هزینه‌های مردن هرروز بیشتر می‌شود

از روزی كه چشم باز كردیم،‌زمین زیر پایمان بود و آسمان بالای سرمان و وزنه‌ای به پاهایمان تا از این فرش نگریزیم.وزنه سنگین بود و ما هم بالی نداشتیم برای گریختن به آسمان. پس خو گرفتیم به زمین زیر پایمان و آسمان بالای سرمان و به وزنه‌ای كه دیگر سنگینی‌اش را احساس نمی‌كردیم؛ تا این‌كه یك روز صبح، شب، ظهر در یك ساعت نامعلوم وزنه برید و ما رها شدیم از مام «زمین». مادری كه به حركت گهواره‌ای‌اش عادت كرده بودیم. وزنه برید و «ما» رها شدیم. پرنده شدیم،‌دستمان به آسمان رسید و روی كوچه‌كوچه شهر بر پارچه‌های سیاه، حروفی سپید نشستند. حروفی كه می‌گفتند: «ما» مرده‌ایم!
● آن سوی مرگ
مرگ؛ آغاز حیات دیگری است كه بسیاری وقت‌ها از ترس با چشمان بسته درون دالان‌های ناشناخته‌اش قدم می‌زنیم. حضوری كه نادیده‌اش می‌گیریم و به ناگاه در آغوشش می‌افتیم... (ما و یا دیگرانی كه دوستشان داریم)
این مرگ چندسالی است چهره‌اش در شهرها عوض شده. البته نیمرخی كه زمینی است و ما می‌بینیم وگرنه هنوز هم دست ما از رسیدن به آسمانی‌ها كوتاه است و ما بی‌خبرانیم. قدیمی‌ها می‌گویند سال‌ها پیش وقتی كسی فوت می‌كرد تنها غم از دست دادن بود كه بر جان اطرافیان می‌افتاد. اما امروز وقتی كسی، نزدیكی، مهربانی می‌رود، غمی هم وجود دارد كه از دفتر خرج و مخارج ناشی می‌شود؛ ‌مخارجی كه بسیاری وقت‌ها همپای خرج یك عروسی می‌شود و گاه كمر خانواده‌ای را برای سال‌ها خم می‌كند. پس رشته احساسات را از وقایع اتفاقیه ببرید و چهره دیگری از مرگ را ببینید چهره‌ای از مرگ كه بر زمین می‌افتد و البته بر دوش بستگان متوفی. چهره‌ای از مرگ كه ما سازنده آنیم.
● آمبولانس عمومی یا خصوصی
اولین خرج مرگ از آمبولانس شروع می‌شود و این كاملاً بستگی دارد به این‌كه شما چه آمبولانسی را برای انتقال متوفی به بیمارستان انتخاب كرده‌اید. آمبولانس‌ها اصولاً در شهرهای بزرگ دو نوع هستند: آمبولانس‌های عمومی و آمبولانس‌های خصوصی. آمبولانس‌های خصوصی كه الگانس هم هستند، ‌حداقل هزینه‌شان ۳۵هزار تومان است. آمبولانس‌های عمومی هم ۲۴ هزارتومان هزینه دارند. البته این حداقل هزینه آمبولانس است و اگر شما بخواهید متوفی را از بیمارستان به خانه ببرید و از خانه به بهشت‌زهرا و یا مسیرهای اضافی‌تری را بروید هزینه بیشتری باید بپردازید. از قبل هم باید هماهنگی‌هایی انجام شده باشد وگرنه برای گرفتن آمبولانس‌ها به دردسر می‌افتید و مدت زمانی معطل می‌شوید.
