نگاهی به خاصیت و ویژگی چشمه‌های آبگرم سرعین دراستان اردبیل

چشمه‌های آبگرم سرعین که با دما، خاصیت و ویژگی‌های درمانی خاصی ازدل زمین می‌جوشند، همه ساله در فصل تابستان مسافران و گردشگران بسیاری را از گوشه و کنار کشور و خارج از ایران به سوی خود جلب می‌کنند. به گزارش خبرنگار ایرنا شهر سیاحتی سرعین در ‪ ۲۵‬کیلومتری شهراردبیل یکی از مهمترین مرکز استقرار چشمه‌های آبگرم در کشور بشمار می‌رود که ازچشمه‌های آبگرم این شهر می‌توان به گاومیش گلی، قهوه سویی، ساری سو، قره‌سو، پهنلی - سو، آب گرم چشم و مجتمع‌های آبدرمانی سبلان، بش باجیلار و حمام طبیعی شفا اشاره کرد. همچنین دواستخر آب سرد هم در فاصله پنج کیلومتری سرعین در دره‌ای با چشم انداز زیبا موسوم به ویلا دره وجود دارد که آب آنها مانند نوشابه گاز دار بوده و گردشگران ضمن نوشین آب آنها در استخر آبگرم نیز آب تنی می‌کنند. در این گزارش برخی از مهمترین چشمه‌های آبگرم شهر سیاحتی سرعین و خاصیت آبهای آن معرفی می‌شود.
● مجتمع آبدرمانی سبلان سرعین
مجتمع آبدرمانی سبلان به عنوان بزرگترین آبدرمانی خاورمیانه با امکانات و استخرهای متعدد سرپوشیده و حوضچه‌های آبگرم تحت فشار (جکوزی)، سونای خشک و بخار، دوشها و وان‌های انفرادی متعدد، خدمات پزشکی و درمانی مجزا برای مردان و زنان، پارکینگ اختصاصی و سایر امکانات مورد نیاز منطبق بر آخرین استانداردهای جهانی آبدرمانی‌های دنیا درداخل شهر سرعین واقع شده که آماده ارایه خدمات به مسافران است. زیربنای آن هفت هزار و ‪ ۲۰۰‬مترمربع و در دو طبقه مجزا جهت پذیرایی و سرویس دهی برای مردان و زنان احداث شده است. این مجتمع دارای سه استخر سرپوشیده (دو استخر عمومی برای زنان و یک استخر عمومی برای مردان)، چهار واحد سونای خشک، دو واحد سونای بخار، حوضچه‌های آب سرد، دوشهای آب سرد و گرم، ‪ ۱۱۲‬واحد وان انفرادی، ‪ ۱۹‬واحد حوضچه تحت فشار (جکوزی)، بخش فیزیو- تراپی با امکانات مجهز، بوفه، رستوران و سالنهای انتظار است.
● آبدرمانی بش باجیلار (پنج خواهران)
این مجتمع آبدرمانی با استخر سرپوشیده بزرگ، سونای خشک و بخار، آبگرم تحت فشار(جکوزی) دوشهای انفرادی، خدمات پزشکی و درمانی و پارکینگ در داخل شهر سرعین واقع شده و به لحاظ گنجایش دومین آبگرم شهر سرعین محسوب می‌شود. دبی پنج چشمه موجود در محدوده این مجتمع آبگرم روی هم رفته ‪ ۱۳‬لیتر در ثانیه و به صورت دایمی، نشتی و جوشان در جریان است. دمای آب در داخل استخر در حدود ‪ ۳۵‬درجه با ظاهری کدر، کمی ترش مزه و کمی بودار است. از آنیونهای موجود در آن می‌توان به بی‌کربنات ، کلرور ، سولفات و از کاتیونهای آن به کلسیم، منیزیم، سدیم و پتاسیم اشاره کرد. ترکیب آب از نوع کلرو بیکربنات سدیم و گرم است. در حال حاضر در محل این چشمه‌ها، موسسه آب درمانی احداث شده که شامل استخر بزرگ عمومی با عمق کم، دوشهای گرم و سرد، رختکن مستقل و بوفه است.
▪ خاصیت درمانی:
از این آبگرم ؛برای درمان بیماریهای عمومی و تسکین دردهای عصبی و مفصلی استفاده می‌شود.
