ذن و کاراته

کاراته اوکیناوائی، که زادگاه آن در اوکیناواست، امروزه در سطحی جهانی گسترش یافته؛ سال گذشته نیز، یک نشست بین‌المللی با مقیاسی وسیع در اوکیناوا برگزار شد. با در نظر گرفتن این رویداد، به‌عنوان یک نقطهٔ عطف، به‌نظر می‌رسد که بایستی یک تجدید نظر اساسی در مورد ارزش‌های فرهنگی کاراته که سبب افتخار و غرور ما در دنیا است، انجام داد. از دیگر سو، با محبوبیت یافتن کاراتهٔ اوکیناوائی در خارج (از ژاپن)، سئوال‌های گوناگونی در نزد مربیان و هنرجویان کاراته در کشورهای خارجی، تا به اکنون مطرح شده است. در تلاش برای فراچنگ آوردن روح و جوهر اصلی کاراته، گرایش به چنین سئوال‌هائی دیده می‌شود: ”چه ارتباطی میان کاراته به‌عنوان ”ورزش“ و کاراته به‌عنوان ”هنر رزمی“ وجود دارد؟“ و ”جنبهٔ معنوی و فرهنگی کاراته که از آن طریق به تقویت شخصیت خود بپردازیم، چیست؟“ برخی مربیان و هنرجویان کاراته که اشتیاق زیادی به فرهنگ شرقی از خود نشان می‌دهند، آرزو دارند که با عمق بخشیدن به تمرینات کاراته خود، بتوانند به درک بهتری از این فرهنگ برسند.
همان‌طور که در بالا متذکر شدیم، با محبوبیت یافتن کاراته در سراسر دنیا، مربیان مسلم کاراته از سایر کشورها (خارج از ژاپن)، دیر زمانی نیست که نه‌تنها به اجرای کاتا و تمرینات جسمانی محض در فرم مسابقات و رقابت‌ها اکتفا نکرده و راضی نیستند؛ بلکه به نظر می‌رسد که سخت‌کوشانه در پی رستگاری روح خود، از طریق تمرین کاراته می‌باشند.
با توجه به این شرایط و مقتضیات، ما مجبوریم بپذیریم که زمانی فرا می‌رسد که بایستی قدردان این دیدگاه بیگانه باشیم. کیفیت کاراتهٔ اوکیناوائی به‌عنوان یک هنر رزمی که از طریق آن می‌توانیم به تکامل شخصیت خود بپردازیم، بایستی که به سطح بالائی برسد.
دو نوع کاراته وجود دارد: ”کاراته‌ای همانند یک شیر“ و ”کاراته‌ای همانند یک ببر“ زمانی‌که یک کاراته‌کا، هم‌چون قدیسی آرام و باوقار، قدرتش را در درون خویش پنهان نگه می‌دارد و قادر است بدون جنگ پیروز شود، کاراتهٔ او ”کاراتهٔ یک شیر“ است. اگر یک کاراته‌کای قدرتمند، تمامی روح جنگجویش را آشکار سازد، آن را ”کاراته‌ٔ یک ببر“ می‌نامیم.
امیدواریم شما مربیان و هنرجویان، در انتخاب نوع کاراته‌ای که به تمرین، آموزش و انتقال آن می‌پردازید، بسیار آگاه و دقیق باشید و شما کاراته‌ٔ اوکیناوائی را به شیوهٔ ”کاراتهٔ یک شیر“ ارائه دهید. این یک نکتهٔ ضروری در راستای شایستگی کاراتهٔ اوکیناوائی به‌عنوان یک هنر رزمی است.
استاد چوجون میاگی Chojun Miyagi، قدیس کاراته، در سخنرانی‌اش با عنوان ”دربارهٔ کاراته ـ دو“ در ۱۹۳۶ در اوزاکا، فلسفه‌اش را به شرح زیر بیان می‌دارد: ”روحِ کاراته دو، آن‌چنان عمیق است که تنها زمانی می‌گردد که کاراته‌کا بتواند معنا و مفهوم انتقال و فرا فرستادن پیام متون آسمانی و بسنده نکردن به اسناد و نوشته‌ها“ را به‌طور کامل دریابد.
عمیقاً تحت تأثیر واقع می‌شویم تا بفهیم استاد میاگی چه‌طور، دستیابی به روح کاراته را شخصاً ارائه داد. باید گفت استاد میاگی، کاراته‌کائی مقدس است که به ما آموخت، ”کاراتهٔ یک شیر“، کلام موجزی است که نشان می‌دهد قلب و ذهنتان اگر بر حق (راستین) نباشد، پس شمشیر (کاراته)تان نیز بر حق نخواهد بود.“
از دوران‌های کهن، شمشیرزنان و هنرجویان کاراته، تمایل داشتند که نکات مهم را در قالب کلمات و سخنان قصار، بیان دارند. در دنیای ورزش‌ها که مردم در اندیشهٔ برد و باخت هستند، رسیدن به معنای ”قلب و ذهن راستین“ و ”شمشیرهای راستین“، تا حدی دشوار است. به هر حال، این کلام کوتاه، فلسفه‌ای پرمعنا و بنیادین از هنرهای رزمی را در بر دارد، مبنی بر این‌که هنرهای رزمی قادرند فرهنگ بسازند و راهنمائی در طریقت زندگانی ما باشند.
ما از صمیم قلب امیدواریم که شما همیشه در نظر داشته باشید کاراته هرگز به معنای کشتن یا آسیب رساندن به مردم نیست؛ بلکه هدف کاراته پرورش جسم و روح و صاف کردن جاده‌ای است که به سمت ایجاد یک جامعهٔ صلح‌جو منتهی می‌شود.

منبع : ماهنامه دنیای کاراته