● از شاخه گل تا تاج گل
تاج گل از مواردی است كه این روزها از هزینه‌های اصلی مراسم مرگ شده است. رسم و رسومی كه از آن سمت آب‌ها آمده و دراین سمت آب كمی چهره عوض كرده. اگر مردم آن سوی آب، خصوصاً اروپایی‌ها فرد فوت شده را در مراسم خاكسپاری با شاخه‌ای گل همراهی می‌كردند ما در این سمت آب، رفتگان خود را با تاج‌های گلی بدرقه می‌كنیم كه از حداقل قیمت ۱۵ هزار تومان شروع می‌شوند و مبلغشان می‌رود تا بی‌نهایت. یكی از گلفروشی‌های مركز تهران هزینه گران‌ترین تاج گلی كه برای این مراسم درست كرده، مبلغ ۳۰۰هزار تومان عنوان می‌كند و می‌گوید: ارزان‌ترین تاج گل حدود ۱۰ تا ۱۵ هزارتومان هزینه برمی‌دارد كه گل‌های آن معمولی و ساده و بیشتر مواقع گلایل هستند. البته این گلفروشی تا به حال تاج ۱۵هزار تومانی درست نكرده است. شاید باور نكنید اما به گفته یكی از خادمان مسجد با حساب و كتاب‌هایی كه كرده در هر مراسمی حداقل ۲۰ تاج گل آورده می‌شود كه هرچقدر خانواده متوفی طبقه مالی بالاتری داشته باشند، تعداد این تاج‌ها بالا می‌رود، تا جایی كه در یكی از این مراسم حدود ۱۵۰ تاج گل به مسجد آورده‌اند.به گفته او در این مراسم حتماً وانت‌هایی هم سفارش داده می‌شوند تا تاج‌ها را از مسجد ببرند چرا كه اگر قرار باشد این تاج‌ها در محل بمانند دیگر جایی برای ایستادن نمی‌ماند. چه رسد به نمازخواندن!
● به صرف ناهار و شام
در بسیاری موارد بعد از مراسم مسجد همگی راهی سالن غذاخوری می‌شوند و یا این‌كه به خانه متوفی می‌روند برای خوردن شام و یا ناهار. هرچند در این موارد بسیاری به دلیل غم و اندوهی كه دارند چیزی از گلویشان پایین نمی‌رود، اما جالب است بدانید حداقل هزینه‌ای كه در این موارد برای ۱۰۰نفر چیزی حدود ۲۵۰هزارتومان تا سه‌میلیون تومان است. این جمله را یكی از صاحبان رستوران كه به رستوران عزا معروف است و بسیاری از خانواده‌ها مراسم شام و ناهار مرحوم و یا مرحومه خود را در آن برپا می‌كنند، می‌گوید و البته اضافه می‌كند در بسیاری مواقع به این موارد سفارش ژله، كرم‌كارامل و سالاد هم اضافه می‌شود و حتی گاهی چای بعد از ناهار هم می‌تواند جزو سفارشات مشتری باشد كه با این حساب هزینه چیزی حدود ۵/۱برابر می‌شود.
● پیش‌خرید قبر؛ كاری كه شگون ندارد
مادربزرگ می‌گفت: خرید قبر پیش از مرگ كسی شگون ندارد. چرا كه وقتی زمین دهان باز می‌كند و قبر كنده می‌شود یك ستاره درون آن می‌افتد و عمر كسی به پایان می‌رسد اما با همه باورهایی كه او داشت، بچه‌ها از ترس گران شدن قبر كنار خاك پدر بزرگ قبری خریدند و مادربزرگ سه ماه از این قضیه نگذشته دار فانی را وداع گفت. نقل قول این قضیه از جنبه صحه گذاشتن بر باورهای عامیانه نیست. تازه كار از كار گذشته وبسیاری از قبرستان‌ها تبدیل به زمین‌های پرحفره‌ای شده‌اند كه آماده‌اند برای خاكسپاری. قسمت مهم قضیه قیمت این قبرها است كه روز به روز در حال افزایش بود تا جایی كه بسیاری با این‌كه نمی‌توانستند و نمی‌خواستند به مرگ عزیزانشان زودتر از موعد فكر كنند، اما به‌خاطر تورم مجبور می‌شدند جایی را تهیه و پیش‌خرید كنند. این موضوع تا آنجا پیش رفت كه مسئولین بهشت‌زهرای تهران پیش‌فروش قبر را ممنوع اعلام كردند. توجیه‌شان هم این بود كه نه تنها تعداد مردگان زیاد شده است كه به این نسبت تعداد خریداران قبر هم زیاد شده و احتمال می‌رود تا چند مدت دیگر بهشت‌زهرا دیگر ظرفیت هیچ متوفایی را نداشته باشد؛ بنابراین قیمت قبرها هم به روز شد. قبرهایی كه قیمتشان از ۶۰هزارتومان شروع می‌شود و تا ۸ میلیون‌تومان هم ادامه پیدا می‌كند. البته قطعه‌هایی هم وجود دارد كه قبرهای آن‌ها قیمت ندارد و رایگان است. این قطعه‌ها اصولا یا در نقاط دورافتاده بهشت‌زهرا هستند و یا این‌كه وقفی هستند. جالب این‌كه ماه‌های آخر سال گذشته مدیرعامل سازمان بهشت‌زهرا اعلام كرد از سال ۸۲ تاكنون (۸۵) قیمت قبر هیچ افزایشی نداشته و این رقم تا اعلام میزان تورم سالانه و قیمت بنزین(!) ثابت می‌ماند.
