سکس و توریسم

از دیرباز، سکس به عنوان بخشی از صنعت توریسم به شمار می‌رفته است، همان‌طور که نویسندگانی نظیر ویجولاو جوکنین یادآوری نموده‌اند، مطالعات مستند و قابل اعتماد اندکی در مورد رابطه این دو مفهوم به ویژه از نگاه تئوریک و اخلاقی در گذشته وجود داشته است. هر چند ممکن است تصاویر یک زن و مرد برهنه در کنار ساحل، به عنوان مظهر توریسم در تبلیغات گردشگری، نماد این مفهوم تلقی گردد.
همان‌طور که در سایر آثار نیز بدان اشاره شده، عموماً نمادهایی این چنینی برای ایجاد جاذبه گردشگری مورد استفاده قرار می‌گیرد تا چنین مکان‌هایی به عنوان مراکزی برای ارضای شهوت، تحریکات جنسی و سکس شناخته شوند. مطمئناً این بخشی از کل صنعت توریسم است که هرگز نمی‌توان آن را نادیده گرفت. می‌توان گفت که اگر توریسم بخش مهمی از زندگی مردم را تشکیل می‌دهد، پس نباید نقش سکس به عنوان یکی از محرک‌ها و انگیزه‌های مرتبط با آن، نادیده گرفته شود. البته اگرچه تابوهای جنسی سال‌هاست که در غرب شکسته شده است، اما نگاهی به تاریخچه زندگی اجتماعی در بسیاری از شهرهای ساحلی و بنادر نشان می‌دهد که در آنها مراکز مختلفی برای ارائه خدمات جنسی به کارگران و ملوانان و بازرگانان وجود داشته است. هر چند در گذشته تلاش می‌شد که این فعالیت‌ها به صورتی مخفیانه، زیرزمینی و در پوشش‌های گمراه‌کننده‌ای انجام گیرد. مثلاً مطالعه‌ای که در سال ۱۹۳۹ میلادی در شهر بندری بلک پول انجام شد، نشان می‌داد که پس از ساعت خاموشی عمومی در ۱۱ شب، پااندازها و صاحبان فاحشه‌خانه‌ها به جذب مشتری می‌پرداختند. حتی نگاهی به بسیاری از سفرنامه‌های تاریخی نشان می‌دهد که در چنین شهرهایی، وجود انواع مراکز خدمات جنسی، زنان خیابانی، سالن‌های تئاتر ویژه نمایش‌های مستهجن، کازینو و دیسکو کاملاً پذیرفته شده بوده است.
رواج سکس
در سال‌های دهه ۳۰ میلادی و با گسترش توریسم نوین، ما شاهد تغییرات گسترده‌ای در حوزه سکس در داخل و خارج کشورمان بوده‌ایم. چرا که پس از پایان جنگ طولانی و ویران‌کننده اول جهانی، بسیاری از افراد خسته جوامع صنعتی به دنبال راهی جهت فراموش کردن مشکلات و مصایب آن جنگ بودند. بدین ترتیب، با افزایش تقاضا و عرضه در بازار، بسیاری از اصول اخلاقی حاکم بر گذشته، تغییر یافت. از سال‌های دهه ۵۰ میلادی به بعد نیز، درآمدهای مالی توریسم رشدی خیره‌کننده پیدا کرد. چرا که میلیون‌ها انسان ثروتمند و مرفه نسل جدید، به دنبال تفریح و آزادی بیشتر بودند، شرایطی که قابل مقایسه با خواسته کارگران و ملوانان کشتی‌ها در گذشته نبود. محققان معتقدند که با گسترش سیستم حمل و نقل عمومی و افزایش سطح تحصیلات، همراه با جذب دانشجویان مجرد در دانشگاه‌های خارجی، توریسم جنسی نیز با گسترش زیادی روبه‌رو گردید.
در سال‌های دهه ۶۰ میلادی و با پیدایش انقلاب جنسی در غرب، ما شاهد رشد لجام‌گسیخته روابط جنسی پیش از ازدواج بودیم که با عرضه قرص‌های ضدبارداری و سایر وسایل پیش گیری، امکان روابط جنسی طولانی‌تر و ایمن‌تر، میسر شد. همچنین برای تبلیغات توریسم از مشوق‌های سکس به صورتی گسترده بهره‌برداری می‌گردید. به دنبال بهبود شرایط اقتصادی کشورهای ثروتمند نیز انجام سفرهای تفریحی حمام آفتاب به ویژه در حوزه دریای مدیترانه و مناطق استوایی، ساخت هتل‌های مجهز را تسریع نمود. بدین ترتیب، سکس به عنوان یک بخش مهم و عادی و پذیرفته شده از صنعت توریسم، در اکثر نقاط دنیا مطرح گردید. اندک اندک، بازارهای جدیدی نیز در مناطق مختلف شکل می‌گرفت که یکی از راه‌های تقسیم‌بندی این بازارها، براساس جاذبه‌های سکسی آنها بود. در تبلیغات تورهای تفریحی ویژه افراد مجرد و جوان نیز، تمرکز اصلی بر جذابیت‌های جنسی این سفرها بود.
