|
آنچه در ديگ است به چمچه مىآيد٭
|
|
|
اين راز سرانجام از پرده بيرون خواهد افتاد
|
|
|
نظير: آنچه در دل است به زبان آيد
|
|
|
|
٭ يا: هر چه در ديگ باشد به کفگير مىآيد
|
|
آنچه دلم خواست نه آن شد
|
آنچه خدا خواست همان شد
|
|
|
رک: هر چه دلم خواست نه آن مىشود...
|
|
آنچه ديدى بر قرار خود نماند
|
و آنچه بينى هم نمانَد برقرار
|
|
|
رک: چنان نماند و چنين نيز نخواهد ماند
|
|
آنچه دى کاشتهاى مىکنى امروز درو ٭
|
|
|
رک: از مکافات عمل غافل مشو
|
|
|
|
٭ ...........................
|
طمع خوشهٔ گندم مکن از دانهٔ جو (ظهير فاريابى)
|
|
آنچه را ديده بيند نتوان کرد انکار
|
|
|
رک: قَسَمت را باور کنم يا دُم خروس را؟
|
|
آنچه را که تو از رو مىخوانى من از بر مىدانم
|
|
|
نظير: آن درسى را که تو خواندهاى ما از بر کردهايم
|
|
آنچه را که خورند مار و مور بده بخورد شيخعلى کور!
|
|
آنچه زخم زبان کند با مرد
|
زخم شمشير جانستان نکند!
|
|
|
رک: زخم زبان از زخم شمشير بدتر است
|
|
آنچه شيران را کند روبه مزاج
|
احتياج است احتياج است احتياج (مولوى)
|
|
آنچه کنى به خود کنى گر همه نيک و بد کنى
|
|
آنچه غفلت مىبرد 'شرّ' است و 'آب' ٭
|
|
|
رک: باده کم خور خرده به باد مده
|
|
|
|
٭ از شراب شوق جانان مست شو
|
ک..................... (سعدى)
|
|
آنچه گفتن به همهکس نتوان گفت مگو ٭
|
|
|
٭ مغربى، آنچه توان گفت به هرکس بمپوش
|
و....................... (مغربى)
|
|
آنچه گفتندم بگو آن گفتهام٭
|
|
|
رک: آنچه اسناد ازل گفت بگو مىگويم (حافظ)
|
|
|
|
٭ من که اين دُرِّ معانى سفتهام
|
....................... (...؟)
|
|
آنچه گويند شاعران نکنند ٭
|
|
|
رک: شاعر دروغزن باشد
|
|
|
|
٭ شاعرى تو، روى مدار گران
|
شاعران روى را گران نکنند
|
|
|
|
نکنى آنچه گوئى و نشگفت
|
ک...............(مسعود سعد سلمان)
|
|
آنچه من با هزار 'يا حسين' جمع کردم تو با يک 'يا علي' مىبري؟
|
|
|
دزدى به خانهٔ روضهخوانى مىرفت. تمام اسباب و اثاث او را جمع کرد و در يک چادر شبِ رختخواب پيچيد. وقتى خواست از زمين بلند کند گفت: 'يا علي!' مرد روضهخوان به صداى او از خواب بيدار شد، مچ او را گرفت و گفت: آنچه من در طول عمر با هزار 'يا حسين' جمع کردهام تو با يک 'يا علي' مىخواهى ببري؟
|
|
آنچه مىگويم بهقدر فهم تُست٭
|
|
|
رک: بهقدر عقل هرکس گوى با وي
|
|
|
|
٭ ......................