● سنگ قبر، خدا بده بركت!
تا از حوزه هزینه‌های قبر خارج‌نشده‌ایم باید به قیمت سنگ‌قبر هم نگاهی داشته باشید. در انتخاب سنگ قبر دستتان باز است چرا كه سنگ‌قبر از ۲۰هزارتومان شروع می‌شود و بسته به جنس سنگ و میزان كاری كه روی آن انجام می‌شود، تا ۵/۱میلیون تومان (حداقل) ادامه پیدا می‌كند البته بسیاری از افرادی كه در این حیطه مشغول به كار هستند توصیه می‌كنند، جنس سنگ مرغوب‌تری را انتخاب كنید چرا كه تفاوت دما در ایام مختلف سال در ایران باعث می‌شود خرج بیشتری روی دوش شما بیفتد. در طی یك سال مجبور می‌شوید دو بار سنگ‌قبر تهیه كنید كه هزینه‌اش بیشتر از یك سنگ‌قبر معمولی می‌شود. تا این‌جای كار اگر خیلی معمولی بخواهید مراسم را برگزار كنید، حدود ۸۰۰ تا یك میلیون تومان خرج كرده‌اید.
● خرج‌های در حاشیه
و این در حالی است كه خرید میوه،‌حلوا و شیرینی، چایی و دستمال‌كاغذی حداقل ۱۰۰هزار تومان برای شما هزینه برمی‌دارد. این هزینه‌ها را می‌توانید ضرب در عدد ۳ و یا ۴ كنید چرا كه مراسم تنها به یك روز و یك شب ختم نمی‌شود. شب سوم، هفتم و چهلم و سالگرد هم در راه است.
● مرگ را خرج زندگی كنید
تلخی و شیرینی وقایع باعث می‌شوند خیلی از موارد اصلی را نادیده بگیریم،خرج از دستمان بیرون برود و آخر سر مخارجی را متحمل شویم كه نه تنها توجیه منطقی ندارند كه در بسیاری موارد ما را آدم‌های بی‌منطقی نشان می‌دهند كه قصد در ابراز وجود به دیگران داریم. یكی از مسئولین بهزیستی با اشاره به این‌كه بسیاری هزینه مراسم عزیزانشان را به این مركز اهدا می‌كنند، گفت: دور از باور است اما اگر تنها هزینه گوشه‌ای از این مراسم مثل تاج‌های گل و یا یك وعده از شام و ناهاری كه خانواده‌ها متقبل می‌شوند به این مركز و یا مراكز خیریه دیگری داده شود، بسیاری می‌توانند به زندگی برگردند.
● مرگ بدون خاكسپاری
جسدی برای خاكسپاری و این مراسم ندارد! می‌گوید همه اعضایش را اهدا كرده و جسدش را هم برای تشریح به دانشگاه تهران بخشیده. اما باز هم تكه‌ای از او باقی می‌ماند كه باید راهی خاك بشود! و شاید همان یك تكه هم میلیون‌ها تومان خرج بردارد. خرج دسته‌گل، رستوران، قبر گران‌قیمت، سنگ قبر عالی و بسیاری چیزهای دیگر كه معلوم نیست سروكله‌شان از كجا درون این فرهنگ باز شده است! خرج‌هایی كه مرحوم (یا مرحومه) را از یادت می‌برد و تو را با لباس سیاه به میان خیابان‌ها می‌كشاند!

منبع : روزنامه تهران امروز