سرانجام در سال‌های اخیر، ما شاهد تبلیغات مربوط به تورها به ویژه برای همجنس‌بازان و یا افراد سالمند خواهان توریسم جنسی هستیم. در یک مطالعه اعلام گردیده که ۱۳% دانشجویان، در یک سفر تفریحی، رابطه جنسی داشته‌اند. در میان سایر افراد نیز این نرخ تا ۲۴ % افزایش می‌یابد. لذا به همراه داشتن کاندوم در یک سفر تفریحی، دیگر تعجب‌آور نخواهد بود.
انسان‌ها همواره در سفر احساس بی‌قیدی و خارج شدن از دایره قواعد و سنت‌ها را داشته‌اند. هر چند به این ویژگی‌ها باید ماجراجویی، تخیل و آزادی عمل را هم افزود.
● توریسم جنسی فرا می‌رسد
همان‌طور که اقای اوپرمن در کتاب خود به آن اشاره می‌کند، با وجود اینکه تعدادی از کشورها اخیراً آزادی سکس تجاری را به رسمیت شناخته اند، اما توریسم جنسی تقریباً در سراسر دنیا وجود دارد. امروزه مردان زیادی از کشورهای توسعه یافته‌تر به کشورهای در حال توسعه در آسیا و آفریقا و آمریکای لاتین و کارائیب سفر می‌کنند تا از سکس ارزان‌تر، در دسترس‌تر و یا لذت‌بخش‌تری به نسبت سکس موجود در وطنشان استفاده کنند. این روند تنها به مردان اختصاص ندارد، چرا که امروزه ما شاهد موجی نوظهور از زنانی تنها و ثروتمند هستیم که با سفر به آفریقا و یا منطقه کارائیب، خواهان سکس با مردان بومی می‌باشند. براساس بسیاری از تحلیل‌های اخیر، سکس را نمی‌توان تنها به مصرف تجاری روابط جنسی محدود کرد، چرا که بسیاری از توریست‌ها علاقه دارند که به عنوان بخشی از تجربه سفر خود، با روسپیان همخوابه شوند.
به هر ترتیب، بخش اعظم صنعت توریسم جنسی را مردان کشورهای ثروتمندی تشکیل می‌دهند که برای استثمار جنسی زنان کشورهای فقیر و درحال توسعه، روانه این مناطق می‌شوند.
امروزه ما شاهد انبوهی از روسپیانی هستیم که همانند توریست‌های بین‌المللی، همزمان با برپایی کنفرانس‌های بین‌المللی در هتل‌های زنجیره‌ای، کازینوها و یا پاتوق‌های جهانگردان و میهمانان، به فعالیت می‌پردازند. البته در کشوری همانند آلمان، روسپیان خارجی زیادی وجود دارند که برای امرار معاش خود روانه این کشور می‌شوند و باید آنان را نیز به عنوان فعالان حوزه توریسم جنسی به حساب آوریم. آقای اوپرمن در کتاب خود با نگاهی به شرایط کنونی این صنعت بزرگ معتقد است که برده‌داری سفید در سال‌های قرن بیستم رواج زیادی داشته و زنان سفیدپوست فراوانی، پس از ربوده شدن، به فاحشه‌خانه‌های خارجی فروخته شده‌اند.
به هر ترتیب، نمی‌توانیم همه فاحشه‌ها را ناهمجنس‌خواه تلقی کنیم. ما شاهد پیچیدگی زیادی در تنوع خواسته‌ها و خدمات جنسی در سراسر دنیا هستیم. مثلاً گفته می‌شود، مردانی اروپایی که از دیرباز رهسپار کشورهایی نظیر تایلند و ویتنام و فیلیپین می‌شوند، خواهان درک و صمیمیت و توجه و تنوع بیشتری در روابط جنسی خود بوده و از تجارب پیشین خویش احساس دل زدگی و عدم رضایت می‌کنند. مثلاً در اکثر کشورهای ثروتمند غربی، یک مهارت مهم زنان روسپی را باید در توانایی تحریک سریع مردان دانست و بسیاری از روابط مقدماتی، اصولاً انجام نمی‌شود. گویی همانند اتفاقی که در مورد سوراخ شدن یک لوله و مراجعه به لوله‌کش روی می‌دهد، در اینجا هم، ما شاهد یک رابطه تجاری موقتی هستیم.