● آبگرم قهوه خانه ممتاز
این آبگرم در داخل حیاط قهوه خانه ممتاز ‪ ۲‬واقع شده است. آبدهی این چشمه ‪ ۴‬لیتر در ثانیه و جریان آن به صورت دایمی و متغیر می‌باشد. دمای آب در مظهر ‪ ۴۷‬درجه سانتی گراد است. ظاهر آب کمی تیره و مزه آن کمی ترش است.
‪ PH‬آن در حدود ‪ ۶‬و آنیونهای مهم آن کلرور، بیکربنات، کربنات و کاتیونهای مهم آن منیزیم ، سدیم و پتاسیم است.
▪ خاصیت درمانی:
برای درمان بیماریهای سیستم حرکتی (درد دست و پا) و اعصاب استفاده می‌شود.
● آبگرم ژنرال (جنرال)
آبگرم ژنرال در شمال شهر سرعین واقع شده است. ارتفاع چشمه از سطح دریا دو هزار متر است. مانند سایر چشمه‌های شهر سرعین این چشمه نیز در کف دره قرار گرفته است. دبی آب ‪ ۶‬لیتر در ثانیه و دمای آن در حوض ‪ ۴۳‬درجه سانتی گراد و مزه آب کمی ترش و بیرنگ است. آنیونهای آن بی‌کربنات ، کلرور ، سولفات و کاتیونهای آن سدیم ، کلسیم، پتاسیم، منیزیم می‌باشد. ‪ PH‬آن از نوع اسیدی و ‪ ۲/۶‬است. تیپ آب آن از نوع کلروبیکربنات سدیم است.
خاصیت درمانی:
به علت داشتن عناصر فوق بیشتر برای تسکین دردهای عضلانی و رفع روماتیسم استفاده می‌شود.
● چشمه گوز سویی (آب چشم)
این چشمه در کنار قهوه خانه ممتاز واقع شده و دمای آب ‪ ۲۱‬درجه سانتیگراد و تقریبا اسیدی است. مزه آب گس و بی‌بو است. آنیون آن بی‌کربنات و کاتیون آن کلسیم است. آب آن در ردیف آبهای بیکربنات کلسیک قرار دارد. آبدهی آن خیلی کم و در حدود ‪ ۱‬لیتر در ثانیه و از دو نقطه کف حوضچه با مقدار قابل توجهی گاز کربنیک و هوا با فشار خارج می‌شود.
▪ خاصیت درمانی:
از آب آن برای درمان بیماریهای چشم استفاده می‌کنند.
● آبگرم گاومیش گلی
آبگرم معدنی گاومیش گلی (پر آب‌ترین و بزرگترین چشمه آب معدنی ایران) در داخل شهر سرعین واقع شده است. این چشمه در مرکز شهر سرعین و در ارتفاع ‪ ۱۹۴۰‬متری از سطح دریا بر روی کف دره واقع شده است. آبدهی آن ‪ ۱۴۰‬لیتر در ثانیه و پرآبترین چشمه این ناحیه است.آب آن به صورت دایمی و جوشان در جریان بوده و دهانه آن پراکنده و دمای آب در حوض ‪ ۴۶‬درجه سانتی‌گراد است. آب این چشمه ترش مزه، بیرنگ و کمی بودار است و بوی هیدروژن سولفوره به مشام می‌رسد. در اطراف مظهر چشمه و حوضچه‌ها کمی رسوبات زرد رنگ اکسید آهن دیده می‌شود. آنیونهای آن کربنات ، بی‌کربنات، کلروره، سولفات و کاتیونهای آن کلسیم ، منیزیم ، سدیم و پتاسیم می‌باشد. آب آن در ردیف آبهای کلروره ، بی‌کربنات سدیک و کلسیک گرم می‌باشد.
▪ خاصیت درمانی:
آب آن به علت داشتن ترکیب کلرو بی‌کربناته سدیک و کلسیک برای درمان بیماریهای عمومی ، سیستم حرکتی ( دردهای مزمن روماتیسمی ) ، بیماریهای زنان، خنازیر و بیماریهای قلبی و نیز تقویت عمومی بدن استفاده می‌شود.
● آبگرم پهنلو
این آبگرم در شمالی‌ترین نقطه شهر سرعین واقع شده است. ارتفاع چشمه از سطح دریا به ‪ ۱۹۵۰‬متر می‌رسد. آبدهی چشمه در حدود ‪ ۱/۸‬لیتر درثانیه و به صورت دایمی و جوشان در جریان است. دمای آن در حوض ‪ ۳۷‬درجه سانتی گراد و حالت نیمه اسیدی دارد. رنگ آن مایل به سبز بوده و آنیونها و کاتیونهای مهم آن کلرور ، سولفات ، سدیم و پتاسیم می‌باشد. آب آن در ردیف آبهای کلرو بی‌کربنات سدیم است.
