جلیلی در رم

از ابتدای کار دولت نهم که برای نخستین بار پرونده هسته‌ای ایران به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع شد، مسئولا‌ن ایرانی این ارجاع را سیاسی دانستند و با تاکید بر ادامه همکاری ایران در چارچوب NPT خواستار بازگشت مجدد پرونده به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شدند.
پافشاری مسئولا‌ن دولت نهم بر تمرکز موضوع ایران در آژانس به حدی بود که حتی مفید بودن مذاکرات ایران با نماینده تروئیکای اروپایی (فرانسه، آلمان و انگلیس) که به نمایندگی از اتحادیه اروپا با ایران گفت وگو می‌کرد مورد تردید قرار گرفت. همین موضوع برای مدتی مذاکرات رسمی با اروپا را به محاق برد تا آن که پرونده ایران رسماً در روند بررسی‌های شورای امنیت قرار گرفت و در مدتی کوتاه دو قطعنامه علیه ایران صادر شد. در این میان دیپلمات‌های ایران و بخصوص مقام‌های ارشد مذاکره کننده هسته ای نیز بیکار ننشستند و با افزودن بر تحرکات خویش، تلا‌ش کردند از ایجاد اجماع جهانی علیه ایران جلوگیری نمایند که موفقیت‌هایی نیز در این زمینه حاصل شد.
اما علیرغم تاکید‌های ایرانبر پررنگ شدن نقش آژانس، اعضای شورای امنیت با اظهارنظرهای گاه و بیگاه، یادآوری می‌کردند که درمرحله فعلی تعیین تکلیف پرونده ایران به عهده آن شورا می‌باشد و البته در کنار این اظهارنظرهابرای آن که پیگیری‌های شورای امنیت را <فنی> و <حقوقی> جلوه دهند، گزارش گیری از آژانس و دبیر کل آن را مورد تاکید قرار می‌دادند. از سوی دیگر، مسئولا‌ن دولت نهم و گروه مذاکره کننده هسته‌ای که در ابتدای فعالیت خود، مذاکره با تروئیکایاروپایی را غـیـرضـروری مـی‌دانـستند، با پذیرش مذاکره با سولا‌نا عملا‌ً به وجود گروهی به نام ۱+۵ رسمیت بخشیدند که رقم <۵> در آن، اعضای دائمی شورای امنیت را نمایندگی می‌کرد و <۱> نیز تنها عضو تروئیکای اروپایی بود که در ترکیب اعضای دائم شورا حضور ندارد.
به عبارت دیگر، حضور ایران در مذاکرات ۱+۵ اگر چه به معنای حق آن گـروه وشورای امنیت برای دخالت در پرونده هسته‌ای نبود اما نشان می‌داد که ایران به یک واقعیت نه چندان منصفانه امـا <گـریز ناپذیر> تن داده و تلا‌ش می‌کند با اقناع گروه ۱+۵‌‌‌‌‌‌‌، پرونده را به مسیری باز گرداند که از ابتدا بایستی در آن مسیر پیگیری می‌شد.
روز گذشته در حالی که نخستین سفر سعید جلیلی به رم آغاز شد تا در کسوت دبیر شورای‌عالی امنیت ملی با خاویر سولا‌نا به عنوان نماینده گروه ۱+۵ (اعضای دائم شورای امنیت و آلمان) مذاکره کند، رئیس جمهور اسلا‌می ایران در ایروان به صراحت اعلا‌م کرد که < موضوع هسته‌ای ایران امروز به آژانس برگشته است. > رئیس جمهور قبلا‌ً نیز بارها گفته بود که <از نظر ما موضوع پرونده هسته‌ای تمام شده است> اما هیچگاه او به صراحت از بازگشت موضوع به آژانس سخنی نمی‌گفت.
اکنون این سوال به ذهن می‌آید که اگربا تحقق خواسته ایران، پرونده به آژانس بازگشته است چرا به جای تعقیب مذاکرات در مقر آژانس در <وین> مذاکره کنندگان ایرانی به <رم> رفته‌اند تا با نماینده دارندگان حق وِتو در شورای امنیت مذاکره کنند؟ رئیس جمهور چندی قبل به انتقاد از کسانی پرداخت که به ادعای او به صورت <خـودسـرانه> در موضوع هسته‌ای مذاکره می‌کنند، اما امروز کسی به <رم> رفـتـه اسـت که از نزدیک‌ترین یاران احمدی‌نژاد می‌باشد و استقرار او در جایگاه <دبیر شورای عالی امنیت ملی> پس از آن صورت گرفته است که به تعبیر نایب رئیس مجلس <همکاری لا‌ریجانی و احمدی نژاد به بن بست رسیده بود.>
پاسخگویی مشاوران و همکاران رئیس جمهور به این ابهام، هر نوع تلا‌ش رسانه‌های بیگانه‌ برای القای سردرگمی در دیپلماسی ایران را از بین خواهد برد. از سوی دیگر عدم تلا‌ش برای رفع این ابهام، باعث خواهد شد که طرف‌های مذاکره ، برخی اظهار نظرهای مقامات ایرانی را جدی نگیرند.

منبع : روزنامه آفتاب یزد