تجزیه و تحلیل همبستگی و علیت عملکرد دانه و صفات وابسته به آن در ذرت

هدف از این مطالعه بررسی تجزیه علیت و تشریح روابط بین اجزای عملکرد با عملکرد بود. تجزیه همبستگی های فنوتیپی و ژنوتیپی صفات با استفاده از مواد ژنتیکی نسلهای والدی P۲,P۱ و نتایج BC۱,F۲,F۱ و BC۲ دواینبردلاین برگزیده MO۱۷ و B۷۳ نشان داد که صفت عملکرد دانه در بوته همبستگی معنی دار و مثبتی را با اغلب صفاتی که بعنوان اجزا عملرد شناخته می شوند بخصوص با وزن بلال، محیط و قطر بلال، وزن ۳۰۰ دانه و تعداد دانه در ردیف داشت. تجزیه علیت ضرایب همبستگی ژنوتیپی نشان داد که وزن ۳۰۰ دانه و عمق دانه دارای بزرگترین اثر مثبت مستقیم و وزن بلال بزرگترین اثر مستقیم منفی را بر روی عملکرد دارد. علیرغم آنکه وزن بلال آثار غیرمستقیم منفی بسیار معنی داری را بر روی عملکرد دانه نشان داد ولی بواسطه اثر غیرمستقیم بزرگ و مثبت از طریق وزن ۳۰۰ دانه و عمق دانه، میزان همبستگی آن با عملکرد مثبت و معنی دار گردید.
تجزیه و تحلیل های فرعی علیت برای شناسایی آثار صفات بر دو جزء مهم عملکرد یعنی وزن ۳۰۰ دانه و تعداد دانه در ردیف گویای آن بود که قطر بلال دارای بزرگترین اثر مستقیم بر روی تعداد دانه در ردیف است. با استفاده از تجزیه و تحلیل علیت متوالی بر مبنای صفاتی که از لحاظ زمانی تقریبا بصورت متوالی ظاهر می شوند مشخص گردید که وزن ۳۰۰ دانه دارای بزرگترین اثر مستقیم معنی دار بر روی عملکرد دانه است هر چند که وزن بلال و تعداد دانه در ردیف نیز اثر غیرمستقیمی از طریق وزن ۳۰۰ دانه بر روی عملکرد دارند. مقایسه تجزیه علیت کلی ضرایب همبستگی و تجزیه علیت متوالی بیانگر تطابق نسبی این دو تجزیه و تحلیل در نشان دادن اثر اجزای مهم در افزایش عملکرد دانه بود و بطور کلی از این بررسی مشخص شد که وزن ۳۰۰ دانه، تعداد دانه در ردیف از عوامل تعیین کننده مهم عملکرد دانه در مواد ژنتیکی مورد بررسی بودند.

شاهین واعظی
سیروس عبدمیشانی
بهمن یزدی صمدی
محمدرضا قنادها

منبع : پایگاه اطلاعات علمی