۲۵ مارس سال ۴۴۱ ـ یزدگرد دوم و اعلان جنگ به امپراتوری روم

۲۵ مارس سال ۴۴۱ میلادی یزدگرد دوم شاه ساسانی ایران و پسر بهرام پنجم (بهرام گور) به امپراتوری روم که پس از ناپدید شدن بهرام، در مرزهای شمال غربی ایران دست به تمرکز نیرو زده بود و مرزنشینان را تحریک به نافرمانی می کرد اعلان جنگ داد. بهرام پنجم در جریان شکار گور ناپدید شده بود و مدتی، ایران بدون رئیس کشور بود. ظاهرا بهرام هنگام تعقیب گور در باتلاق فرو رفته و ناپدید شده بود. پس از بی نتیجه ماندن جستجو برای یافتن او و یا جسدش، بزرگان ایران پسرش را به نام یزدگرد دوم که یک متعصب مذهبی بود جانشین او کردند که اندرزهای موبد موبدان (روحانی ارشد آیین زرتشت) را بی چون و چرا به اجرا در می آورد.
تعصب مذهبی یزدگرد دوم باعث درگیری هایی در ارمنستان شد که ایالت خودمختار ایران بود و این درگیری ها چند سال ادامه داشت. سختگیری یزدگرد دوم نسبت به پیروان مسیحیت سبب شد که لئون، پاپ وقت، برضد آیین هایی که از ایران برخاسته و در اروپا گسترش یافته بودند مخصوصا اندیشه مانوی دست به اقدام بزند.
در پی اعلان جنگ یزدگرد دوم به رومیان و بسیج نیرو، امپراتور روم از در سازش وارد شد و یزدگرد دوم فرصت یافت به عقب راندن هپتالها در مرزهای فررود همت بگمارد. به خواست موبد موبدان که عقیده داشت هپتالها باید از مرزهای ایران فاصله زیاد داشته باشند، یزدگرد سالها در نواحی شمال شرقی سرگرم جنگ با این قوم بود.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز