بازتاب های پایان سکوت

سال ها بود فعالان سیاسی انتظار می کشیدند میرحسین موسوی سکوت خود را بشکند و از ناگفته ها بگوید. خیلی ها منتظر بودند میرحسین لب بگشاید و از خاطرات دوران جنگ و تصمیماتی که اتخاذ کرد، بگوید. این اتفاق هفته گذشته افتاد و میرحسین پس از ۲۰ سال حاضر به مصاحبه شد و در یک گفت وگوی طولانی یاد گذشته ها را زنده کرد. گرچه رسانه های خبری در بعد اطلاع رسانی به موضوع سخن گفتن میرحسین پس از سال ها اشاره کردند اما محتوای گفته های میرحسین چندان واکنش برانگیز نشد و خیلی زودتر از آنچه انتظار می رفت بحث های مربوط به مصاحبه فروکش کرد. از سوی دیگر میرحسین موسوی و نزدیکانش چندی پیش اقدام به انتشار برنامه یی تحت عنوان «زیست مسلمانی» کردند اما این برنامه هم در فضای سیاسی کشور خبرساز نشد و نقد سازنده یی بر آن ارائه نشد. در گفت وگو با نمایندگان مجلس هم مشخص شد بسیاری از نمایندگان این طرح را یا ندیده اند یا فرصت مطالعه آن را پیدا نکرده اند. این در حالی است که اگر هرکدام از این اتفاقات، در یک مقطع زمانی دیگر اتفاق افتاده بود تا هفته ها محل بحث و نظر می شد و واکنش در پی واکنش برمی انگیخت. اما چرا این اتفاق افتاده و چرا ماجرایی که در یک زمان دیگر این همه خبرساز می شد به سادگی از دستور کار جریانات سیاسی خارج شده است؟
حقیقت این است که مشاوران رسانه یی میرحسین، زمان مناسبی برای انتشار مصاحبه مهندس موسوی و اعلام برنامه وی انتخاب نکرده اند. در روزهایی که جامعه در التهاب تصمیم خاتمی به سر برده و همه در پی اشتیاقی چندماهه منتظرند تا معلوم شود از بین خاتمی یا میرحسین موسوی کدام یک حاضر به شرکت در انتخابات می شوند، معلوم است خاطرات میرحسین از نقش مردم در مدیریت بحران های کشوری در حال جنگ، چندان خبرساز نمی شود. در این ایام افکار عمومی به مساله انتخابات توجه دارد. مردم می خواهند بدانند رئیس ستاد انتخاباتی کاندیداها کیست و کاندیداها از چه افرادی در کابینه خود استفاده می کنند. چنین است همه مباحث مهمی که میرحسین در مصاحبه طولانی اش بیان کرد و برنامه یی که به عنوان زیست مسلمانی منتشر شد، نادیده ماند و آن طور که باید و شاید به آن پرداخته نشد.
از سوی دیگر در این حال و هوا بیشترین علاقه شهروندان معطوف به این نکته است که از نظرات و دیدگاه های روز میرحسین مطلع شوند و نگاه وی را به عملکرد اقتصادی دولت نهم بدانند. این انتظار البته تا حدی در مصاحبه با نشریه صنعت و توسعه برآورده شد اما باز هم بسیاری از مسائل روز مغفول ماند و به آن اشاره یی نشد.
علاقه خاص مردم به نخست وزیر دوران جنگ کتمان شدنی نیست، اما شهروندان همان طور که در سال های گذشته انتظار داشتند چهره محبوب شان از خاطراتش در دوران مدیریتش سخن بگوید و مشکلات و بحران های آن دوره را تبیین کند، اکنون انتظار دارند میرحسین به صراحت درباره رابطه با امریکا، آزادی مطبوعات، طرح امنیت اجتماعی و حل مشکلات اقتصادی سخن بگوید. به نظر می رسد زمان هشت ساله دولت اصلاحات فرصت مناسبی بود تا میرحسین از خودش و کابینه اش در روزهای حساس جنگ بگوید و مشکلات اداره کشور را در آن زمان مورد اشاره قرار دهد، با این حال ماه های قبل از انتخابات مقتضیات خاص خودش را داشته و جامعه انتظاراتی دیگر دارد.
از سوی دیگر به نظر می رسد ادبیات خاص برنامه ارائه شده توسط همراهان موسوی در جمعیت توحید و تعاون و ادبیات خاص میرحسین موسوی در مصاحبه با سایت کلمه یکی از دلایلی باشد که باعث شده مطلب ارائه شده در دل جامعه نفوذ نکرده و در سطح نخبگان باقی بماند. با این وجود به نظر می رسد مصاحبه انجام شده و برنامه ارائه شده چندان هم توسط کارشناسان مورد نقد و بررسی قرار نگرفت و صاحب نظران هم با وجود تاییدات ضمنی از کنار آن به سادگی عبور کردند. علت این مساله هم می تواند این باشد که فضای فکری نخبگان ایرانی هم در حال حاضر انتخاباتی است و رویکردهای نظری و تاریخی فعلاً در دستور کار آنها قرار ندارد. از سوی دیگر نکته مهم این است که فضای رسانه های خبری کاملاً انتخاباتی بوده و خبرنگاران و اصحاب رسانه هنگام دروازه بانی خبر، مسائل روز را مورد واکاوی قرار می دهند.
در این میان شاید بد نباشد نزدیکان میرحسین موسوی برای اینکه ذائقه جامعه، مردم و نخبگان دستشان بیاید یک نظرسنجی انجام دهند و ببینند چند درصد از روزنامه نگاران، دانشجویان، استادان دانشگاه، فعالان سیاسی و نمایندگان مجلس، برنامه زیست مسلمانی و مصاحبه مفصل میرحسین با سایت کلمه را به طور کامل خوانده اند، چه نظری درباره آن دارند و نقاط قوت و ضعف آن را چه می دانند. شاید نتایج این نظرسنجی بتواند چهره های شاخص جمعیت توحید و تعاون را با فضای فکری جامعه ایرانی آشناتر کند.

سجاد سالک

منبع : روزنامه اعتماد