سد وتوسعه یافتگی

دركشورهای صنعتی نیم كره شمالی مانند كانادا، ایالات متحده، شوروی سابق ، نروژ وسوئد، سدها به عنوان منبع مهم برق آبی، آبیاری ویا ابزاری برای توسعه اقتصادی منطقه ای ساخته شده وتوسعه یافته اند. هرچند كه دربسیاری از این كشورها دوره ساخت سدهای بزرگ گذشته است. بالا بودن هزینه ها، مخالفت های زیاد در برابر چنین پروژه هایی واین حقیقت كه بهترین مكان برای ساخت سد دیگر وجود ندارد، موجب شده تمركز سد سازی به كشورهای درحال توسعه منتقل شود.
چندین قدرت استعماری نیز در سد سازی بسیار فعال بودند كه دراین زمینه شاید بریتانیا سرآمد این قدرتها بود. دربسیاری از كشورها این فعالیت پس از استقلال ادامه داشت. برای مثال بین سالهای ۱۹۴۹ و ۱۹۸۰ نزدیك به ۱۵ درصد مجموع هزینه های ملی هند صرف ساخت بیش از ۱۰۰۰ سد بزرگ و زیر ساختارهای مربوطه مانند شبكه های زهكشی شد. سد سازان همچنین دربسیاری از كشورها فعال هستند. مثلاً تعداد سدهای ساخته شده درچین معادل كل سدهای ساخته شده درجهان است؛ این كشور همچنین درحال ساخت سه سد بزرگ است كه به نظر می آید بزرگترین سدهای جهان شوند. آمریكای لاتین نیز درچهار دهه گذشته در ساخت سد بسیار فعال بوده است.
تأثیرات سد مختلف ومتنوع است. هدایت سیلاب ها وجریان رودها پیامدهای زیست محیطی زیادی دارند. درجریان ساخت این پروژه ها نیاز به جابه جایی ساكنان منطقه ویا تغییر استفاده از منابع نیز وجود دارد كه این خود اثرات مختلف اجتماعی را شامل می شود. سدها همچنین پروژه های بسیار گرانقیمتی هستند ؛ ساخت واجرای آنها تأثیرات گسترده اقتصادی برناحیه و یا غالباً استان ویا كشور دارد.
اثرات اقتصادی، اجتماعی وزیست محیطی
سدها چیزی بیشتر از ساختارهای بتنی هستندو دستاوردهایی بیشتر از تولید برق می توانند داشته باشند . از سدها برای بالا بردن غرور ملی وایدئولوژیكی و پیشرفت استفاده می شود و به عنوان نمادی از آرزوی ملی هم تلقی می شود. بنابراین سدها معبری برای بروز اقتصاد ملی وتوسعه سیاسی ازقبیل مفهوم وایدئولوژی توسعه، اهمیت كمكهای بین المللی، نقش جامعه مدنی ومهم بودن حقوق بشر است. تجربه ای كه ساخت سدها ازخودشان بروز می دهند این است كه توسعه هرگز یك فرآیند خنثی ایدئولوژیكی وسیاسی نیست.
ازقدیم الایام توسعه رودخانه ها برای تمدن های بی شماری یك فرآیند ذاتی بوده است. « فرد پیرس» دراین زمینه خاطرنشان می كند: سدها وكانالها، درتعدادی ازجوامع قدیمی كه درآن مازاد تولید كشاورزی باعث تشكیل سازمان های پیچیده اجتماعی می شد، پایه زهكشی های بیشماری بود. این نكته را می توان در رودخانه های نیل درمصر، هندو در پاكستان، و زرد درچین یافت. اهمیت منابع آب برای این جوامع آنقدر بالا بودكه به گفته « كارل ویت فوگل» منجر به شكل گیری تمدن « آبی » شد كه درآن نیروی كار زیادی برای جاهای دیگر كارهای مرتبط با آب اهمیت والایی داشت ومبنایی برای تولید كشاورزی، فعالیت اقتصادی و نگهداری قدرت دولت بود.
سدها وسیاست توسعه
سدها غالباً محور بحث بین بخش های مختلف وگروههای ذینفع با گرایش های متفاوت بوده است. در حالی كه برخی از توسعه اقتصاد ملی به آن نگاه می كنند دیگران تمركز خود را برروی تأثیر آنها برزندگی منطقه گذاشته اند. برخی از ناظران ازتأثیر زیست محیطی سدها سخن می گویند برخی دیگر توجه خود را به اثرات اقتصادی ویا جنبه های آنها معطوف كرده اند. این دیدگاه ها تمایلات و دورنگری های متفاوت را بیان می كنند كه این خود می تواند منشأ دیدگاههای مختلف وزنده ماندن این پروژه ها باشد.