کمیسر - The Commissar

سال تولید : ۱۹۸۸
کشور تولیدکننده : شوروی
محصول : استودیوهای گورکی
کارگردان : الکساندر آسکولدوف برمبنای رمان در شهر بردِیچف نوشته واسیلی گروسمن.
فیلمنامه‌نویس : الکساندر آسکولدوف برمبنای رمان در شهر بردِیچف نوشته واسیلی گروسمن.
فیلمبردار : والری گینزبرگ
آهنگساز(موسیقی متن) : آلفرد شنیتکه
هنرپیشگان : نونا موردیوکووا، رولان بایکوف، رایزا نیداشکوفسکا، واسیلی شوکشین و لودمیلا وولینسکایا.
نوع فیلم : سیاه‌وسفید، ۱۰۸ دقیقه.


شوروی، سال 1922. جنگ داخلی اوج گرفته و «سرخ‌»ها با «سفید»ها در حال مبارزه‌اند. جائی در جنوب کشور، یک گروهان سرخ، شهرکی را اشغال و سربازی فراری را تیرباران می‌کند. فرمان تیرباران را خانم کمیسری (موردیوکووا) صادر کرده که در ماه‌های آخر حاملگی‌اش است. با پیشروی سفیدها، گروهان سرخ مجبور به ترک شهر می‌شوند در حالی که کمیسر مجبور است آنجا، نزدیک یک خانواده پُرجمعیت یهودی که بچه‌های زیادی دارند، بماند. در برابر ترس و دلهره‌ای که فکر قوم‌کشی و حکومت وحشت سفیدها در دل همه انداخته بدگمانی‌ها و خصومت‌های اولیه، جایش را به هم دردی و همدلی می‌دهد. کمیسر به کمک خانواده یهودی فرزندش را به دنیا می‌آورد، سپس او را نزد آنان می‌گذارد و خود برای ادامه مبارزه با سفیدها به گروهانش می‌پیوندد.
* کمیسر ساخته سال 1967 است ولی در 1987، در جشنواره فیلم مسکو، اجازه نمایش گرفت. این فیلم جزو آثاری است که در موج آزادی‌های فرهنگی دوره میخائیل گورباچف به نمایش درآمد. طی سال‌های «حبس» فیلم، شبی پیرزنی که سواد درست و حسابی هم نداشت به آسکولدوف تلفن می‌زند. او که در 1967، در تنها روزی که فیلم به نمایش درآمده بود، آن را دیده بود، می‌گوید: «این فیلمی درباره تمام مردم شوروی است. من خانواده خودم را پرده سینما دیدم. فقر، سختی و عذاب‌مان را دیدم. این فیلمی است درباره همه ماکه در اتحاد شوروی زندگی می‌کنیم». از طرف دیگر کمیسر، متکی بر زندگی و تجربه‌های شخصی خود آسکولدوف نیز هست. پدر او کمیسری انقلابی بود که در زندگی دو بار به مرگ محکوم شد - یک بار طی جنگ جهانی اول به خاطر تهییج سربازان به اقدامات ضد تزاری و بار دیگر در 1929 و از سوی ارتش لهستان که به شوروی یورش آورده بودند. اما او هر دو بار زنده ماند تا اینکه به دستور استالین، در 1937، تیرباران شد (مادر آسکولدوف نیز سال‌ها در زندان به سر برده است).