علی‌‌‌قلی جبادار

جنسیت: مرد
تولد و وفات: ( ... )س یازدهم و دوازدهم قمری
محل تولد: مشخص نیست.
شهرت علمی و فرهنگی: نقاش و قلم‌دان‌ساز
این هنرمند به ‌نام‌های علی‌‌‌قلی بیگ فرنگی و علی‌‌‌قلی جبه‌دار عباسی و علی‌‌‌قلی آرنا اوت و علی‌‌‌قلی بیگ ارناوت نادری اصفهانی در هنر تصویرسازی ایران شهره بوده است. وی مسیحی و از مردم آرنا اوت (آلبانی) بود که در زمان شاه عباس دوم صفوی (۱۰۵۲ - ۱۰۷۷ ق) به ایران آمد و تغییر مذهب داد و در بدایت‌ حال به جبه خانه (اسلحه‌خانه) دولتی راه یافت و مشغول کار شد. وی به ‌سبک نقاشی اروپا آشنائی داشت و در تحول سبک ، از مینیاتور صفوی به‌ شیوۀ ایرانی‌سازی ، در شمار پیشگامان است. وی در مکتب هند و ایران نیز دست داشت و آثاری در این مکتب از او به یادگار مانده است. علی قلی ، تک‌صورت را بسیار لطیف می‌ساخت و عمارات تاریخی و منظره‌ها را با لطافت و رعایت نزدیک نمائی و دورنمائی استادانه وی به تصویر می‌کشید ، ‌ علاوه بر این در تصویرسازی جانوران نیز توانا بود. قلمدان‌های کار او از نوع بهترین قلمدان‌های عصر صفوی محسوب می‌شود. عمده‌ترین آثار علی قلی در آبرنگ بوده ، اما در آثار روغنی نیز مهارت داشت. از آثار وی: تصویر اجتماع دراویش و نوازندگان در مهتاب شبانه که در صحن باغی جمع شده‌اند و رقم "عمل علی‌‌‌قلی بیک جبادار" دارد؛ تصویر زن جوانی که نیم تاج جواهرنشانی به‌سر گذاشته و در روی چهار پایه‌ای نشسته است و چنین رقم دارد: "رقم علی‌‌‌قلی جبادار به ‌تاریخ شهر صفر... در دارالسلطنۀ قزوین مرقوم شد. رقم کمترین غلامان علی‌‌‌قلی جبادار سنه ۱۰۸۵"؛ تصویر مجنون که در حالت افسردگی و خستگی است و چنین رقم نوشته: "رقم کمترین آرناوت ۱۰۹۹"؛ قلمدان نفیس و زیبائی که در زمینۀ زرد آن ، تصویر دختر شاهزاده‌ای جلب‌نظر می‌کند ، با رقم: "بر حسب امر اشرف اعلی علی قلی سنه ۱۱۱۷"؛ تصویر سفیر روسیه که کلاه پوست سموری به‌سر گذاشته است و چنین رقم نوشته: "رقم علی‌‌‌قلی سنه ۱۱۲۹". در "احوال و آثار نقاشان" به بیست اثر دیگر وی اشاره شده است.

منبع : مطالب ارسالی