سه شنبه, ۲۰ آذر, ۱۴۰۳ / 10 December, 2024
مجله ویستا


جذابیت‌ به‌ اضافه‌ سانسور!


جذابیت‌ به‌ اضافه‌ سانسور!
● مروری‌ بر فیلم‌های‌ سینمایی‌ خارجی‌ پخش‌ شده‌ در ایام‌ نوروز
نوروز امسال‌ به‌ مانند سال‌ گذشته‌ شاهد پخش‌ فیلم‌های‌ متعدد خارجی‌ از شبكه‌های‌ مختلف‌ تلویزیونی‌ بودیم‌ و تقریبا اكثر فیلم‌هایی‌ كه‌ طی‌ این‌ مدت‌ از تلویزیون‌ پخش‌ شد فیلم‌های‌ خارجی‌ بودند.
این‌ روند پخش‌ فیلم‌های‌ خارجی‌ كه‌ از چند سال‌ پیش‌ آغاز شد نیز داستانی‌ شنیدنی‌ دارد، زیرا كه‌ در سال‌های‌ گذشته‌ محدودیت‌ها و خط‌ قرمزهای‌ موجود برای‌ نمایش‌ فیلم‌های‌ سینمایی‌ بسیار بیشتر از چند سال‌ اخیر بود و بطور مثال‌ تا ۷ الی‌ ۸ سال‌ پیش‌ نمایش‌ صحنه‌های‌ اكشن‌ در فیلم‌های‌ رزمی‌ جزو مواردی‌ بود كه‌ در فیلم‌ها سانسور می‌شد اما پس‌ از رفع‌ ممنوعیت‌ نمایش‌ از این‌ فیلم‌ها در تلویزیون‌ بخش‌ عمده‌یی‌ از فیلم‌های‌ به‌ نمایش‌ در آمده‌ از تلویزیون‌ را اینگونه‌ فیلم‌ها تشكیل‌ می‌داد یا اینكه‌ زمانی‌ حتی‌ نمایش‌ ستارگان‌ هالیوودی‌ از تلویزیون‌ برای‌ یك‌ صحنه‌ هم‌ دچار اشكال‌ بود اما پس‌ از مدتی‌ نمایش‌ فیلم‌ هندی‌ به‌ شكل‌ بی‌سابقه‌یی‌ افزایش‌ یافت‌ و در یكی‌ دو سال‌ اخیر هم‌ نمایش‌ فیلم‌های‌ روز هالیوودی‌ در تلویزیون‌ باب‌ شده‌ است‌. البته‌ هر چند با سانسورهای‌ فراوان‌ و تغییر دوبله‌ فیلم‌ در برخی‌ موارد اما به‌ هر حال‌ باز در همین‌ حد هم‌ جذابیت‌های‌ خاص‌ خود را دارد.
امسال‌ عید نیز شاهد پخش‌ انبوهی‌ از فیلم‌های‌ هالیوودی‌ بودیم‌ كه‌ با حذف‌ بخش‌های‌ زیادی‌ در تلویزیون‌ به‌ نمایش‌ در آمد. از نكات‌ خوب‌ فیلم‌های‌ خارجی‌ نمایش‌ داده‌ شده‌ اول‌ به‌ روز بودن‌ این‌ فیلم‌ها بود و دوم‌ اینكه‌ فیلم‌ رزمی‌ هنگ‌ كنگی‌ اصلا پخش‌ نشد و بطور مثال‌ تنها فیلم‌ رزمی‌ به‌ نمایش‌ در آمده‌ «دور دنیا در هشتاد روز» بود كه‌ از كارهای‌ «جكی‌چان‌» در دوران‌ مهاجرتش‌ به‌ هالیوود است‌ و البته‌ مطمئنا خیلی‌ سطح‌ بالاتر از آثار نازل‌ هنگ‌كنگی‌ پخش‌ شده‌ در نوروز سال‌های‌ گذشته‌ است‌. سومین‌ نكته‌ مثبت‌ هم‌ این‌ بود كه‌ فیلم‌های‌ هندی‌ هم‌ كمتر از تلویزیون‌ پخش‌ شد و همان‌ تعداد محدود هم‌ البته‌ مخاطبان‌ خاص‌ خود را داشت‌. اما یك‌ مساله‌ در این‌ میان‌ قابل‌ اهمیت‌ است‌ و آن‌ نمایش‌ فیلم‌های‌ مطرح‌ سینمای‌ اروپا در چند سال‌ اخیر است‌، كه‌ متاسفانه‌ از سوی‌ مسوولان‌ صدا و سیما در این‌ زمینه‌ كوتاهی‌ شد و ما كمتر شاهد پخش‌ فیلم‌های‌ خوب‌ اروپایی‌ بودیم‌ تا در این‌ میان‌ بتوان‌ قضاوتی‌ میان‌ سینمای‌ هالیوود و اروپا داشت‌.