سابقه چنین وضعیتی به ویژه در کشورهای شرق آسیا، از سال‌های حضور نظامیان آمریکایی در شبه جزیره کره آغاز گردیده است. در آن دوره، روسپی‌گری با رشد فزاینده‌ای روبرو شد و تجارت سکس به یک بخش مهم اقتصاد این کشورهای فقیر تبدیل گردید. ساخت مراکزی نظیر مشروب فروشی، کلوپ‌های شبانه، سالن‌های تئاتر، مهمان‌خانه‌ها، دیسکو و غیره که در همه آنها، زنان روسپی به فعالیت می‌پرداختند، در کنار برپایی رستوران‌های ساحلی، به این صنعت رونقی دوچندان داده است. به علاوه، در این مراکز می‌توان به انواع کارگران جنسی نظیر کودکان، زنان روسپی، همجنس‌بازان و افرادی که لباس‌های جنس مخالف را می‌پوشند، دست یافت. و احتمالاً باید ارزان بودن فوق‌العاده چنین خدماتی را به نسبت کشورهای پیشرفته غربی، دلیل عمده توسعه تجارت سکس در کشورهای در حال توسعه مقصد توریسم معرفی کرد.
یک مطالعه انجام شده در مورد تایلند نشان می‌دهد که در یک دوره ۱۲ ساله،‌ درصد مردان خارجی وارد شده به این کشور از ۶۶ % به ۷۵ % افزایش یافته است. هم اینک نیز با توجه به ورود سالانه ۰۰۰/۰۰۰/۳ گردشگر به تایلند، بین ۰۰۰/۵۰۰ تا ۰۰۰/۷۰۰ روسپی به فعالیت مشغولند. این عدد بزرگ، حدود ۸ % کل زنان ۱۵ تا ۳۴ ساله بومی را تشکیل می‌دهد و گفته می‌شود، در آینده‌ای نزدیک، تعداد زنان روسپی از یک میلیون نفر فراتر خواهد رفت.
با گسترش توریسم جنسی در کشورهای فقیر، ما شاهد چه تغییراتی در آن مناطق بوده‌ایم؟ بسیاری از والدین، نوجوانان دختر و پسر خود را برای تأمین قرض‌هایشان به فعالان این بازار می‌فروشند. این کودکان مجبور می‌شوند که در بارها و کلوپ‌های عمومی، به کارهایی شرم‌آور و غیراخلاقی تن دهند و به انواع خشونت‌ها و بدرفتاری‌ها و آسیب‌ها نیز عادت کنند.
به علاوه، با افزایش تعداد زنان توریست ثروتمندی که خواهان تنوع در روابط جنسی خویش هستند، ما شاهد رشد پدیده حضور پسران بومی کشورهای آمریکای لاتین و آسیای شرقی و آفریقایی و کارائیب، در مکان‌های رفت و آمد توریست‌ها، برای سکس با آنان در ازای دریافت پول هستیم. رویدادی که مفهوم روسپی‌گری را با تغییراتی بنیادین روبه‌رو می‌نماید. این زنان مجرد عموماً به دلیل داشتن کار و زندگی مستقل، از ثروت زیادی برخوردارند و انجام سفرهای تفریحی در طول سال، جزو برنامه‌های آنان است. مردم بومی نیز این جوانان را «مخاطره‌جویان در عشق» می‌نامند. چراکه برخلاف دختران و کودکان فقیر و بدهکار، به نظر می‌رسد، این مردان جوان از شرایط بهتری برخوردارند. نباید فراموش کرد که این زنان ثروتمند به دلیل داشتن پول زیاد، از قدرت و سلطه زیادی برخوردارند و از وابسته کردن مردان به خود و این قدرت‌طلبی لذت می‌برند. پیش‌بینی می‌شود که با تغییر در نظام خانواده‌های سنتی و کسب استقلال اقتصادی توسط زنان، تعداد این زنان توریست همچنان افزایش یابد.
