تاریخ ایران

نویسنده : ملکم - سرجان
مترجم : حیرت - اسماعیل‌بن‌محمدعلی
محل نشر : تهران
تاریخ نشر : ۱۳۸۳/۰۹/۰۴
رده دیویی : ۹۵۵.۰۷۴
قطع : وزیری
جلد : گالینگر
تعداد صفحه : ۷۶۸
نوع اثر : ترجمه
زبان کتاب : فارسی
شماره کنگره : DSR۱۰۹/م۸ت۲
نوبت چاپ : ۱
تیراژ : ۲۱۰۰
شابک : ۹۶۴-۶۲۹۰-۱۸-۳

سرجان ملکم یکی از ماموران عالی‌رتبه و مشهور انگلیسی در کمپانی هند شرقی بود. زبان فارسی را به خوبی آموخت و در زمان فتحعلی شاه قاجار, ماموریت بسیار مهمی برای کمپانی هند شرقی به انجام رساند که طی آن یک قرارداد سیاسی و یک قرارداد تجاری منعقد گردید و منافع بسیاری برای اهداف استعماری کمپانی هند شرقی به همراه داشت. او طی 10 سال مسافرت در شهرهای مختلف ایران, بااعیان, سرداران, دانشمندان, و شعرا معاشرت کرد و مجموعه‌ای از نسخه‌های خطی فراهم آورد. او حاصل تحقیقاتش را به صورت کتاب حاضر و یک دوره تاریخ عمومی ایران از دوران اسطوره‌ای و باستان تا دوران قاجار, بیشتر برای بهره‌گیری کارگزاران انگلیسی تالیف نمود و در دو جلد منتشر ساخت. نخستین بار میرزا اسماعیل حیرت, ادیب و معلم ایرانی ساکن هندوستان, در سال 1287 هـ ق در بمبئی کتاب را به فارسی برگرداند. چاپ حاضر نیز مانند چاپ‌های دیگر این کتاب بر اساس همان ترجمه میرزا اسماعیل فراهم آمده است. کتاب به ترتیب و توالی سلسله‌های حکومتگر ایران, از پیشدادیان و کیانیان (دوره اسطوره‌ای و حماسی) تا دوره تاریخی و عهد قاجار در 26 باب با این مطالب تدوین شده است: 1ـ حدود و آب و هوا و جبال و کویر و نهرها و حیوانات و معادن و نباتات ایران, 2ـ سلسله مهابادیان و جبانیان و یاسانیان, 3ـ سلسله پیشدادیان, 4ـ سلسله کیانیان, 5ـ اسکندر و سلوکیان و اشکانیان, 6ـ سلاطین ساسانیه, 7ـ بیان شریعت و تاریخ و افسانه‌ها و طبایع ایران قبل از ظهور اسلام, 8ـ بیان حکومت خلفا و صفاریه و سامانیه و دیالمه, 9ـ بیان سلطنت غزنویه, 10ـ سلاطین سلجوقیه, 11ـ اتابکان آذربایجان, 12ـ در باب نسب چنگیزخان و حالات او, 13ـ در باب تیمور, 14ـ شیخ صفی و اجداد شاه اسماعیل و صفویان تا شاه عباس, 15ـ پس از شاه عباس تا سقوط صفویان, 16ـ حکومت محمود و اشرف افغان, 17ـ نادر شاه افشار, 18ـ کریمخان زند و حکومت او, 19ـ اولاد و فرزندان و جانشینان کریمخان زند, 20ـ اوضاع ایران در آستانه به قدرت رسیدن آقا محمدخان, 21ـ سلطنت آغا محمدخان و فتحعلی شاه قاجار, 22ـ مذاهب و عقاید رایج در عصر قاجار, 23ـ علما, تجار, وزرا, قضات, حکام, کلانتران و داروغه‌ها, قبایل و طوایف و خصوصیات مردم ایران, 24ـ آب و هوا, معادن, حیوانات, جمعیت, مردم, شهرها, راه‌ها, صنایع, علم طب و هیئت, علم ادبی و موسیقی و نقاشی.... مردم در عصر قاجار, 25ـ آداب و رسوم و شیوه زندگی مردم ایران, 26ـ خصوصیات و ویژگی‌های اخلاقی مردم ایران. کتاب با عکس‌هایی نیز از جلوه‌های تاریخی و مدنی و اجتماعی عصر قاجار همراه است. گفتنی است این کتاب پیش از این نیز بارها به چاپ رسیده است.