فرضیه‌های پیر شدن

افراد با یک الگوی قابل پیش‌بینی پیر می‌شوند. سوال ساده‌ای که باید جواب داده شود، این است که چرا نواحی خاصی از صورت و گردن بیشتر مستعد تظاهرات ناشی از افزایش سن هستند.
علل مختلفی برای پیری ذکر می‌شود که در مطرح‌ترین تئوری، پیری صورت نتیجه افتادگی پیش رونده بافت نرم صورت در اثر جاذبه کره زمین است.در واقع با افزایش سن، بافت‌های نرم صورت افتادگی پیدا می‌کند و باعث ایجاد چین و چروک‌های صورت و در نهایت پیر به نظر رسیدن پوست صورت می‌شود. این افتادگی، ‌سیری پیچیده دارد، ولی می‌توان به چند روند مشخص در این مورد اشاره کرد:
۱) چین‌وچروک در پوست زنان بیشتر در میانه دهه چهارم زندگی ظاهر می‌شود. این روند در افراد سیگاری یا کسانی که بدون استفاده از کرم‌های ضد‌آفتاب، در طول دهه‌های اولیه زندگی در معرض تابش نور آفتاب قرار گرفته‌اند، مشخص‌تر است.
۲) در نیمه دوم دهه چهارم زندگی، باز‌سازی سلول‌های پوست در زمان آهسته‌تر می‌شود و در نتیجه، شیار‌های پوست عمود بر خطوط فعالیت عضلات، شکل می‌گیرد. اگر صدمه ناشی از آفتاب ادامه یابد و یا مراقبت از پوست ضعیف باشد، پوست چروک خورده، غیر قابل ارتجاع و نازک می‌شود. بنابراین وقتی پوست در برابر نیرو‌های کششی و یا فشاری بر اثر کاهش یا افزایش سریع وزن و یا استرس‌ها قرار می‌گیرد، دچار افتادگی می‌شود.
۳) با شروع یائسگی و افت سطح هورمون استروژن، پوست به تدریج قدرت ترمیم خود را از دست می‌دهد و خشک‌تر، شکننده‌تر و نازک‌تر می‌شود. وجود چین‌ها و پیر به نظر رسیدن پوست، نتیجه نهایی این روند است.
۴) بعد از دهه چهارم زندگی، میزان سوخت‌وساز بدن با افزایش سن کمتر می‌شود. در این سنین بیشتر خانم‌ها، حتی اگر همان رژیم سالم و فعالیت سن ۲۰ سالگی خود را ادامه دهند، به راحتی چاق می‌شوند. افزایش نسبت چربی در صورت،‌به همراه افزایش آن در تمام بدن در حدود دهه چهارم شروع می‌شود. این ذخایر چربی در شکم، باسن، ران‌ها و پهلو‌ها وجود دارند و در صورت و گردن و اطراف و زیر چشم‌ها، گونه‌ها و زیر چانه به وجود می‌آیند.
۵) روند دیگری که با پیری صورت و گردن در ارتباط است، کاهش بافت غددی است. بالاترین میزان تمرکز بافت غددی و لنفاوی در ناحیه سر و گردن است. با افزایش سن، این بافت‌ها تحلیل می‌روند و به دنبال آن قوام بافت‌های نرم صورت از دست می‌رود. این اثر به خصوص در زمان یائسگی که میزان هورمون‌های زنانه کاهش می‌یابد، مشخص می‌شود. ترکیب عواملی مانند پیری در اثر آفتاب، شل شدن و افتادگی پیشرونده چربی و تحلیل رفتن غذا موجب می‌شود تا بافت نرم زیر جلدی زیاد به نظر آید که آن را تحت عنوان پیری صورت می‌شناسیم.
۶) روند کند‌تر که می‌تواند با پیری صورت مرتبط باشد، تحلیل بافت استخوانی قسمت قدامی صورت به دنبال پوکی استخوان است. لازم به یاد‌آوری است که نیمی از تمام زنان مسن‌تر از ۵۰ سال، از پوکی استخوان رنج می‌برند.
۷) دندان‌ها باعث نگهداری بافت‌های نرم سطح خود بوده و از دست دادن آنها باعث شل شدن این نسوج می‌شود، در ضمن از دست دادن دندان‌ها باعث تحلیل استخوان فک می‌شود، این تغییرات در ایجاد پیری صورت موثرند.
۸) عوامل ارثی نیز در ایجاد پیری موثر هستند.

برگرفته از کتاب زیبایی صورت، مورد تایید مرکز تحقیقات گوش و حلق و بینی و سر و گردن دانشگاه علوم پزشکی ایران

منبع : روزنامه تهران امروز