|
مُردم اندر حسرت فهم درست (مولوى)
|
|
آنچه مىمانَد بهجا از آدمى نام است و بس (پرتو بيضائى)
|
|
|
نظير: به گيتى نمانَد بهجز نام نيک (فردوسى)
|
|
آنچه نپايد دلبستگى را نشايد
|
|
|
رک: هر چه نپايد دلبستگى را نشايد
|
|
آنچه نخورى يخني٭ باشد
|
|
|
|
٭ يخنى: ذخيره، پسانداز
|
|
آنچه نصيب است نه کم مىدهند
|
ور نستانى به سنم مىدهند
|
|
|
نظير:
|
|
|
از آنچه هست مقدّر نه کم شود نه زياد (عبيد زاکانى)
|
|
|
- نشايد خورد الاّ رزق مقسوم (سعدى)
|
|
|
- رک: گر زمين را به آسمان دوزى
|
ندهندت زياده از روزى
|
|
آن خشت بوَد پُر توان زد٭
|
|
|
رک: کم گوى و گزيده گوى چون دُرّ
|
|
|
|
٭ لاف از سخن چو دُرّ توان زد
|
...................... (نظامى)
|
|
آن درد که درمان نپذيرد حسد است
|
|
|
نظير:
|
|
|
حسد درد بىدرمان است
|
|
|
- حسد دردى است کان را نيست درمان
|
|
آن درسى را که تو خواندهاى ما از بر کردهايم٭
|
|
|
نظير: آنچه را که از رو مىخوانى من از بر دانم
|
|
|
|
٭ آئين حسد قاعدهٔ ديو و دد است
|
...............................
|
|
آن در که خداى بست نگشايد کس ٭
|
|
|
|
٭ يا: من از بر کردهام
|
|
آن دفترها را گاو خورد ٭
|
|
|
نظير:
|
|
|
آنکه فيل مىخريد رفت
|
|
|
- آن دکّان برچيده شد
|
|
|
- آن کاروان کوچ کرد
|
|
|
- آن مهمه را لولو برد
|
|
|
- آن دنبه را گربه برد
|
|
|
- آن سبو بشکست و آن پيمانه ريخت (محمد حسين شهريار)
|
|
|
- آن ورق برگشت
|
|
|
- گاو آمد و خورد دفتر پارين را (ظهورى)
|
|
|
- مرغى که تخم طلائى مىکرد مرد!
|
|
|
- آن مصر مملکت که تو ديدى خراب شد (خاقانى)
|
|
|
- آن قدح بشکست و آن ساقى نماند (عطار)
|
|
|
- آن قفس بگسست و آن هندو گريخت
|
|
|
|
٭ رو کآينهٔ بخت تو نزايد کس
|
روزيت نکاهد و نيفزايد کس
|
|
|
|
با آنچه کند خداى بر نايد کس
|
................... (مسعود سعد سلمان)
|
|
آن دکّان برچيده شد٭
|
|
|
رک: آن دفترها را گاو خورد
|
|
|
|
٭ آن دکّان تخته شد
|
|
آن دم که سنگ صاعقه از آسمان رسد
|
اول به مرغ باشد آشيان رسد
|
|
آن دنبه را گربه برد
|
|
|
رک: آن دفترها را گاو خورد
|
|
آن دنيا اول از همسايه پرسند
|
|
|
رک: روز قيامت اول از همسايه مىپرسند
|
|
آن دوست که بىوفاست دشمن بِهْ ازوست
|
|
آن دو شاخ گاو را گر خر داشتى
|
يک شکم در آدمى نگذاشتى (سعدى)
|
|
|
نظير:
|
|
|
اگر شتر پر داشت يک بام سالم در جائى نمانده بود
|
|
|
- گربهٔ مسکين اگر پر داشتى
|
تخم گنجشک از زمين برداشتى (سعدى)
|
|
|
- رک: خدا خر را شناخت شاخش نداد
|
|
آن ديگ پخته هنوز برجاست
|
|
|
نظير: هنوز همان آش در کاسه است
|
|
آن ديو بوَد نه آدميزاد
|
کز اندُهِ ديگران شود شاد (دهلوى)
|
|
آن ذرّه که در حساب نايد مائيم ٭
|
|
|
|
٭ فردا که حساب جمله عالم طلبند
|
.................... (بابا افضل)
