جستجوی شخصی‌

در گذشته‌ای نه چندان دور، زمانی كه هارددیسك‌ها ظرفیتی به این بزرگی نداشتند، جستجو میان فایل‌ها و پیدا كردن آنچه به دنبالش بودیم، آسان بود. اما این اواخر (به نعمت ارزان شدن این فناوری)، همه ما كوهی از اطلاعات را در كامپیوترهای خود انباشته كرده‌ایم و اگر شیفته گشت زدن در اینترنت هم باشیم، خیلی زود هاردمان را با فایل‌های جدیدتر پر می‌كنیم و فایل‌های قبلی را به دست فراموشی می‌سپاریم. اما این وضعیت قرار است تغییر كند. حالا ببینیم چگونه.
وقتی به دنبال فایلی در هارددیسك می‌گردیم، كامپیوتر هم این كار را به سختی انجام می‌دهد، هر كلمه از هر صفحه از هر سند مورد بازرسی قرار می‌گیرد. امروزه كارشناسان در صدد استفاده از شیوه ایندكس‌گذاری هستند تا جستجوها را كارآمدتر سازند.
Blinkx یكی از اولین‌ها از این دسته ابزارهای شخصی است كه برای جستجوی هم اینترنت و هم فایل‌های شخصی قابل استفاده است. این ابزار، مشابه ماشین‌های جستجوگر اینترنتی كه همه ما به آنها عادت كرده‌ایم، به تشكیل ایندكس می‌پردازد. ایندكس از چه چیزی؟ از هر آنچه در هارددیسك خود دارید. از چه طریق؟ به كمك نشانه‌ها یا <برچسب>هایی به نام metadata (فراداده‌ها)، كه مورد استفاده ابزار جستجوگر قرار می‌گیرند. به محض دانلود این ابزار ۴‌مگابایتی از اینترنت و نصب آن، برنامه به طور خودكار شروع به ساختن ایندكس از تمام فایل‌هایتان می‌كند (كه البته به نظر بعضی كاربران، عمل نسبتاً وقت‌گیری است).
كتی ریت‌وِگِر، از بنیان‌گذاران بلینكس، می‌گوید: <برنامه بعد از نصب از پایه شروع می‌كند تمام اطلاعات موجود در كامپیوتر را سامان‌دهی كردن و از هر چه دارید ایندكس می‌سازد. فرآیند ایندكس‌سازی و سامان‌دهی اولین بار مدت زیادی طول می‌كشد یعنی در حد چند ساعت. اما بعد از آن، مثل این است كه كوهی را از روی شانه‌های CPU برداشته باشید. همه چیز به سرعت انجام می‌گیرد>.
بلینكس در صورتی كه درست نصب شود، وب، گروه‌های خبری، تمام ایمیل‌ها همراه با ضمائم‌شان، و تمام فایل‌های (از جمله فایل‌های صوتی - تصویری) را یك جا جمع می‌كند تا از یك نقطه قابل دسترسی باشند. برنامه به شیوه مناسبی یافته‌های خود را در خط ابزار بالای صفحه گروه‌بندی می‌كند. یك دكمه زیبا نتایج جستجو را در قالب انیمیشن Flash كه به صورت موضوعی دسته‌بندی شده‌اند نمایش می‌دهد. سرعت جستجو تقریباً به همان اندازه است كه كلمه‌ای را در یك صفحه تایپ یا انتخاب می‌كنید.
اما بلینكس قبول دارد كه هنوز فرصت نكرده بخش‌های بزرگی از وب را ایندكس كند، و به همین جهت در حدود فقط نیمی از تمام صفحات وب قابل جستجو هستند (كه البته این میزان در حال افزایش است).
سایر شركت‌های قدیمی فعال در زمینه جستجو نیز در صدد تهیه ابزارهای جستجوی شخصی هستند، از جمله AskJeeves این <پیشخدمت> معروف، در حال یك بازسازی اساسی است و قصد دارد به زودی ابزاری را برای جستجوی فایل‌های شخصی عرضه كند (كه تا زمان چاپ این مقاله، احتمالاً این كار را كرده است).