با گسترش بازار جهانی توریسم، کارگران استثمار شده جنسی این صنعت چه وضعیتی خواهند داشت؟ و ما چگونه می‌توانیم از لحاظ اخلاقی و سیاسی این روابط اجتماعی پیچیده را ارزیابی کنیم؟
امروزه از یک سو، عده‌ای از کارشناسان و رهبران دنیا خواهان آزادسازی این صنعت و جرم‌زدایی از آن هستند تا سوءاستفاده‌های موجود پایان یابد، اما عده‌ای دیگر با اشاره به آثار غیرانسانی و زشت تجارت سکس نظیر گسترش بیماری اچ.آی.وی / ایدز، استثمار جنسی کودکان، برده‌داری مرتبط با بازار پرداخت بدهی‌ها، رشد نابرابری، افزایش اتکا به درآمدهای تجارت سکس و سلطه مردان بر این صنعت، معتقدند که با آزادسازی قانونی، نمی‌توان این آثار را از بین برد. این افراد یادآوری می‌کنند که به دلیل ویژگی‌های سیاسی و اخلاقی تجارت سکس، قانونمند نمودن آن بسیار مشکل خواهد بود. همچنین افراد زیادی نظیر مدیران هتل‌ها، باشگاه‌های شبانه، کازینوها، شرکت‌های حمل و نقل، فاحشه‌خانه‌ها، رانندگان تاکسی، سالن‌های تئاتر، مهمانخانه‌ها و در نهایت، مقامات محلی و دولتی، از شرایط کنونی درآمدهای زیادی به دست می‌آورند که به دلیل رقابت‌های بین‌المللی موجود، چندان تمایلی به محدود کردن شرایط کنونی ندارند.
اما، ما چگونه می‌توانیم حقایق زندگی روزمره کارگران صنعت سکس را درک کنیم؟
آقای سیبروکی در کتاب خود با اشاره به سه نوع دیدگاه نسبت به تجارت سکس شامل فعالیتی ضروری، فعالیتی استثماری و یا خطرناک، معتقد است که در هر صورت، باید پذیرفت که زنان و کودکان کشورهای فقیر و در حال توسعه، قربانی امیال توریست‌های ثروتمند کشورهای توسعه یافته می‌شوند. دیدگاهی که تقریباً مورد پذیرش همه صاحب‌نظران قرار دارد؛ اما براساس نظریه‌ای جدیدتر، توریسم جنسی آنچنان متنوع است که نمی‌توان همه ابعاد آن را در یک قالب مشخص محدود نمود. مثلاً امروزه زنان روسپی زیادی برای کسب درآمد بیشتر روانه کشورهایی دیگر می‌شوند، ولی به دلیل ناتوانی در بازپرداخت بدهی‌هایشان باید سال‌ها به کار اجباری بپردازند. به علاوه، سالانه هزاران کودک در سراسر دنیا برای سوءاستفاده از آنها در فاحشه‌خانه‌ها و مراکز فساد ربوده می‌شوند که اقدامات مناسبی نیز برای پی گیری سرنوشت این کودکان فقیر و یا بی‌سرپرست، از سوی والدین و یا دولت‌های آنها صورت نمی‌گیرد. نکته دیگر این است که به عنوان مثال، در تایلند بسیاری از زنان و دختران فعال در صنعت سکس، به صورت داوطلبانه وارد این بخش شده‌اند؛ چراکه اعتقاد دارند، اشتغال به این کار، نسبت به سایر فعالیت‌ها، دارای منافع بیشتری است که خوردن غذاهای خوب، پوشیدن لباس‌های شیک و دریافت هدایایی زیبا، بخشی از این شیوه زندگی به اصطلاح مستقل می‌باشد. پسران بومی نیز می‌توانند علاوه‌ بر یافتن چنین موقعیت‌های مناسبی، درصورت خوش‌شانسی، از سوی دوست دخترهایشان برای سفر به کشورهای توسعه یافته این توریست‌ها، دعوت‌نامه دریافت کنند. لذا با توجه به چنین شرایطی، یک تصمیم‌گیری درست بسیار مشکل و پیچیده خواهد بود. امروزه، ما شاهد انواع توریسم و فعالیت‌های مرتبط با آن نظیر مخاطره‌جویی، ورزش، طبیعت‌گردی و یا قایق سواری هستیم. در کنار بدنه این صنعت، یک رویکرد عاطفی و احساسی نوظهور نیز درحال شکل گرفتن است. افزایش سرعت زندگی نیز برای دیدگاهی که لذت امروز را به رفاه فردا ترجیح می‌دهد، طرفداران بیشتری فراهم کرده است. نباید فراموش کنیم که نمی‌توان به خاطر کسب درآمدهای اقتصادی حاصل از این فعالیت‌‌ها، از آثار درازمدت فاجعه‌آمیز و غیراخلاقی و غیرانسانی تجارت سکس و توریسم جنسی چشم‌پوشی کرد.

آدریان فرانکلین
منبع: WWW.Sagepub.com
ماهنامه سیاحت غرب،شماره۶۱
مترجم:محسن داوری