رفع یک اتهام از دولت

با اعلام رسمی طرح تحول اقتصادی از سوی رئیس‌جمهور در رسانه ملی، حالا دیگر به نظر نمی‌رسد کسی مدعی اعمال سیاست‌های و عوام‌پسند از سوی دولت نهم باشد. تا پیش از اعلام طرح تحول اقتصادی بسیاری از منتقدان، دولت نهم را به اعمال سیاست‌های پوپولیستی و اقداماتی که صرفا در جهت افزایش محبوبیت در میان توده مردم ارزیابی می‌شود، متهم می‌کردند.
هرچندبرخی از سیاست‌های اقتصادی دولت نهم در مدت ۳ سال گذشته از زوایای گوناگون قابل نقد و بررسی است و برخی از این سیاست‌ها از جمله افزایش بی‌سابقه بودجه طرح‌های عمرانی و افزایش شدید حجم نقدینگی، برخی از طرح‌های دولت در بخش مسکن، اختصاص بخش عظیمی از تسهیلات بانک‌ها به بنگاه‌های زودبازده و ... با انتقادهای کارشناسان مستقل و غیرسیاسی روبه‌رو شده است اما باید اذعان کرد اجرای برنامه سهمیه‌بندی بنزین و به دنبال آن، اعلام طرح تحول اقتصادی با بیان جزییات آن، دولت نهم را به کلی از اتهام سیاستگذاری‌های زودگذر در جهت حفظ محبوبیت خود مبرا می‌کند.
طرح تحول اقتصادی شامل جراحی‌ها و اصلاحات بنیادینی است که هرکدام از آنها به تنهایی می‌تواند یک دولت را جابه‌جا کند. هدفمند کردن یارانه‌ها، اصلاح نظام بانکی، اصلاح نظام گمرکی، شفافیت نظام مالیاتی، بهبود سیستم توزیع و ... به عنوان بخش‌هایی از این طرح عظیم پروژه‌هایی است که به دلیل حجم بسیار سنگین کار و تبعات اجتماعی ناشی از آن، هیچ یک از دولت‌های پس از جنگ تحمیلی حاضر به اجرای آن نشدند یا دست‌کم شرایط اجرای آن را نداشتند.
تردیدی نیست که اجرای بخش‌هایی از این طرح از جمله هدفمند کردن یارانه‌ها یا اصلاح نظام بانکی، مخالفت‌ها و ناملایمت‌هایی را در میان برخی طیف‌های مردم و لایه‌هایی از گروه‌های صاحب نفوذ و قدرت ایجاد می‌کند، اما هر روز تاخیر در اعمال این سیاست‌ها، وضعیت را از این که هست، بدتر خواهد کرد.
شاید این عبارت زیاد تکرار شده باشد که یارانه کالاهای مصرفی بسان یک بهمن عظیم برفی است و این بهمن هر روز در حال بزرگ‌تر شدن است و چنانچه دیر بجنبیم، این بهمن عظیم روزی تمام فرصت‌ها را سلب می‌کند و طومار اقتصاد کشور را در هم خواهد پیچید.
هم‌اکنون میزان یارانه‌های پرداختی دولت (ناشی از اختلاف قیمت فروش داخلی و بین‌المللی)‌ فقط در بخش نفت و گاز و فرآورده‌ها به بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار رسیده و ادامه این روند، به هیچ وجه امکان‌پذیر نیست.
شاید اگر در همان سال‌های نخست پس از جنگ، اقدامی اساسی و زیربنایی برای جلوگیری از بزرگ‌تر شدن بهمن یارانه‌ها صورت می‌گرفت، امروز دیگر چیزی به نام هدفمند کردن یارانه‌ها، دغدغه بزرگ نظام نبود و دست و دل کسی برای آن نمی‌لرزید. اما بالاخره دولت نهم، این جرات و جسارت را به خرج داده و بنا را بر آن گذاشته است تا جلوی این رویه نامطلوب را بگیرد.
درخصوص چگونگی اجرای طرح تحول اقتصادی، حرف و حدیث بسیار است و صاحب‌نظران و استادان اقتصاد، آسیب‌شناسی لازم در این خصوص را ارائه کرده‌اند. نباید فراموش کرد؛ اجرای غیرکارشناسانه این تصمیم بزرگ، فاجعه‌ای بزرگ‌تر به دنبال خواهد داشت.

حمید اسدی‌

منبع : روزنامه جام‌جم