بقیه شركت‌های جستجوگر هم به نوبه خود اقداماتی در جهت هر چه بهتر كردن جستجوها صورت داده‌اند. به عنوان نمونه، كوپرنیك اجازه می‌دهد تاریخ ارسال یا ایجاد شدن اطلاعات مورد جستجوی خود را نیز در هنگام نوشتن درخواست جستجو وارد كنید. اما بازیگران بزرگتر فكرهای دیگری را در سر می‌پرورانند.
اِد كاترل مسؤولیت مقابله با بلیكس را از طرف مایكروسافت به عهده گرفته است.
او ایده‌ای دارد به نام Stuff I&#۰۳۹;ve seen كه بر اساس آن قرار است هر برنامه‌ای هنگام باز شدن به طور خودكار به اسكن هارددیسك بپردازد. پنجره جستجو باز باقی می‌ماند، و هنگامی كه چیزی تایپ می‌كنید یا صرفاً به دیدن محتوای یك سند می‌پردازید، یافته‌ها را به‌روز می‌كند. او اسم این كار را <درخواست ضمنی> گذاشته است. كاترل می‌گوید: <درخواست ضمنی زمانی رخ می‌دهد كه كامپیوتر با نظارت بر فعالیت شما، استدلال‌هایی می‌كند و چیزهایی را (به طور ضمنی) در اختیار شما قرار می‌دهد كه به كار فعلی شما ربط دارند>.
مایكروسافت تاریخ مشخصی را برای عرضه Stuff I&#۰۳۹;ve Seen اعلام نكرده، اما تیم تحقیق پیش‌بینی می‌كند این سرویس همراه با نسخه بعدی آفیس ارائه شود.
Puffin نام رمزی ابزار جستجوگر دسكتاپ گوگل است كه فعلاً سعی دارد محرمانه بماند. پروژه گوگل در این زمینه بسیار سری است و به هیچ كس چیزی نگفته، اما با توجه به موقعیت این شركت در بازار ساده‌اندیشانه است اگر فكر كنیم آنها هیچ نقشه‌ای در سر ندارند. (البته نسخه اولیه‌ای از این برنامه توزیع شده است.)
اپل هم با ارائه پلتفرم Tiger، سعی دارد سهمی از بازار جستجوی شخصی را از آن خود كند. در این رابطه، همین چند ماه گذشته بود كه نمونه نمایشی Spotlight به جهانیان نشان داده شد.
Spotlight هم مثل Stuff I&#۰۳۹;ve Seen، می‌تواند تك‌تك كلمات در فایل‌های PDF را شناسایی و گزینش كند. و جستجو به دنبال یك تصویر می‌تواند به عكس‌هایی محدود شود كه مثلاً فقط به صورت پرتره گرفته شده‌اند. اما قسمت جذاب داستان احتمالاً همان چیزی است كه نام <فولدرهای هوشمند> (Smart Folder) را روی آن گذاشته‌اند، جستجویی كه هیچ وقت پایان نمی‌پذیرد و همیشه برای یافتن تازه‌ها به اسكن هارد ادامه می‌دهد و نتایج را در فولدری روی دسكتاپ می‌گذارد.
فیلیپ شیلر، از شركت اپل، می‌گوید: <من فولدری دارم به نام Files from Ken. این فولدر فایل‌هایی را شناسایی می‌كند كه از طرف كِن برای من ارسال می‌شود و من این فایل‌ها را هر كجای سیستم كه بگذارم، این فولدر می‌داند كجا هستند. بنابراین اگر من و كِن با همدیگر روی پروژه‌ای كار كنیم، لازم نیست حواسم به فایل‌ها باشد كه از كجا آمده‌اند و به كجا می‌روند. فولدر هوشمند همه این كارها را برای من انجام می‌دهد>.
اپل حتی یك هوش مصنوعی جمع و جور هم به سیستم اضافه كرده است. اگر كلمه yesterday را تایپ كنید، نه تنها تمام فایل‌های حاوی این كلمه پیدا می‌شوند، بلكه فایل‌هایی كه <دیروز> ایجاد یا دستكاری شده‌اند نیز مورد جستجو قرار می‌گیرند. (در این مورد حتماً مقاله "آیین شكارگاه" را در همین شماره ماهنامه بخوانید.)

‌‌بابك‌ احترامی‌ ‌

منبع : ماهنامه شبکه