|
تهوّر، دومِ جاهلى است (قابوسنامه)
|
|
|
رک: جسارت زياد جوانمرگى مىآورد
|
|
تهىپاى رفتن به از کفش تنگ ٭
|
|
|
نظير:
|
|
|
پا تهى گشتن بِهْ است از کفش تنگ
|
رنج غربت بِهْ که اندر خانه جنگ (مولوى)
|
|
|
- سفر عيد باشد بر آن کدخداى
|
که بانوى بد باشدش در سراى (سعدى)
|
|
|
- به زندان قاضى گرفتار بِهْ
|
که در خانه ديدن بر ابرو گره (سعدى) |
|
|
- کفشِ تنگ از پا بدر!
|
|
|
|
٭ ...............................
|
بلاى سفر به که در خانه جنگ (سعدى)
|
|
تهيدست ايمن است از دزد و طرّار ٭
|
|
|
رک: آسوده کسى که خر ندارد...
|
|
|
|
٭ بوَد سرمايهداران را غم بار
|
|
تهيدست را نيست زور و هنر٭
|
|
|
رک: از پاى شکسته چه سَير و از دست بسته چه خبر؟
|
|
تهيدست روسياه است
|
|
|
نظير: آدم بينوا در دو جهان روسياه است
|
|
تهى غارى بِهْ از پر گرگ غارى (ناصرخسرو)
|
|
|
رک: جاى خالى بهتر که پر گرگ
|
|
تيرِ آوار است، تلواسه مىرود (از جامعالتمثيل)
|
|
تير از کمان چو رفت نيايد به شست باز٭
|
|
|
|
٭ .........................
|
پر واجب است در همه کارى تأملى (سعدى)
|
|
تير بعد از جنگ را بايد به سينهٔ خود زد
|
|
|
رک: مُشتى که بعد از جنگ به ياد آيد بر کلّهٔ خود بايد زد
|
|
تير به نشانه نخورد، نشانه به تير خورد!
|
|
تير کج باعث رسوائى تيرانداز است٭
|
|
|
|
٭ دخلِ بىجا ندهد غير خجالت اثرى
|
.....................(کليم کاشانى)
|
|
تيرگى بِهْ ز چراغى است که فرياد کند (صائب)
|
|
تير مىاندازد و کمان پنهان مىکند (از جامعالتمثيل)
|
|
تيره آن دل که در او نور محبت نبوَد ٭
|
|
|
|
٭ خيره آن ديده که آبش نبرد گريهٔ عشق
|
............................ (حافظ)
|
|
تيرهروزى سنگ محک دوستى است
|
|
|
رک: يار نيک را در روز بد شناسند
|
|
تير هميشه به نشانه نمىآيد
|
|
تيرى که از شَست رها شد برنمىگردد
|
|
|
نظير:
|
|
|
تيرى که از کمان جست باز نمىگردد (جامعالتمثيل)
|
|
|
- تير از کمان چو رفت نيايد به شست باز (سعدى)
|
|
|
- چو تير از کمان رفت نايد به شست
|
|
|
- نيايد باز تير رفته از شست (سعدى)
|
|
|
- باز نايد تير هرگز کز کمان بيرون شود (خواجه رستم خوريانى)
|
|
|
- تيرى که جست از شست کى ديگر به شست آيد (ابن يمين)
|
|
|
- سخنِ گفته و قضاى رفته و تير انداخته باز نگردد
|
|
|
- سخن که از دهان بيرون رفت و تير که از قبضهٔ کمان گذر يافت و مرغ که از دام پريد اعادت آن صورت نبندد (مرزباننامه)
|
|
تيرى که از کمال جست بازنمىگردد
|
|
|
رک: تيرى که از شست رها شد برنمىگردد
|
|
تيرى که جست از شَست کى ديگر به شَست آيد؟٭
|
|
|
رک: تيرى که از شست رها شد برنمىگردد
|
|
|
|
٭ مرا گويند دل باز آر از آن تُرک کمان ابرو
|
ولى..................... (ابن يمين)
|
|
تيزِ بهجا بهتر از خندهٔ بىجاست
|
|
تيز بىبى صدا ندارد يعنى خطاى بزرگان و زشتکارى اغنيا صدا ندارد.
|
|
|
نظير:
|
|
|
تيز کدبانو بىصداست
|
|
|
- ظرفى که خانم بشکند صدا ندارد
|
|
|
- کاسهاى که بىبى بشکند صدا ندارد
|
|
تيز داده تاوان هم مىخواهد
|
|
|
رک: تيز داده تغار را شکسته طلاق هم مىخواهد
|
|
تيز کدبانو بىصداست (: صدا ندارد)
|
|
|
رک: کاسهاى که بىبى بشکند صدا ندارد
|
|
تيزى درفش به سرِ درفش است
|
|
تيشه است و رو به خود مىتراشد. به زيان خود عمل مىکند، در نابودى و هلاک خود مىکوشد.
|
|
|
نظير:
|
|
|
روى شاخه نشسته بُن آن را ارّه مىکند
|
|
|
- با پاى خود به سلّاخ خانه مىرود
|
|
|
- نه پاى خود به گور مىرود
|
|
تيغ برّان به دست زنگى مست سپردن کار عاقلان نيست
|
|
|
نظير: چوب به دست خرس دادن آسان اما پس گرفتنش مشکل است.
|
|
تيغ برّان گر به دستت داد دست روزگار
|
هر چه مىخواهى يکى اما مَبُرّ نانِ کس (لاادرى )
|
|
|
نظير: قطع حلقوم سهلتر از قطع مرسوم است
|
|
تيغ چون بشکست خنجر مىشود
|
زادهٔ ظالم ستمگر مىشود
|
|
تيغ کج را نيام کج بايد
|
|
|
رک: سوراخ کج ميخ کج مىخواهد
|
|
تيغ کهنه جوهر دارد
|
|
|
رک: پيرى ندارى پيرى بخر
|
|
تيمار غريبان سبب ذکر جميل است٭
|
|
|
نظير: با غريب سگى نبايد کرد (اسرارالتوحيد)
|
|
|
|
٭ .........................
|
جانا مگر اين قاعده در شهر شما نيست (حافظ)
|
|
تيمم باطل است که آنجا که آب است
|
|
|
نظير:
|
|
|
آب که آمد تيمم برخاست فريضه که آمد نافه برخاست
|
|
|
- آفتاب که درآمد ستاره نمىماند
|
|
|
- تا بوَد مهر زمَه نور گرفتن ستم است (صائب)
|
|
|
- چراغم چه بايد چو خورشيد هست (اسدى)
|
|
|
- به هر جاى کآفتاب آنجا نهد پاى
|
پسِ ديوار باشد سايه را جاى (وحشى)
|
|
|
- چو آب آمد تيمم نيست در کار
|
چو روز آمد چراغ از پيش بردار (پورياى ولى) |
|
|
- چون سرخ گل آيد به چهکار آيد گلنار (فرّخى)
|
|
|
- چون به دريا رسى مگو از جوى (سنائى)
|
|
|
- چو آيد برخيزد تيمم (عطا)
|
|
|
- آب آمد هر تيمم را دريد (مولوى)
|
|
|
- نکرد بر لب دريا کس به خاک تيمم (ابنيمين)
|
|
|
- به پيش آيد تيمم کجا روا باشد (مجدالدين)
|