هدفمند کردن یارانه ها یا هدیه انتخاباتی؟!

هدفمندسازی یارانه ها از زمان دولتهای هاشمی و خاتمی مطرح بوده است.اما مقتضیات اقتصاد ایران و عدم اجماع اقتصاددانان پیرامون آن از عملیاتی کردن آن جلوگیری کرده است . اکنون دولت نهم در یک برنامه ضربتی اقتصادی و شاید سیاسی سعی دارد تا این درد مزمن را تا پایان امسال سامان بخشد .نتیجه این طرح هرچه باشد سرنوشت انتخابات ۸۸ را تعیین خواهد نمود.
دولت نهم نوید طرحی را به مردم داده است که براساس آن هر شهروند ایرانی واجد شرایط، سالانه مبلغی حدود پانزده میلیون ریال از دولت بابت یارانه مستقیم دریافت خواهد کرد. با تخصیص این مبلغ روند آزاد سازی قیمت‌ها شتاب بیشتری خواهد گرفت و قیمت کالاها وخدمات عمومی به بهای تمام شده از شهروندان اخذ خواهد شد.
دیدگاه اقتصاد دانان در این مورد بسیار متفاوت و گاهی متناقض است. برخی این امر را به نفع صنایع داخلی و اقتصاد ملی دانسته و آن را گامی در جهت پیوستن اقتصاد ایران به اقتصادهای آزاد می دانند و برخی دیگر چگونگی تخصیص این یارانه‌های مستقیم را از بزرگترین ابهامات طرح می دانند چراکه عملاً ضمن افزودن بر بوروکراسی موجود به دلیل تمرکز طرح در دستان دولت، حاشیه رانت خوار اقتصاد کشور را منتفع خواهد نمود.
از دیگر مشکلات و آسیب های طرح ایجاد تب کاذب مصرف در میان شهروندان است امری که اثرات مستقیمی بر نرخ تورم و دیگر شاخصهای اقتصادی خواهد داشت.
اما در این میان شتاب دولت در تدوین و اعلام عمومی طرح، پرسشهای بسیاری را به ذهن متبادر می‌کند . به نظر می رسد در شرایطی که هدفمند کردن یارانه‌ها از مهمترین دغدغه های دولتهای گذشته بوده است و ایشان سعی نموده‌اند با استفاده از خرد جمعی اقتصاد‌دانان و مدیران کشور راهی میان مدت و کم هزینه برای آن بیابند عجله دولت نهم در راه اجرا و عملیاتی کردن آن چندان عادی نباشد.
درک این نکته زمانی راحت تر صورت می‌گیرد که بدانیم کمتر از یک سال دیگر به پایان فعالیت دولت نهم باقی مانده و چیزی شبیه به این طرح از مهمترین برنامه های انتخاباتی نامزد رقیب رئیس دولت نهم در انتخابات ریاست جمهوری قبلی بوده است.
بدون آنکه در ماهیت و تاثیرات اقتصادی طرح قضاوت کنیم با نگاهی به سابقه طرحهای مشابه در مدیریت کلان کشور در خواهیم یافت که شتاب در تصمیم گیری‌ها و یکجانبه گرایی، در اغلب موارد به شکست برنامه‌ها منجر شده است.
ورود دستگاههای نظارتی همچون مجلس و نیز استادان صاحب صلاحیت در عرصه نظریه پردازی درباره این طرح از بدیهی ترین الزاماتی است که برای طرحی با گستردگی و اهمیت هدفمندسازی یارانه‌ها الزامی به نظر می‌رسد .
در حالی که نامزد‌های انتخابات ریاست جمهوری آرام آرام در تدارک ورود به صحنه هستند و خود را برای رقابت با محمود احمدی نژاد آماده می سازند، دولت راهی دیگر را برای جلب دوباره توده های اجتماعی منتقد خود در پیش گرفته است. در غیاب مطبوعات و احزاب بازهم این توده‌های سرگردانند که روزی با نویدی شیرین به جهتی و روزی دیگر با نویدی تازه به سویی دیگر می روند . آیا این سناریو ادامه خواهد داشت؟

منبع : خبرگزاری آفتاب