|
|
آن را چه زنى که روزگارش زده است ٭
|
|
|
نظير:
|
|
|
کس نيايد به جنگ افتاده (سعدى)
|
|
|
- ما خود شکستهايم چه باشد شکست ما (سعدى)
|
|
|
- مردى نبوَد فتاده را پاى زدن (پورياى ولى)
|
|
|
- مردى نبوَد ستيزه با دلشدهاى (ازرقى)
|
|
|
- مروّت نباشد برافتاده زور (سعدى)
|
|
|
|
٭ آزار دل عاشق بيچاره چرا
|
.......................... (حزنى)
|
|
آن را که از نيست به شاهان نياز نيست (ايرجميرزا)
|
|
|
نظير: آز بگذار و پادشاهى کن (سعدى)
|
|
آن را که براندازند با ماش دراندازند٭
|
|
|
رک: با آل على هر که درافتاد ورافتاد
|
|
|
|
٭ زلفين دلاويزت با ابن يمين گفتند
|
...................... (ابن يمين)
|
|
آن را که به گور بايد خفت به خانه نتوان خفتن (قابوسنامه)
|
|
آن را که جاى نيست همه شهر جاى اوست (سعدى)
|
|
|
رک: درويش هر کجا که شب آيد سراى اوست
|
|
آنکس از دزد بترسد که متاعى دارد٭
|
|
|
رک: دارنده مباش از بلاها رستى
|
|
|
|
٭ ............................
|
عارفان جمع نکردند و پريشانى نيست (سعدى)
|
|
آنکس که اهل بشارت است اشارت داند٭
|
|
|
نظير:
|
|
|
عاقل را يک اشارت بس است
|
|
|
- اگر عاقلى يک اشارت بس است (سعدى)
|
|
|
- عاقلان را يک اشارت بس بوَد (مولوى)
|
|
|
- آدميان را سختى بس بوَد
|
|
|
- در خانه اگر کس است يک حرف بس است (عزالدين محمود کاشى)
|
|
|
- اسب نجيب را يک تازيانه بس است
|
|
|
- نخواهد اسب تازى تازيانه (شبسترى)
|
|
|
- چه خوشاست نکتهدانى که سخن نگفته داند
|
|
|
- دانا به اشارهٔ ابرو کار کند و نادان به زخم چوگان
|
|
|
- در دِهْ اگر کس است دو بانگ بس است
|
|
|
- تلقين اهل نظر يک اشارت است (حافظ)
|
|
|
- آنکس است اهل بشارت که اشارت داند (حافظ)
|
|
|
|
٭ اقتباس از مصراع اول اين بيت حافظ:
|
|
|
|
آنکس است اهل بشارت که اشارت داند
|
نکتهها هست بسى، محرم اسرار کجاست؟
|
|
آنکس که بَدَم گفت بدى سيرت اوست (شيخ بهائى)
|
|
آنکس که بسيار دوَد بسيار افتد (از تاريخالوزراء)
|
|
آنکس که بوَد سايهنشين سايه ندارد
|
|
آنکس که بىزر است مرغ بىبال و پر است
|
|
|
رک: بىزر مرغ بىبال و پر است
|
|
آنقدر نمرديم تا از قبرستان آمدند دنبالمان!
|
|
|
نظير: آنقدر نمرديم تا مردهشور آمد به سُراغمان
|
|
آنقدر نمرديم تا مردهشور آمد به سُراغمان!
|
|
|
نظير: آنقدر نمرديم تا از قبرستان آمدند دنبالمان
|
|
آنقدر هم نر نبود
|
|
|
رک: مال من هم آنقدر نر نبود!
|
|
آن قفس بشکست و آن هندو گريخت! ٭
|
|
|
رک: آن دفترها را گاو خورد
|
|
|
|
٭ ................................
|
آن سبو بشکست و آن پيمانه ريخت
|
|
آن کاروان کوچ کرد
|
|
|
رک: آن دفترها را گاو خورد
|
|
آن کبوتر چه کند کز عقبش شاهين است٭
|
|
|
|
٭ دل بيچاره چه سازد که تو صيدش خواهى
|
.................(نياز جوشقانى)
|