ارتباط جمعی در مدل شفه

پير شفه (Pierrre Schaeffe)، در سال ۱۹۷۰ مدلى را براى ارتباط جمعى طراحى کرد که اصول اوليهٔ آن براساس تفکر دربارهٔ عنصر واسطه بنا شده بود که در ميان دو عنصر خالق پيام و عامه قرار دارد.

واسطه

خالق پيام / تهيه‌کننده و اجراءکننده / عامه

به‌نظر شفه اين عنصر وسط، يعنى واسطه، داراى يک موقعيت استراتژيک خاصى است. اين واسطه صاحب قدرت در وسايل ارتباط جمعى است همان‌طور که خود با قدرت‌ها برخورد مى‌کند. شفه در مدل خود دو قطر را از چهار زاويهٔ يک ذوزنقه ترسيم مى‌کند که يکى را قطر حرفه‌اى (professionnelle) (روزنامه‌‌نگاران، نويسندگان برنامه‌هاى راديوئى و تلويزيونى و خبرنگاران و...) و قطر ديگر را قطر قدرت (pouvoir)، (مثلاًً دولت) نام مى‌نهد، به اين ترتيب ذوزنقهٔ او داراى چهار مثلث يا چهار حوزه مى‌شود. حوزهٔ هدف‌ها (objectives) دربالا، حوزهٔ بيان ۲۶۹ در پائين، حوزهٔ طراحى و درک محتواء (conception des contenus) و سرانجام حوزهٔ انتشار (diffusion) در مرکز اين دو قطب، واسطه (mediateur) قرار دارد که در تلاقى دو قطر قدرت و حرفه‌اى‌ها واقع شده است و نقش حساسى در زمينهٔ ارتباط جمعى به عهده دارد. بيرون از اين ذوزنقه در سمت چپ خالقان (auteur) پيام و در سمت راست عامه (public) قرار دارند. همچنين نقش گروه‌هاى مجاز (group de la programmation) و گروه‌ برنامه‌ريزى (groupes utorises) نيز در دو سوى بالاى اين ذوزنقه نشان داده شده است.

پير شفه به اين ترتيب پيچيدگى تهيه و انتشار پيام‌هاى وسايل ارتباط جمعى را در سازمان‌هاى اين وسايل مطرح کرده است. (Scheffer,1970,pp42-44)

* باتشکر از آقاى دکتر کاظم معتمدنژاد در تعيين معادل‌هاى فارسى مناسب براى اصطلاحات فرانسوى اين مدل