شنبه, ۱ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 20 April, 2024
مجله ویستا

زوال‌ عقل‌ (دمانس‌) ـ dementia


زوال‌ عقل‌ (دمانس) عبارت‌ است‌ از اختلال‌ ذهنی‌ ناشی‌ از انواع‌ مختلفی‌ از بیماری‌ها كه‌ باعث‌ زوال‌ مغز و از دست‌ رفتن‌ توانایی‌های‌ روانی‌ می‌شوند.
ـ علایم‌ شایع‌:
۱. فراموشی‌، خصوصاً در مورد وقایع‌ اخیر
۲. رفتار پیش‌بینی‌ناپذیر و گاهی‌ خشونت‌ آمیز
۳. گیجی‌
۴. از دست‌ دادن‌ علاقه‌ به‌ انجام‌ فعالیت‌های‌ طبیعی‌
۵. مشكل‌ در شناسایی‌ موقعیت‌ مكانی‌، یا اشخاص‌، خصوصاً در شب‌
۶. نامناسب‌ بودن‌ بهداشت‌ شخصی‌ و ظاهر
۷. افسردگی‌؛ اختلالات‌ خواب‌
۸. اشكال‌ در قضاوت‌
۹. بی‌اختیاری‌ ادرار یا مدفوع‌ (در مراحل‌ انتهایی‌)
ـ علل‌ بیماری:
۱. بیماری‌ آلزایمر
۲. خونرسانی‌ ناكافی‌ به‌ مغز به‌ علت‌ لخته‌ خونی‌، سكته‌ مغزی‌، بالا بودن‌ فشار خون‌، یا تصلب‌ شرایین‌ (آترواسكلروز)
۳. آسیب‌ شدید یا مكرر به‌ سر (مثلاً در اثر بوكس‌)
۴. تومور مغزی‌
۵. ایدز
۶. بیماری‌ پاركینسون‌، داءالرقص‌ هانتیگنتون‌، بعضی‌ از اختلالات‌ ارثی‌
۷. زوال‌ عقل‌ ثانویه‌ ناشی‌ از كم‌كاری‌ تیرویید، سیفلیس‌، هیدروسفالی‌ (جمع‌ شدن‌ مایع‌ در مجاری‌ وسط‌ مغز) بدون‌ افزایش‌ فشار داخل‌ جمجمه‌، كمبود ویتامین‌ ـ ب‌، و مصرف‌ بعضی‌ از داروها. در این‌ گونه‌ موارد، امكان‌ دارد زوال‌ عقل‌ با درمان‌ این‌ بیماری‌ها، قابل‌ برگشت‌ باشد.
ـ عوامل‌ افزایش‌دهنده‌ خطر:
۱. سن‌ بالای‌ 60 سال‌
۲. بالا بودن‌ فشار خون‌ یا بیماری‌ آترواسكلروز (تصلب‌ شرایین‌)
ـ پیشگیری‌:
۱. در مورد بیماری‌های‌ زمینه‌ای‌ باید درمان‌ مناسب‌ انجام‌ شود.
۲. خود را در برابر آسیب‌ به‌ سر محافظت‌ كنید. در اتوموبیل‌ كمربند ایمنی‌ را ببندید. به‌ هنگام‌ راندن‌ دوچرخه‌، موتورسیكلت‌، و ورزش‌های‌ پر برخورد از كلاه‌ ایمنی‌ استفاده‌ كنید.
۳. برای‌ پیشگیری‌ از آترواسكلروز، سیگار نكشید، چربی‌ كمتر بخورید، مرتباً ورزش‌ كنید، و هر مقدار كه‌ می‌توانید استرس‌ خود را كم‌ كنید.
۴. از پزشك‌ خود درباره‌ اقدامات‌ پیشگیرانه‌ راهنمایی‌ بخواهید.
ـ عواقب‌ مورد انتظار:
این‌ بیماری‌ در حال‌ حاضر علاج‌ناپذیر است‌. مصرف‌ داروها ممكن‌ است‌ از بدتر شدن‌ بیماری‌ جلوگیری‌ كند، اما نمی‌تواند آن‌ مقدار از كارهای‌ مغز كه‌ از دست‌ رفته‌ است‌ را دوباره‌ برگرداند.
ـ عوارض‌ احتمالی‌:
عفونت‌ها، یبوست‌، زمین‌ خوردن‌ و صدمات‌ دیگر، و تغذیه‌ نامناسب‌. این‌ عوارض‌ به‌ این‌ علت‌ ایجاد می‌شوند كه‌ فرد بیمار نمی‌تواند از خود مراقبت‌ كند.
ـ درمان‌:
۱. تغییرات‌ رفتاری‌ اولیه‌ را متوجه‌ شوند و سریعاً به‌ پزشك‌ اطلاع‌ دهند.
۲. برای‌ بیمار یادآورهایی‌ مثل‌ ساعت‌، تقویم‌ روزانه‌، یا برچسب‌ اسامی‌ فراهم‌ كنند. به‌ بهداشت‌ وی‌ كمك‌ كنید.
۳. تغییرات‌ در محیط‌ اطراف‌ و كارهای‌ روزانه‌ را به‌ حداقل‌ برسانید.
۴. بیمار را تشویق‌ به‌ فعالیت‌ها و تماس‌های‌ اجتماعی‌ نمایید.
۵. با احترام‌ و مهربانی‌ با بیمار رفتار كنید.
۶. در صورتی‌ كه‌ بیمار نتواند به‌ مراقبت‌ از خود بپردازد، باید یك‌ محیط‌ حفاظت‌ شده‌ و بدون‌ پیش‌ داوری‌ فراهم‌ شود. اگر نتوان‌ بیمار را در خانه‌ نگاه‌ داشت‌، باید وی‌ را به‌ یك‌ مركز نگهداری‌ مناسب‌ انتقال‌ داد.
۷. مرتباً برای‌ ملاقات‌ پیش‌ وی‌ بروید حتی‌ اگر شما را نشناسد.
۸. برای‌ افراد خانواده‌ نیز می‌توان‌ جلسات‌ مشاوره‌ یا روان‌ درمانی‌ ترتیب‌ داد.
ـ داروها:
داروهایی‌ كه‌ برای‌ درمان‌ سایر بیماری‌ها مورد استفاده‌ قرار می‌گیرند ممكن‌ است‌ باعث‌ گیجی‌ یا خواب‌آلودگی‌ شوند؛ از پزشك‌ خود در مورد تغییر یا قطع‌ مصرف‌ آنها سؤال‌ كنید. داروی‌ مناسب‌ برای‌ درمان‌ بیماری‌ زمینه‌ای‌.
ـ فعالیت‌:
بیمار را تشویق‌ كنید تا حدی‌ كه‌ می‌تواند فعالیت‌ داشته‌ باشد. خانه‌ را از جهت‌ احتمال‌ بروز حوادث‌ ایمن‌ كنید. در زمینه‌ جلوگیری‌ از گم‌ شدن‌ بیمار اقدامات‌ لازم‌ را به‌ عمل‌ آورید.
ـ رژیم‌ غذائی‌:
بیمار باید یك‌ رژیم‌ غذایی‌ متعادل‌ داشته‌ باشد.
ـ در این‌ شرایط‌ به‌ پزشك‌ خود مراجعه‌ نمائید:
اگر شما متوجه‌ علایم‌ زوال‌ عقل‌ در یكی‌ از اعضای‌ خانواده‌ شده‌اید.


همچنین مشاهده کنید