تنها گذاشتن کودکان در خانه

●آیا كودك برای تنها ماندن در خانه آمادگی دارد؟
برای تنها گذاشتن كودك در خانه، سن به خصوصی را نمی توان مشخص نمود. با این وجود، اگر كودك دارای چند نشانه زیر است می توان او را آزمایشی برای مدتی كوتاه در خانه تنها گذاشت:۱- كودك خودش باید تمایلی برای تنها ماندن در خانه داشته باشد. ۲- كودكانی كه زود می ترسند و تنهایی را دوست ندارند، هنوز برای این كار آمادگی ندارند. ۳- كودك باید نشانه ای از حس مسئولیت پذیری، آگاهی از نیازهای دیگران و قدرت تصمیم گیری مستقلانه در وجودش داشته باشد تا بتواند مدتی را در تنهایی بگذراند. ۴- كودكانی كه قادرند سر وقت به مدرسه بروند، مشكلات خودشان را حل كنند، تكالیف مدرسه شان را انجام دهند، تا حد زیادی با وظایف خود در خانه آشنا باشند و بتوانند به والدین شان بگویند كه چه موقع از خانه خارج می شوند و به موقع برمی گردنند، می توانند از خودشان مراقبت كنند ( اغلب این توانایی ها در كودكان ۱۲-۱۰ساله به تدریج رشد می كند.) ۵- كودك باید بتواند درباره خواسته ها و نیازهایش راحت با والدین خود صحبت كند. وجود روابط خوب و صمیمانه بین والد/ فرزند ازجمله نكات حائز اهمیت در این خصوص است، زیرا كودك می تواند به راحتی ترس ها و نگرانی هایش را به هنگام تنهایی با پدر و مادرش در میان گذارد. اگر تصور می كنید كه فرزندتان این ویژگی ها را دارا است، می تواند از خودش مراقبت كند. با وجود آن، شما باید چند عامل بسیار مهم دیگر هم مدنظر داشته باشید:
• وجود همسایه ای مطمئن و هوشیار.
• در دسترس بودن پدر و مادر و یا یكی از بستگان نزدیك.
• مدت زمان تنهایی كودك در خانه.
اگر همسایه و یا دوست مطمئنی كه در صورت لزوم بتواند به كودك كمك كند در نزدیكی شما زندگی نمی كند بهتر است حتی اگر فرزندتان برای تنها ماندن در خانه آمادگی دارد، او را تنها نگذارید. در نظر داشته باشید كودكان با هم خیلی فرق دارند. گروهی از آنها وابسته تر از دیگران هستند و زود می ترسند در عوض گروهی دیگر مستقل و جسور هستند.
• آماده سازی كودك
اگر تصمیم گرفتید كه فرزندتان را برای مراقبت از خود آموزش دهید، باید یك سری راهنمایی ها و اطلاعات اولیه را به او آموزش دهید. فرزندتان را به تدریج در بحث ها و تصمیم گیری هایی كه به او مربوط می شود شركت دهید. اگر كودكان دلایل قوانین و مقررات مختلف شما را درك كنند و برای بهتر شدن آنها پیشنهادهایی بدهند، احتمال بیشتری دارد كه از آنها نیز تبعیت كنند. كودكانی كه مدتی در خانه تنها می مانند باید بدانند:
• در موقعیت های زیر چه كارهایی باید انجام دهند
• اگر در خانه بر روی شان بسته شد.
• ترسیدند، حوصله شان سر رفت و یا نتوانستند خودشان را سرگرم كنند.
• بحث و بگو مگو با خواهر و برادرهای شان.
• قوانین خانه درباره
• تماس گرفتن با فرد بزرگسال مسئولی.
• ترك كردن خانه/ حیاط.
• ملاقات با دوستان در خانه/ حیاط.
• پختن و یا استفاده كردن از وسائل آشپزخانه.
• ساندویچ ها و غذاهای آماده.
• صحبت كردن با تلفن.
• مسئولیت ها و فعالیت خاص:
• مراقبت از خواهر و برادر.
• استفاده از وسائل برقی مثل تلویزیون، كامپیوتر و.... آنچه كه كودكان تنها در خانه نیاز به دانستن آن دارند:
• مهارت صحبت كردن با تلفن
• داشتن فهرستی از شماره تلفن های ضروری (مركز اورژانس، پلیس، ...).
• در صورت لزوم به اورژانس چه باید بگویند (آدرس خانه، تلفن خانه و ... ).
• توانایی پاسخ گویی به تلفن (طوری كه اطلاعات زیادی به فرد غریبه پای تلفن ندهد تا او بفهمد، كسی در خانه نیست).
• درك كارهای درست از نادرست.
• در چه صورتی با والدین و یا بستگان نزدیك باید تماس بگیرد.
• مهارت های حفظ خود
• جواب دادن به زنگ (در حالتی كه كودك در خانه است).
• قفل كردن و یا باز كردن قفل های در ها و پنجره ها.
• اگر غریبه ای در منزل دیدند، چه كار باید بكند.
• مهارت حفظ خانه
• استفاده از وسائل آشپزخانه (اجاق گاز، ماكروفر، چاقو و...).
• اگر بوی سوختگی و یا گاز آمد، چه كار كند؟
• اگر توفان شد و یا برق رفت، چه كار كند؟
• شیوه استفاده از كمك های اولیه.
●مراحل تمرینی
اگر قصد دارید فرزندتان را برای بار اول مدتی در خانه تنها بگذارید، ابتدا بهتر است مدت زمان آن كوتاه باشد و شما نیز راه دوری نروید. برای مثال، ملاقاتی كوتاه با همسایه داشته باشید و یا چند دقیقه از خانه دور شوید. آن گاه با او در مورد احساسش ( تنها ماندن) صحبت كنید و خوب به سخنانش گوش دهید. اگر مشكلی پیش نیامده بود و فرزندتان نیز احساس ناراحتی نكرده بود، می توانید چند روز بعد (و قدری طولانی تر) این كار را انجام دهید. هر بار كه قصد دارید او را تنها گذارید، دستورات لازم را به فرزندتان بدهید و از او بخواهید حتماً از آنها تبعیت كند. بعد از هر تجربه با فرزندتان در مورد تنهایی اش صحبت كنید. اگر مشكلی پیش آمد (فرزندتان ترسید و یا از مسئولیتش سر باز زد و یا تمایلی برای تنها ماندن نداشت) نشان می دهد كه او هنوز نمی تواند از خودش در برابر مسائل گوناگون مراقبت كند. پس بهتر است او را تنها نگذارید و با صحبت كردن و گفت وگوهایی كه در این مورد با او انجام می دهید او را هدایت و راهنمایی كنید.

ماندانا سلحشور

منبع : روزنامه شرق