همانطور كه‌ در بالا ذكر شد اكثر فیلم‌های‌ به‌ نمایش‌ در آمده‌ در نوروز امسال‌ از ساخته‌های‌ روز جهان‌ بودند. بطور مثال‌ فیلم‌ سینمایی‌ «چارلی‌ و كارخانه‌ شكلات‌سازی‌» ساخته‌ با شكوه‌ «تیم‌ برتون‌» نوروز امسال‌ از شبكه‌ چهار سیما به‌ نمایش‌ در آمد كه‌ البته‌ با توجه‌ به‌ فضای‌ كودكانه‌ فیلم‌ نمایش‌ آن‌ از شبكه‌ چهار كمی‌ دور از انتظار بود.
به‌ هر حال‌ شبكه‌ چهار سیما در نوروز امسال‌ در زمینه‌ فیلم‌های‌ سینمایی‌ كارنامه‌ بسیار خوبی‌ از خود به‌ جای‌ گذاشت‌ و فیلم‌های‌ قابل‌ توجهی‌ به‌ نمایش‌ گذاشت‌ از جمله‌ فیلم‌ مستند، اما بسیار دیدنی‌ «رژه‌ پنگوئن‌ ها» كه‌ در جوایز اسكار امسال‌ جایزه‌ بهترین‌ فیلم‌ مستند را به‌ خود اختصاص‌ داد و كارگردانش‌ ثابت‌ كرد بدون‌ اینكه‌ بخواهد همانند «مایكل‌ مور» حرف‌های‌ پرسروصدای‌ سیاسی‌ بگوید هم‌ می‌تواند از یك‌ موضوع‌ ساده‌ به‌ موفقیتی‌ عظیم‌ دست‌ یابد. یا نمایش‌ فیلم‌ «دختری‌ با گوشواره‌ مروارید» ساخته‌ درخشان‌ «پیتر ویر»، هر چند كه‌ به‌ نسبت‌ دو فیلم‌ دیگر قدیمی‌تر بود اما باز هم‌ تماشای‌ آن‌ خالی‌ از لطف‌ نبود و البته‌ سانسور هم‌ زیاد داشت‌. نمایش‌ سه‌گانه‌ «ماتریكس‌» و تحلیل‌ این‌ فیلم‌ معروف‌ تاریخ‌ سینما هر چند كه‌ در بسیاری‌ موارد مشخص نبود كه‌ حرف‌ حساب‌ این‌ فیلم‌ چه‌ بوده‌ است‌! نمایش‌ فیلم‌هایی‌ از سینمای‌ صامت‌ از «چارلی‌ چاپلین‌»، «باستر كیتون‌» یا نمایش‌ فیلم‌ نوآر «سی‌ و شش‌» كه‌ یكی‌ از آخرین‌ فیلم‌های‌ مطرح‌ این‌ سبك‌ سینما در فرانسه‌ بود آن‌ هم‌ با نقش‌آفرینی‌ دو بازیگر بزرگ‌ سینمای‌ فرانسه‌ «ژرار دپاردیو» و «دانیل‌ اوتوی‌» نشان‌ داد كه‌ شبكه‌ چهار در زمینه‌ نمایش‌ فیلم‌های‌ خارجی‌ به‌ مانند برنامه‌ سینما چهار از وسواس‌ خاصی‌ برخوردار است‌ و بیشتر سعی‌ در راضی‌ نگاه‌ داشتن‌ مخاطب‌ خاص‌ خود را دارد و در این‌ امر هم‌ تا حد زیادی‌ موفق‌ بود.
اما در خصوص‌ دیگر شبكه‌ها می‌توان‌ به‌ شبكه‌ ۲ و برنامه‌ جشنواره‌ فیلم‌های‌ سینمایی‌ با اجرای‌ بهمن‌ هاشمی‌ اشاره‌ كرد كه‌ برنامه‌ موفقی‌ بود، هر چند كه‌ در برخی‌ موارد مجری‌ برنامه‌ خیلی‌ حرف‌های‌ خود را تكرار می‌كرد. به‌ هر حال‌ در میان‌ شبكه‌هایی‌ كه‌ بیشتر مدنظرشان‌ مخاطب‌ عام‌ است‌ شبكه‌ دو بهتر از بقیه‌ عمل‌ كرد و آمار فیلم‌ هندی‌ هم‌ در این‌ شبكه‌ به‌ نسبت‌ كمتر بود و با توجه‌ به‌ اینكه‌ قبل‌ از نمایش‌ فیلم‌، كامیار محسنین‌ منتقد سینمایی‌ توضیحاتی‌ در خصوص‌ فیلم‌ ارایه‌ می‌داد، مطمئنا جذابیت‌ آن‌ را برای‌ مخاطبی‌ كه‌ اطلاعات‌ چندانی‌ در خصوص‌ فیلم‌های‌ سینمایی‌ نداشت‌ دو چندان‌ می‌كرد.
