دره بزرگ - Grand Canyon

Grand Canyon دره ای رنگارنگ و شیب دار در شمال ایالت آریزونای (Arizona) آمریکا است، که رودخانه کلورادو (Colorado) از میان آن می گذرد و نام آن نیز در لیست عجایب هفتگانه وجود دارد.
در وسعت عظیمی از این منطقه، پارک ملی Grand Canyon – یکی از اولین پارکهای ایالت متحده – واقع شده است. تئودور روزولت (Theodore Roosevelt) بیست و پنجمین رییس جمهور ایالات متحده، یکی از بزرگترین طرفداران این منطقه بود که به دفعات برای شکار شیرهای کوهی و نیز لذت بردن از منظره از آنجا بازدید می کرد.
Canyon که توسط رود کلورادو طی میلیونها سال ایجاد شد، به طول ۲۷۷ مایل (۴۴۶ کیلومتر)، عمقی بیش از یک مایل (۱,۶۰۰ متر)و پهنای ۰.۲۵ تا ۱۸ مایل (۰.۵ تا ۲۹ کیلومتر) می باشد.
اولین بازرسی ثبت شده از Grand Canyon توسط یک اسپانیایی در سال ۱۵۴۰، که گارسیا لوپز (García López de Cárdenas) نام داشت انجام شد. اولین سفر علمی به Canyon به راهنمایی یک ارشد آمریکایی جان وسلی پاول (John Wesley Powell) در سال ۱۸۷۰ صورت گرفت. هرچند پیشتر، آمریکایی های بومی در میان دیوارهای Canyon ساخت و ساز هایی برای سکونت انجام داده بودند، پاول در نوشتارهای خود که بعد از این سفر چاپ کرده، به سنگهای رسوبی بسیاری در Canyon اشاره می کند.
● جغرافیا
Grand Canyon با عمق زیاد - در بعضی جاها بیش از یک مایل - و طولی در حدود ۲۷۷ مایل شکافته شده در فلات کلورادو، لایه های زمینی Proterozoic و Paleozoic را نمایان می سازد. این لایه ها بتدریج با شیب ملایمی از Lees Ferry و در ادامه تا Hance Rapid آشکار می شود. انتهای Canyon محل برخورد رودخانه با Grand Wash Fault (نزدیک دریاچه Lake) می باشد.
ناهمواری فلات کلورادو تا حدی ست که باعث شده دیواره شمالی Grand Canyon حدود ۳۰۰ متر بالاتر از دیواره جنوبی آن باشد. علت طغیانهای رودخانه که بیشتر به سمت دیواره جنوبی است نیز شاهدشی بر این مدعاست. تقریبا تمام آبهای فلات در پشت دیواره شمالی (که نیز باران و برف بیشتری را جمع می کند) به سمت Grand Canyon جریان می یابد، درحالیکه در پشت دیواره جنوبی، به سمت بیرون از دره پیش می رود. نتیجه، فرسایش بیشتر و عریض شدن سریعتر دره و انشعابات رود کلورادو می باشد.
دما در دیواره شمالی به علت ارتفاع بیشتر (۲۴۳۸ متر بالاتر از سطح دریا) عموما کمتر از دما در دیواره جنوبی است. بارش سنگین برف طی ماههای زمستان امری عادی می باشد. منظره از سمت دیواره شمالی اثر بهتری از وسعت دره نسبت به آنچه که از دیواره جنوبی پیداست، در ذهن برجای می گذارد.
● زمین شناسی
هیچ نظریه معتبری درباره تشکیل Grand Canyon وجود ندارد. طبق گفته های Wayne Ranney تاکنون زمین شناسان در تعیین دقیق قدمت و مراحل ایجاد آن ناتوان بوده اند.
عمق زیاد Grand Canyon، خصوصا ارتفاع لایه های زمینی در آن (که بیشترش در زیر سطح دریا شکل گرفته) را می توان به ۳۰۰۰ تا ۱۵۰۰۰ متر ازبالا رفتگی فلات کلورادو که تقریبا ۶۵ میلیون سال پیش آغاز شد، نسبت داد. حوزه رودخانه کلورادو (که Grand Canyon بخشی از آن است)در ۴۰ میلیون سال گذشته ایجاد شد و خود Grand Canyon احتمالا کمتر از ۵ یا ۶ سال پیش قدمت دارد.
شرایط مرطوب آب و هوایی در عصر یخبندان بر میزان آب کلورادو افزود و باعث شد تا این رود اجدادی کانال خود را سریعتر و عمیقتر ایجاد کند. یک میلیون سال پیش فعالیتهای آتشفشانی (اغلب در قسمت غربی دره) خاکستر و مواد مذاب را در وسعتی که مدتها بعد باعث انسداد مسیر رودخانه شد، ته نشین کرد. این سنگهای آتشفشانی جوانترین ها در Canyon می باشند.


en.wikipedia.org

منبع : ایفستیوال