▪ خاصیت درمانی:
از آب این چشمه برای درمان بیماریهای عمومی و تسکین اعصاب و دردهای مفصلی استفاده می‌شود.
● آبگرم قره سو (اعصاب سویی)
این چشمه در شهر سرعین و در جنب آبگرم ساری سو واقع شده است. دبی آن در حدود ‪ ۵‬لیتر در ثانیه و دارای جریانی دایمی و متغیر با فصول و به صورت جوشان در سطح زمین است.
دمای آب حوضچه در حدود ‪ ۴۴‬درجه سانتیگراد و رنگ آن بیرنگ و مزه‌ای شبیه گس دارد. از آنیونهای مهم آن می‌توان به سولفات ، کلرور ، بیکربنات و از کاتیونهای قابل توجه آن به سدیم ، پتاسیم و منیزیم اشاره کرد.
▪ خاصیت درمانی:
یکی از آبهای مورد استفاده برای تسکین دردهای روماتیسمی و نیز آرامش‌دهنده اعصاب و روان می‌باشد.
● آبمعدنی ارجستان
این چشمه آبگرم در روستای ارجستان در ‪ ۲۱‬کیلومتری غرب اردبیل واقع است.
در مرکز روستا و در حومه آن چند چشمه آب معدنی سرد و گازدار وجود دارد. از این آب معدنی به دو صورت آبمعدنی بسته‌بندی شده در قالب بطریهای یک و نیم لیتری توسط کارخانه آب معدنی "مس کو" و همچنین به صورت چشمه‌ای دایمی که بر روی مظهر آب حوضچه‌ای سیمانی سرپوشیده ساخته شده مورد استفاده اهالی و گردشگران قرار می‌گیرد. آب معدنی ارجستان دارای آب سرد بی‌بو با مزه گس گازدار است که به صورت نوشیدنی طبیعی و مفید از آن استفاده می‌کنند. دمای آب در حدود ‪ ۱۰‬الی ‪۱۵‬ درجه سانتیگراد و آنیونهای آن کلرورو بی‌کربنات و کاتیونهای مهم آن کلسیم، منیزیم و پتاسیم می‌باشد. این چشمه آبگرم دارای گاز کربنیک بوده و منشا آب آن نیز نیمه عمیق می‌باشد.
● آبگرم ساری سو
این آبگرم در مرکز شهر سرعین واقع شده است. دبی آن حدود ‪ ۵‬لیتر در ثانیه و جریان آب به صورت دایمی و متغیر در فصول مختلف است. دمای آب در حوضچه اول ‪ ۴۷‬درجه سانتیگراد، بودار و رنگ آن کمی مایل به سبز پسته‌ای است و مزه آب هم کمی ترش می‌باشد. آنیونهای آن سولفات ، کلرور ، بیکربنات و کاتیونهای آن سدیم ، پتاسیم و منیزیم می‌باشد.
▪ خاصیت درمانی:
برای دردهای روماتیسمی ، مفصلی و به طور کلی برای تسکین دردهای عضلانی اثرات سودمندی دارد.
● آبگرم حمام شفا
حمام شفا در شهر سرعین واقع شده است. آب این حمام از چشمه‌ای با آبدهی ‪۵‬ لیتر در ثانیه تامین می‌شود. دمای آب در حدود ‪ ۴۰‬درجه سانتیگراد و ظاهر آن کمی کدر، ترش مزه و بیرنگ و بی‌بوست. آنیونها و کاتیونهای مهم آن بی- کربنات، کلرور، سدیم و کلسیم است. آب این چشمه در ردیف آبهای معدنی کلرو بی کربنات سدیک قرار دارد.
▪ خاصیت درمانی:
از آن برای درمان دردهای مفاصل ، تسکین بیماریهای عصبی و امراض جلدی استفاده می‌شود.
از دیگر آبگرم‌های معروف استان می‌توان به آبگرم سردابه در دامنه سبلان ، قینرجه و برجلو در شهرستان نیر، مشه‌سویی در منطقه جنگلی نمین، آبگرم کیوی در شهرستان کوثر و آبگرم شابیل ، ایلاندو و قینرجه در شهرستان مشگین شهر اشاره کرد.

کریم نیرومند

منبع : روزنامه تفاهم