مراسم عروسی ، استان اردبیل

یكی از مراسم بسیار جذاب، مربوط به عروسی‌ها است. این مراسم از زمان‌های بسیار قدیم رواج دارد و با شادی و گرمی ویژه‌ای اجرا می‌شود.
مراسم عروسی معمولاْ در فصل پاییز انجام می‌گیرد و از روز نشان كردن و نامزدی دختر آغاز می‌شود: ابتدا در خانه‌ دختر نامزده شده، بازی‌ها و صحنه‌پردازی‌های فراوان به راه می‌افتد. بیشتر اجراكنندگان این مراسم غالباْ دختران هستند. آن‌ها حتی نقش مردها را نیز ایفا می‌كنند. به علاوه، در نقش كسانی كه در عروسی دخالت دارند نیز در می‌‌آیند. مثلاْ در نقش مادرزن و پدرشوهر و عاقد و مانند آن‌ها.
عروسی معمولاْ با خواندن سرودها و تصنیف‌ها همراه است. این تصنیف‌های زیبا و تغزلی و حتی طنزآلود، در واقع زینت‌بخش مجالس عروسی‌ا ند و همیشه به همراه موسیقی و رقص اجرا می‌شوند.
مراسم عروسی در چند مرحله اجرا می‌شود: خواستگاری، عقد، نامزد كردن و نشان بردن، شب حنابندان، بردن جهیزیه و «پاینده تخت» از جمله این مراحل است هر مرحله سرودها و آوازهای خاصی دارد كه ویژگی‌های همان مرحله را نشان می‌دهد. سرودهای زیر مربوط به مراحل نامزد كردن و خواستگاری است:
آذری فارسی
قیزاگلمیشیك بیز سیزه برای دختر آمده‌ایم
حؤرمت ائدینیز بیزه به ما حرمت كنید
بوگئجه قیز سیزیندی امشب دختر مال شماست
صاباح آپارریق بیزه فردا در خانه ماست

قیرمیزی یاسدیق اوزو رویه بالش سرخ است
سیز نه تانیردیز بیزی شما ما را از كی شناختید
سوداسیز اتورموشدوق آسوده خاطر نشسته بودیم
سودایا سالدیز بیزی گرفتار عشقمان كردید

آل آلماغا گلمیشم برای گرفتن حریر سرخ آمده‌ام
شال آلماغا گلمیشم برای گرفتن شال آمده‌ام
اوغلانین باجی سی‌یام خواهر داماد هستم
آداخلاماغا گلمیشم برای نامزد كردن آمده‌ام
پس از رفت و آمدهای بسیار سرانجام رضایت خانواده دختر جلب می‌شود و دختر را به خانه داماد می‌برند. این مرحله نیز سرودهای خاص خود را دارد:
وئردیم بیردانا یك گوساله دادم
آلدیم بیر صونا یك قو گرفتم
آی قیز آناسی مادر دختر
قال یانا یانا بسوز و بساز
در حین آوردن عروس به خانه داماد نیز سرودهایی خوانده می‌شود:
آنام - باجیم قیزگلین خواهرمی، مادرمی عروس
ال - ایاغی دوزگلین دست و پایت بی‌عیب و ایراد
یئددی اوغول ایسته‌رم هفت پسر از تو می‌خواهم
بیرجه دنه قیز گلین و یك دختر، عروس خانم.

اته گی چین - چین گلین دامن عروس چین - چین است
چینی گؤورچین گلین و هر چین‌اش كبوتری را ماند
گلین‌لر آراسیندا در بین همه عروس‌ها
هامی دان گؤیچك گلین زیباترین عروس است
خواندن سرودهای مادرشوهر از جالب‌ترین قسمت مراسم است. بین عروسان و مادرشوهران همیشه كشاكش بوده است و این كشاكش از زبان مادرشوهر چنین بیان می‌شود:
گلین گلیر،‌ خان گلیر عروس می‌آید، خان می‌آید
ائولری ییخان گلیر خانه خراب‌كن می‌آید
الینده اولگوج، تییه دست به تیغ است
باشلاری قیرخان گلیر برای تراشیدن سرها می‌آید
حتی مادرشوهر وقتی كه نوه خود را تعریف می كند،‌ «محبتی» را كه نسبت به عروس خود دارد، پنهان نمی‌سازد:
ساریمساغیم،‌ سوغاتیم سیر من و پیاز من
یاد قیزیندان دوغانیم زاده دختر بیگانه
یاریسی ایلان بالاسی نیمش بچه مار است
یاریسی جانیم پاراسی و نیم دیگرش پاره‌تنم
وقتی عروس و داماد و پدر و مادر آن‌ها می‌رقصند، باز هم تصنیف‌های مناسب خوانده می‌شود. این تصنیف‌ها علاوه بر نشان دادن ذوق شاعرانه و موسیقی‌پرور مردم آذربایجان، عادات، معنویات و باورهای آن‌ها را نیز حفظ می‌كند. این تصنیف‌ها امروزه گاه جدا از مراسم خاص عروسی نیز خوانده می‌شود.