بازگشت ابدی - L'eternel Retour

سال تولید : ۱۹۴۳
کشور تولیدکننده : فرانسه
محصول : آندره پولوه
کارگردان : ژان دلانوآ.
فیلمنامه‌نویس : ژان کوکتو.
فیلمبردار : روژه اوبر.
آهنگساز(موسیقی متن) : ژرژ اوریک.
هنرپیشگان : ژان ماره، مادلن سولونی، ژان مورا، ایوون دوبری، پی‌یر پیرال ژونی آستور و رولان توتن.
نوع فیلم : سیاه و سفید، ۱۰۰ دقیقه.


"پاتریس" (ماره) به دو زن که هر دو "ناتالی" نام دارند دل می‌بندد. در واقع "پاترس" باید با "ناتالی شماره دو" (آستور) ازدواج کند. اما کوتوله‌ای شیطان‌صفت، "آشیل" (پیرال) او را به‌سوی "ناتالی شماره یک" می‌راند. "پاتریس" در آخرین باری که سعی می‌کند موافقت "ناتالی شماره یک" را به سرگیری زندگی مشترک جلب کند دچار حادثه‌ای می‌شود...
٭ ژان دلانوآ نیز، مثل کلود اوتان ـ لارا، همیشه از سوی منتقدان و فیلم‌سازان موج نوی سینمای فرانسه تحقیر شد. اگرچه همیشه تماشاگران از فیلم‌های او استقبال کردند؛ فیلم‌هائی که تماشاگران "با کیفیت و جدی" می‌شمردند و منقدان / فیلم‌سازان موج نو، "برگردان‌های ادبی از آثار ادبی". بازگشت ابدی که در دوره اشغال فرانسه روی پرده آمد، در کارنامه دلانوآ وصله ناجوری به‌شمار می‌آید. چون کوکتو که خیلی زود پی به‌چند و چون سینمای خنثای دلانوآ برده، از کار چرخانی او برای به تصویر در آوردن نسخه روز آمد خود از اسطوره "تریستان و ایزولده"، به‌خوبی استفاده می‌کند. بدین ترتیب بازگشت ابدی را بیشتر باید فیلمی از کوکتو تلقی کنیم تا اثری از دلانوآ (کوکتو به جز نوشتن فیلم‌نامه، به‌عنوان مشاور نیز سرصحنه حضوری فعال داشته است). تا آن‌جا که ستایش کوکتو از اسطوره‌ای قدیمی و اندیشه‌های نیچه (قهرمانان افسانه‌ها بی‌آن‌که خود بدانند در زمان‌های مختلف دوباره باز می‌گردند، حادثه‌های گذشته را از نو تکرار می‌کنند و در واقع بازگشتی ابدی دارند)، بیش از تماشاگران فرانسوی دوره اشغال، نازی‌ها را خوش می‌آید، چون عاشق و معشوق‌های بی‌جنسیت فیلم دقیقاً همان عشاق آریائی هستند که ناسیونال سوسیالیست‌ها دوست دارند. بنابراین کوکتو که ماره و سولونی را وا می‌دارد و موهای‌شان را بلوند کنند ناخودآگاه قهرمانی نازی را در نظر داشته است (سابقه دوستی کوکتو و لنی ریفنشتال را از یاد نبریم). اگرنه، با آن کوتوله شیطان‌صفت، "آشیل"، نیز فیلم را آغاز و پایان نمی‌داد که تقدیر را رقم بزند ("آشیل" در ابتدا سگی را می‌کشد و در انتها "پاریس" را) ـ بااین تأکید که یک کوتوله اجازه نمی‌دهد قهرمانان آریائی به وصال یکدیگر برسند.