قهرمانی کامل، روایت را از قرار گرفتن در ژانر حماسی بازمی‌دارد.