از فیلم‌های‌ مطرح‌ خارجی‌ به‌ نمایش‌ در آمده‌ از شبكه‌ دو هم‌ می‌توان‌ به‌ فیلم‌ «روح‌» اشاره‌ كرد كه‌ با وجود اینكه‌ ۱۷ سال‌ از زمان‌ ساخت‌ این‌ فیلم‌ می‌گذرد اما هنوز هم‌ جذاب‌ است‌ و البته‌ با توجه‌ به‌ حذف‌های‌ فراوان‌ بخشی‌ از جذابیت‌ فیلم‌ گرفته‌ شده‌ بود. نمایش‌ فیلم‌ «افسانه‌ زورو» با حضور آنتونیو باندراس‌ و كاترین‌ زتاجونز هم‌ كه‌ در تابستان‌ روی‌ پرده‌ سینماهای‌ جهان‌ بود یا فیلم‌ «مرد عنكبوتی‌ ۲» كه‌ آن‌ هم‌ از فیلم‌های‌ مطرح‌ تابستان‌ امسال‌ بود یا پخش‌ فیلم‌ معروف‌ «كوهستان‌ سرد» با حضور نیكول‌ كیدمن‌، جود لاو و رنه‌ زلوگر سه‌ بازیگر اسكاری‌ چند سال‌ اخیر هالیوود نیز، از نكات‌ مثبت‌ فیلم‌های‌ خارجی‌ به‌ نمایش‌ در آمده‌ از شبكه‌ دو بود. اما شبكه‌ سه‌ هم‌ به‌ مانند شبكه‌ دو بیشتر در جست‌وجوی‌ مخاطب‌ عام‌ بود و شاید از لحاظ‌ كارنامه‌ نمایش‌ فیلم‌ خارجی‌ در جای‌ سوم‌ قرار گیرد چون‌ به‌ هر حال‌ این‌ شبكه‌ به‌ مانند سال‌های‌ پیش‌ از نمایش‌ فیلم‌ هندی‌ چندان‌ غافل‌ نبود كه‌ این‌ شاید از نكات‌ منفی‌ شبكه‌ سه‌ باشد، اما با نمایش‌ فیلم‌هایی‌ نظیر «نقشه‌ پرواز» با بازی‌ هنرمندانه‌ جودی‌ فاستر یا فیلم‌ «مردی‌ در آتش‌» كه‌ دنزل‌ واشنگتن‌ بازیگر سیاهپوست‌ و مطرح‌ امریكایی‌ در آن‌ به‌ نقش‌آفرینی‌ پرداخته‌ بود و البته‌ كارگردانی‌ فوق‌العاده‌ این‌ فیلم‌ تا حدی‌ جبران‌ مافات‌ شد و همین‌ دو فیلم‌ هم‌ كافی‌ بود تا كارنامه‌ شبكه‌ سه‌ پربار شود.
و اما شبكه‌ پنج‌ یا همان‌ شبكه‌ تهران‌ كه‌ تنها در این‌ استان‌ قابل‌ دریافت‌ است‌ به‌ مانند همیشه‌ فراتر از یك‌ شبكه‌ استانی‌ عمل‌ كرد و پخش‌ فیلم‌های‌ خارجی‌ بسیار خوب‌ و مطرحی‌ چون‌ ، «نردبان‌ چهل‌ و نه‌» با حضور «یوآخین‌ فونیكس‌»، «دور دنیا در هشتاد روز» آخرین‌ كار جكی‌چان‌ و از همه‌ مهمتر «آقا و خانم‌ اسمیت‌» با حضور براد پیت‌ و آنجلینا جولی‌ از نكات‌ مثبت‌ كارنامه‌ این‌ شبكه‌ در ایام‌ نوروز بود، هر چند كه‌ در این‌ شبكه‌ هم‌ فیلم‌های‌ هندی‌ به‌ نسبت‌ زیاد بودند.
اما بدترین‌ شبكه‌ در این‌ میان‌ شبكه‌ یك‌ بود كه‌ برخلاف‌ نامش‌ عمل‌ كرد. شبكه‌یی‌ كه‌ سال‌ گذشته‌ با كمك‌ سینما یك‌ كارنامه‌ بسیار خوبی‌ داشت‌ امسال‌ از همه‌ ضعیف‌تر بود و اكثر آثار خارجی‌ این‌ شبكه‌ مربوط‌ به‌ سینمای‌ هندوستان‌ بود و بطور مثال‌ یك‌ فیلم‌ از آلن‌ دلون‌ هم‌ كه‌ به‌ نمایش‌ در آمد آنقدر زیر تیغ‌ سانسور رفته‌ بود و آنقدر در دوبله‌ دچار تغییرات‌ عجیب‌ و غریبی‌ شده‌ بود كه‌ دیگر چندان‌ جذابیتی‌ برای‌ دیدن‌ نداشت‌! در كل‌ در نوروز امسال‌ به‌ غیر از شبكه‌ یك‌ كه‌ واقعا چیزی‌ برای‌ عرضه‌ به‌ مخاطب‌ خود نداشت‌ بقیه‌ شبكه‌های‌ تلویزیونی‌ كارنامه‌ خوبی‌ داشتند، هر چند كه‌ امید می‌رود در سال‌های‌ آینده‌ از این‌ هم‌ بهتر شود و شاهد فیلم‌های‌ بهتری‌ از شبكه‌های‌ مختلف‌ باشیم‌ و البته‌ كمتر هم‌ فیلم‌ هندی‌ ببینیم‌.
نرگس‌ خرقانی
منبع : روزنامه اعتماد