تو(۳)

	تو که اسب عربى بودى چه کُرّه‌اى پس انداختى که فلانى بيندازد؟
	تو که اوّل اوّلينت اين باشد آخر آخرينت چه خواهد بود؟
		نظير: تو که پيش‌درآمدت اين است پس‌درآمدت چه مى‌تواند باشد
	تو که بارى ز دوشم برندارى	چرا سربار پر بارم گذارى
		رک: اگر بارى ز دوشم برندارى...
	تو که بر بار خود آبگينه دارى چرا بر بار مردم مى‌زنى سنگ؟
		رک: تن لخت و آتش‌بازى؟
	تو که پيش‌درآمدت اين است بس‌درآمدت چى مى‌تواند باشد
		نظير: تو که اول اولينت اين باشد آخر آخرينت چه خواهد بود؟
	تو که جو نمى‌توانى بخورى چرا ادعاى خريّت مى‌کنى؟ (عامیانه).
	تو که چراغ نبينى با چراغ چه بينى؟
		نظير:
		کور را به چراغ چه حاجت؟
		- روز نمى‌بيند شب بخيه مى‌کند!
	تو که چنين آوازى داشتى چرا جلو جنازهٔ پدرت نخواندى
		رک: حيف از آنها که مردند و آواز تو را نشنيدند
	تو که لشکرت نبود جنگ کردنت چه بود؟
		تو که مستى غم هُشيار مخور (کمال‌الدين اصفهانى)
	تو که نوشم نه‌اى نيشم چرائى؟ (باباطاهر)٭
		رک: اگر نوشم نه‌اى نيشم چرائى؟
			٭ ..........................	تو که يارم نه‌اى پيشم چرائى؟
			تو که مرهم نه‌اى زخم دلم را	نمک‌پاش دل ريشم چرائى (باباطاهر)
	تو که نى زن بودى چرا آقادائى‌ات از حصبه مرد؟
		رک: اگر بابا بيل‌زنى اول باغچهٔ خودت را بيل بزن
	تو کى مُردى که ما پاى تابوتت سينه نزديم؟
		رک: تو کى مُردى که ما تابوت حاضر نکرديم؟
	تو کى مُردى که ما تابوت حاضر نکرديم؟
		نظير:
		تو کى مُردى که ما پاى تابوتت سينه نزديم؟
		- تو دبّه‌ات را آوردى که من روغنش نکردم؟
	تو گرو بردى اگر جفت و اگر طاق آيد٭
		نظير: جِر بزنى جز نزنى برده‌اى	خوب رخى هر چه کنى کرده‌اى (ايرج‌ميرزا)
		نيزرک: يک خلقت زيبا به از هزار خلعت ديبا
			٭ اگر فراقت بکشد جان به وصالت بدهم	.......................... (سعدى)
	تو پا مى‌بينى و من پِرّ طاووس ٭
		نظير: تو مو مى‌بينى و من پيچش مو
			٭ بگفتش کوتهى‌ افسوس افسوس	...................(وحشى بافقى)
	تو مادر مرده را شيون مياموز ٭
		نظير:
		به سرماخورده لرزيدن مياموز (صائب)
		- ماتم‌زده را به نوحه‌گر حاجت نيست (عطار)
			٭ مرا بگذار تا گريم شب و روز	......................... (نظامى)
	تو مپندار که خون ‌ريزى و پنهان ماند ٭
		نظير:
		خون نخسبد بعدِ مرگت در قصاص	تو مگو که مى‌رم و گردم خلاص (مولوى)
		- قصاص به قيامت نمى‌ماند
			٭ چه کند کشتهٔ عشقت که نگويد غم دل	......................... (سعدى)
	تو مسجدش را بساز، گدا خودش پيدا مى‌شود!
		[يعني] با جور شدن شرايط اوّليه، سوءاستفاده‌چيان خود به خود پيش مى‌آيند (به نقل از کتاب کوچه، ج ۸، ص ۹۳۴)
		نظير: حوض را که ساختى قورباغه خودش پيدا مى‌شود
	تو مو مى‌بينى و من پيچش مو (وحشى بافقى) ٭
		نظير: تو پا مى‌بينى و من پرِ طاووس
			٭ .............................	تو ابرو من اشارت‌هاى ابرو (وحشى بافقى)
	تو نباشى يارِ من، خدا بسازد کارِ من
		رک: اکبر ندهد خداى اکبر بدهد
	تون تاب که حمّامى شود به منصب رسيده است!
	تو نيکى مى‌کن و در دجله انداز	که ايزد در بيابانت دهد باز (سعدى)
		رک: نان را بينداز توى دريا ماهى نمى‌داند خدا مى‌داند
	تو ها کنى، من هو کنم! (تو زن کنى من شو کنم) (عامیانه).
		نظير: جواب‌هاى هوى است
	تو هم به مطلب خود مى‌رسى شتاب مکن٭
		نظير: تو هم به مشروطهٔ خودت خواهى رسيد
			٭ حسد چه مى‌برى اى دل به کشتگان غمش	.............................
	تو هم يک تنبان پيش خدا داري! نوميد مباش
	تو ابريق رفته و از لوله‌اش نگاه مى‌کند
	تو يار کسى باش که از يار تو باشد٭
		رک: خواهان کسى باش که خواهان تو باشد
			٭ تو گِرد کسى گرد که او گِرد تو گَردد	............................
	تويِ اين هير و وير بيا زير ابرويم را بگير (عامیانه).
		رک: ميان اين هير و وير بيا زير ابرويم را بگير.
	توى جاليزِ خربزه آقانبات سبز شده!
		رک: کى مرد که تو عزيز شدى؟
	توى خزينه همه کس خوش‌آواز است
	تويِ دعوا حلوا بخش نمى‌کنند
		رک: ميان دعوا حلوا خير نمى‌کنند
	توى ديگ آدم وسواسى موش مى‌افتد!
		نظير: موش توى خمرهٔ آدم وسواسى مى‌افتد
	توى شُله‌زرد مى‌خواهد کوفته پيدا کند!
		رک: مى‌خواهد از توى شُله‌زرد کوفته پيدا کند
	توى شهرى که نعل‌بندش دندان‌ساز باشد پالان‌دوز هم خيّاطش است
	تو يکى، من يکى
		رک: سن بير کيشى، من بير کيشى