سیاه‌ سرفه‌ ـ whooping cough

سیاه‌سرفه‌ عبارت‌ است‌ از عفونت‌ باكتریایی‌، مسری‌ و خطرناك‌ برونش‌ها و ریه‌ها. واكسیناسیون‌ در سراسر جهان‌ به‌ مقدار زیادی‌ بروز سیاه‌ سرفه‌ را كاهش‌ داده‌ است‌. تمامی‌ سنین‌ را مبتلا می‌كند ولی‌ در كودكان‌ شایع‌تر است‌.

ـ علایم‌ شایع‌:

۱. آب‌ ریزش‌ بینی‌

۲. تب‌ مختصر

۳. استفراغ‌ و اسهال‌

۴. تب‌

۵. سرفه‌ خشك‌ كه‌ به‌ سرفه‌ با خلط‌ غلیظ‌ تبدیل‌ می‌شود.

۶. حملات‌ سرفه‌ مداوم‌ و شدید كه‌ تا یك‌ دقیقه‌ طول‌ می‌كشند. در طول‌ سرفه‌ در اثر كمبود اكسیژن‌ فرد قرمز یا آبی‌ می‌شود. در پایان‌ هربار سرفه‌، كودك‌ با صدایی‌ «شبیه‌ فریاد» نفس‌نفس‌ می‌زند.

ـ علل‌ بیماری:

عفونت‌ با باكتری‌ بوردتلاپرتوسیس‌ . این‌ بیماری‌ از طریق‌ تماس‌ مستقیم‌ با سرایت‌ فردی‌ یا تماس‌ غیرمستقیم‌ مثل‌ تنفس‌ هوای‌ حاوی‌ قطرات‌ عفونی‌ یا دست‌ زدن‌ به‌ پیراهن‌ یا سایر مواد آلوده‌ منتقل‌ می‌شود. دوره‌ كمون‌ 7-5 روز است‌.

ـ عوامل‌ افزایش‌دهنده‌ خطر:

۱. افراد واكسینه‌نشده‌

۲. بارداری‌

۳. شرایط‌ زندگی‌ شلوغ‌ یا غیربهداشتی‌

۴. همه‌گیری‌های‌ اواخر زمستان‌ و بهار. گسترش‌ باكتری‌ها باعث‌ افزایش‌ شدت‌ بیماری‌ زایی‌ آنها می‌گردد.

ـ پیشگیری‌:

تمام‌ كودكان‌ را بر ضد سیاه‌سرفه‌ واكسینه‌ كنید. واكسیناسیون‌ معمولاً در 2 ماهگی‌ شروع‌ می‌شود و پس‌ از 5 سالگی‌ توصیه‌ نمی‌گردد. افراد دچار عفونت‌ را جدا كنید.

ـ عواقب‌ مورد انتظار:

با درمان‌ معمولاً ظرف‌ تقریباً 6 هفته‌ علاج‌ می‌شود (ممكن‌ است‌ بین‌ 3هفته‌ تا 3 ماه‌ باشد). سیر معمول‌ بیماری‌ به‌ شرح‌ زیر است‌: 2 هفته‌ سرفه‌ غیر مشخص‌، 2 هفته‌ حملات‌ «سیاه‌ سرفه‌» و 2 هفته‌ نقاهت‌، ممكن‌ است‌ برخی‌ سرفه‌های‌ پایدار ماه‌ها طول‌ بكشند.

ـ عوارض‌ احتمالی‌:

۱. خون‌ دماغ‌

۲. جدا شدن‌ شبكیه‌

۳. تشنج‌ و آنسفالیت‌

۴. پنومونی‌

۵. آپنه‌ (كند شدن‌ یا توقف‌ تنفس‌)

۶. عفونت‌ گوش‌ میانی‌

۷. پارگی‌ عروق‌ خونی‌ مغز

۸. كودكان‌ زیر یك‌ سال‌ در معرض‌ عوارض‌ شدید یا مرگ‌ قرار دارند.

ـ درمان‌:

آزمون‌های‌ تشخیصی‌ می‌توانند شامل‌ بررسی‌های‌ آزمایشگاهی‌ خون‌، كشت‌ خلط‌ و رادیوگرافی‌ قفسه‌ سینه‌ باشند. بستری‌ شدن‌ در بیمارستان‌ با مراقبت‌های‌ ویژه‌ برای‌ نوزادان‌ به‌ شدت‌ بیمار. كودكان‌ بزرگتر را معمولاً می‌توان‌ در منزل‌ درمان‌ كرد. تا از بین‌ رفتن‌ تب‌، شخص‌ بیمار را جدا كنید. ملاقات‌ كنندگان‌ اجباری‌ باید ماسك‌ بزنند. در طول‌ یك‌ حمله‌ سرفه‌ در یك‌ كودك‌، پایین‌ تخت‌ را بلند كنید. صورت‌ كودك‌ را پایین‌ بیاورید و سرش‌ را به‌ یك‌ طرف‌ بچرخانید تا به‌ تخلیه‌ ریه‌ها كمك‌ كنید. كودكان‌ بزرگتر معمولاً ترجیح‌ می‌دهند در طول‌ حملات‌ سرفه‌ بنشینند و به‌ جلو خم‌ شوند. از یك‌ مرطوب‌كننده‌ اولتراسونیك‌ برای‌ تسكین‌ سرفه‌ و كمك‌ به‌ رقیق‌ شدن‌ ترشحات‌ برونش‌ و ریه‌ استفاده‌ كنید. هر روز مرطوب‌كننده‌ را تمیز كنید.

ـ داروها:

از داروهای‌ ضدسرفه‌ مگر در صورت‌ تجویز استفاده‌ نكنید. ممكن‌ است‌ توصیه‌ شود در دوره‌ كمون‌ اریترومایسین‌ شروع‌ گردد. برای‌ عوارضی‌ چون‌ عفونت‌ گوش‌ میانی‌ یا پنومونی‌ ممكن‌ است‌ آنتی‌بادی‌ هایی‌ تجویز گردند.

ـ فعالیت‌:

تا از بین‌ رفتن‌ تب‌، كودك‌ را در بستر نگه‌ دارید. با توجه‌ به‌ قدرت‌ كودك‌، فعالیت‌ طبیعی‌ باید به‌ آهستگی‌ از سر گرفته‌ شود.

ـ رژیم‌ غذایی‌:

كودك‌ را به‌ نوشیدن‌ مایعات‌ فراوان‌ مثل‌ آب‌میوه‌، چای‌، نوشیدنی‌های‌ كربنات‌ دار و سوپ‌ رقیق‌ تشویق‌ كنید. رژیم‌ غذایی‌ خاصی‌ ندارد. وعده‌های‌ غذایی‌ كم‌ و به‌ تعداد زیاد ممكن‌ است‌ استفراغ‌ را كاهش‌ دهد.

ـ در این‌ شرایط‌ به‌ پزشك‌ خود مراجعه‌ نمایید:

اگر كودك‌ شما علایم‌ سیاه‌ سرفه‌، به‌ ویژه‌ كبودی‌ صورت‌ در طی‌ حملات‌ سرفه‌ را داشته‌ باشد. اگر تب‌ رخ‌ دهد. اگر استفراغ‌ بیش‌ از 2-1 روز ادامه‌ یابد.