بوی نفت می‌آید

طرح تحول اقتصادی با توجه به اثرات گسترده‌ای که بر روی اقتصاد کشور خواهد گذاشت، محور بحث‌های فراوانی در محافل اقتصادی و سیاسی بوده است.
اما آنچه که در اجرایی شدن این طرح می‌تواند موثر واقع شود، اجماع عمومی در ضرورت اجرایی آن است. در واقع در حال حاضر اکثر اقتصاددانان و شخصیت‌های سیاسی و اقتصادی کشور معتقدند که اقتصاد بیمار کشور نیازمند یک طرح جامع است، ولی پرسش‌های عمومی افراد جامعه درباره روش اجرای طرح تحول اقتصادی است. برخی اجرای این طرح را همراه با تغییر سطح عمومی قیمت‌ها دانسته‌اند، اما عده‌ای دیگر طرح تحول اقتصادی را موجب ارتقای سطح رفاه ایرانیان می‌دانند.از این رو به میان مردم رفتیم تا نظرات آنان را نیز در این باره جویا شویم.
● اول نظام توزیع
امین زارعی، دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی درباره اهمیت محورهای طرح تحول اقتصادی معتقد است طرح تحول اقتصادی جنبه‌های مختلفی دارد که یکی از جنبه‌های آن نظام توزیع است که اگر دولت آن را اصلاح کند شاید بقیه نظام‌های اصلاحی طرح تحول خیلی زودتر و راحت‌تر حل شود.
وی درباره اختلاف‌نظرهای موجود معتقد است، چنانچه دولت نقشه راه عملیاتی این طرح را مشخص و خوب اطلاع‌رسانی کند، بیشتر اختلاف‌نظرها از بین خواهد رفت؛ چون در کل، این طرح می‌تواند مشکلات بسیاری را در اقتصاد کشور سامان دهد.
● حمایت از سرمایه‌گذاری و اصلاح قیمت‌ها
شهلا پورصلاحی، مهندس مکانیک هم که مدتی را خارج از کشور زندگی کرده است، طرح تحول اقتصادی را با اهمیت می‌داند و می‌گوید: در گذشته چنین طرحی در کشورهای دیگر نیز اجرا شده است. بسیاری از کشورهای صنعتی و در حال توسعه با اجرای طرحی چون طرح تحول اقتصادی در بخش سرمایه‌گذاری و تولید، یارانه‌های خوبی پرداخت می‌کنند. به طور مثال در لهستان اگر سرمایه‌گذاری در بخش‌های تولید ایجاد اشتغال کند تا ۵۰درصد میزان سرمایه‌گذاری اولیه، از طرف اتحادیه اروپا به سرمایه‌گذار پرداخت می‌شود. بنابراین اصلاح قیمت‌ها در بخش حامل‌های انرژی باید به گونه‌ای انجام پذیرد که اتلاف انرژی صورت نگیرد و رفته‌رفته قیمت‌ها متعادل شود و از طرفی جاذبه سرمایه‌گذاری در کشور را کاهش ندهد.مهندس پورصلاحی، همچنین طرح تحول اقتصادی را دارای شرایط خوبی برای ایجاد یک اقتصاد سالم و در ضمن رقابتی و خارج شدن از اقتصاد تک‌محصولی می‌داند.
● جسارت می‌خواهد
مهدی شکرالهی، دانشجوی مدیریت صنعتی نیز پیرامون این طرح می‌گوید: تا آنجایی که من می‌دانم، کلیات این طرح بیش از بیست سال است که در دولت‌های مختلف در حال بررسی است. در سال‌های گذشته نیز سوولان چه در خطبه‌های نماز جمعه و چه در مجلس شورای اسلامی بارها به هدفمند کردن یارانه‌ها تاکید کرده‌اند، اما به نظر می‌رسد تا امروز کسی جز رییس‌جمهور دولت نهم، جسارت انجام آن را نداشته است.
محمدرضا یاری، کارشناس قالی ایرانی نیز، اهمیت طرح تحول را به‌منظور شفاف کردن اقتصاد ایران لازم می‌داند. وی معتقد است اجرای این طرح باعث هموار شدن و پیشرفت اقتصاد ایران در آینده می‌شود.
تاخیر، فردای تلخ‌تر رقم می‌زند
علی پایدار، محقق اجتماعی درباره طرح تحول اقتصادی می‌گوید: این طرح یقینا با میزان حجم و تنوع گرفتاری‌ها، نیازمند مدیریت و استراتژی اجرایی جامع و موثری است. طرح‌تحول اقتصادی سال‌ها است که بر زمین مانده و اکنون دولت نهم تصمیم به اجرایی کردن آن دارد. به نظر من تاخیر در اجرای این طرح می‌تواند فرداهای تلخ‌تری را برای آیندگان رقم زند.
