پنج شب - Five Evenings

سال تولید : ۱۹۷۹
کشور تولیدکننده : شوروی
محصول : موس فیلم
کارگردان : نیکیتا میخالکوف
فیلمنامه‌نویس : الکساندر آداباشیان و میخالکوف، بر مبنای نمایش‌نامه‌ای نوشته الکساندر وولودین.
فیلمبردار : پاول لبشف.
آهنگساز(موسیقی متن) : -
هنرپیشگان : لیودمیلا گورچنکو، استانیسلاف لیوبشین، والنتینا تلیچکینا، لاریسا کوزنتسووا، ایگور نِفِدوف و آداباشیان.
نوع فیلم : سیاه و سفید و رنگی، ۱۰۱ دقیقه.


سال 1957. «ساشا» (لیوبشین). سرمهندس بزرگ‌ترین کارخانه شیمیائی روسیه، در اولین شب اقامتش در مشکو، با «تامارا» (گورچنکو)، محبوبه سابقش تماس می‌گیرد. به نظر می‌رسد جنگ به رابطه آن دو پایان داده و پس از آن، «تامارا» دیگر ازدواج نکرده و تمام وقتش را صرف بزرگ کردن «اسلاوا» (نِفِدوف)، پسر خواهر مرحومش کرده است. در شب اول دیدار، هر دو سعی می‌کنند نسبت به هم بی‌اعتنا باشند تا این که «اسلاوا» و دوستش، «کاتیا» (کوزنتسووا) نیز سرمی‌رسند و جر و بحثی بین آن دو و «تامارا» درمی‌گیرد و «ساشا» از پسر جوان قول می‌گیرد که دیگر هرگز به خاله‌اش توهین نکند. شب بعد رابطه گرمتر می‌شود. شب سوم «ساشا» می‌گوید که اگر «تامارا» با او زندگی کند، شغلش را رها خواهد کرد. پس از رفتن «ساشا»، به نظر می‌رسد که «تامارا» برای زندگی با او آماده می‌شود. شب بعد، «تامارا»، «تیموفیف» (آداباشیان)، دوست دوران دانشکده «ساشا» را می‌بیند و واقعیت را در می‌یابد؛ اینکه در واقع، «تیموفیف» سرمهندس کارخانه شیمیائی است و «ساشا» به خاطر مخالفت با یک استاد مستبد، از دانشگاه اخراج شده و حالا یک راننده کامیون است. شب پنجم، «ساشا» در ایستگاه راه‌آهن، سوار قطاری می‌شود و می‌رود، در حالی که ماجرای عاطفی پایان نیافته است...
* اقتباس میخالکوف از نمایش‌نامه وولودین که نخستین بار در سال 1959 در لنینگراد روی صحنه رفت، نه تنها رگ و ریشه تآتری خود را انکار نمی‌کند بلکه آن را مرتب به رخ می‌کشد؛ شوخی‌های مداوم و وقفه میان پرده‌ها آشکارا تآتری است و کوشش برای افزودن حس و حال سینمائی در صحنه‌های آخر (تبدیل شدن سیاه و سفید به رنگی) تمهیدی ناموفق و احساساتی است. با این حال میخالکوف مثل فیلم‌های قبلی‌اش ذوق خود را در کار با بازیگر نشان می‌دهد و حضور این بازیگران، به‌ویژه بازی ماهرانه گورچنکو است که به فیلم وحدت می‌بخشد. از نظر بازیگری، فیلم بازگشتی است به بازیگری «متدیک» دهه پنجاهی آمریکا. زمان حادثه‌ها نیز اهمیت دارد: 1957، زمانی است که نیکیتا خروشچف مشغول شل کردن قید و بندهای استالینیسم بود و فیلم طی مجموعه‌ای از تصاویر آغازینش، به تغییرات در حال وقوع اشاره می‌کند.