● سخت نمود اول
بردیا عظیمی، دانشجوی اقتصاد معتقد است هر کاری در ابتدا سختی دارد و یقینا با مشکلاتی روبه‌رو است، ولی این طرح ارزش همراهی با سختی‌هایش را دارد. چنانچه استراتژی جامع و موثری طراحی شود، به سهولت و با رفاه ملی این دوران را طی خواهیم کرد. اجرای این طرح باعث شفاف شدن معاملات اقتصادی و حذف رانت‌ها خواهد شد. اگرچه سختی‌هایی هم دارد، ولی به هر صورت روزی این کار باید شروع شود. من حتی با اجرای این طرح بدون دریافت یارانه مستقیم نیز موافقم.مونا ایمانی‌فرد، بازنشسته اداره ثبت می‌گوید: این طرح تا آنجایی که می‌دانم گویا فرازو نشیب‌های زیادی دارد، اما طرح خوبی است و می‌تواند در بلندمدت عواید زیادی را نصیب مردم کم‌درآمد کشور کند.او نگرانی از اجرای این طرح را طبیعی می‌داند، چرا که معتقد است هر کاری در ابتدا با نگرانی‌هایی همراه است، اما باید به موفقیت‌‌های آتی آن فکر کرد.
● این طرح شدنی است
امین‌اله مفرد، بنکداری قدیمی در بازار تهران است. او که به گفته خودش هر روز اخبار و روزنامه‌ها را از نظر می‌گذراند، طرح تحول اقتصادی را در صورتی که بتواند قشر فقیر و آسیب‌پذیر جامعه را پوشش دهد و سطح زندگی آنان را بهبود ببخشد، خوب می‌داند. او معتقد است در وضع فعلی بازار هر روز قیمت‌ها بدون سروسامان کم و زیاد می‌شود که این امر باعث ورشکستگی برخی اصناف شده است. اگر طرح تحول در این مقوله نیز خوب کار کند همه پشتیبانش خواهند بود. وی در ادامه می‌گوید: البته من با اخلاص و پشتکاری که در دولت سراغ دارم، حتما موفق خواهد شد.
● بوی نفت می‌دهد
احمدرضا میری، دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی می‌گوید:
واقعیت این است که اقتصاد ایران، اقتصادی نفتی است و بوی نفت می‌دهد یعنی از زمانی که این طلای سیاه در این سرزمین پیدا شد، اقتصاد ما را به‌تدریج وامدار فروش خودش کرد و مدلی مبتنی‌بر آسان‌خوری که احساس نیاز به تولید، کارآفرینی، خلاقیت، سازندگی، فناوری، دیوان‌سالاری و چابک و کارآمد را در کشور ما از بین برد و بوروکراسی و ساختاری فربه با حجم عظیم و ناکارآمد به میراث گذاشت. وضعیت اقتصاد بیمار ما نیز نشات گرفته از همین مسائلی است که نام بردم. اما طرح تحول می‌تواند انقلابی عظیم در جابه‌جایی ضدارزش‌ها در فضای اقتصاد ایران به‌وجود آورد؛ اما به بار نشستن این طرح نیازمند عزم ملی و همه‌جانبه است که بخشی از آن در دولت وجود دارد و بخش دیگر با اطلاع‌رسانی شفاف باید در ملت پدید آید.
رویا امینی، کارشناس کتابداری می‌گوید: اطلاعات من از طرح در همان حدی است که از رسانه‌ها پخش می‌شود. تا آنجا که متوجه شده‌ام این طرح در هفت محور می‌خواهد اجرا شود که گویا یارانه‌ها از اهمیت بیشتری برخوردار است. خوب اگر واقعا حق مطلب ادا شود و حق به حق‌دار برسد و قشر زحمت‌کش و فقیر جامعه زیر پروبالشان گرفته شود. فکر نمی‌کنم کسی با این طرح مخالف باشد. اما من شنیده‌ام که می‌خواهند یارانه‌ها را به‌صورت نقدی به مردم بدهند. برای من این سوال پیش آمده است که یارانه‌ها به زن داده می‌شود یا به مرد خانه. مثلا اگر مردی بد سرپرست باشد یا معتاد یا ... خانواده این فرد از یارانه‌ای که به حساب وی واریز می‌شود، سودی نخواهند برد. آیا برای چنین مواردی هم فکری شده است؟

مریم تاجیک

منبع : روزنامه دنیای اقتصاد