کرمان: مجموعه گنجعلی‌خان

گنجعلى‌خان از حکام مشهور زمان شاه‌عباس صفوى بود که از ۱۰۰۵-۱۰۳۴ هجرى قمرى بر کرمان حکومت کرد و آثار و ابنيهٔ زيادى از خود به يادگار گذاشت. مجموعهٔ گنجعلى‌خان از جملهٔ اين آثار عام‌المنفعه است که در مرکز شهر کرمان واقع شده است. اين مجموعه شامل ميدان، مدرسه، حمام، مسجد، آب‌انبار و ضرابخانه است. ميدان محوطه‌اى مستطيل شکل به طول صد و عرض پنجاه متر است که بازار، حمام، آب‌انبار، ضرابخانه، مدرسه، مسجد در اطراف آن قرار گرفته است.

مدرسه که اکنون به کاروانسرا معروف است، به‌ تاريخ ۱۰۰۷ هجرى بنا شده و کتيبهٔ آن به خط عليرضا عباسى است. اين مدرسه مورد استفادهٔ طلاب است و کاشى‌کارى آن از نمونه‌هاى زيباى دورهٔ صفوى است. مسجد در جنب مدرسه واقع شده که داراى تزئينات کاشى‌کاري، گچبرى و خطاطى است. محراب آن با سنگ مرمر و کتيبه‌هاى گچى جلوه خاصى دارد. حمام، اثرى بديع از کاشى‌کاري، نقاشي، مقرنس و کاربندى به شمار مى‌رود. در سال ۱۳۵۵ حمام گنجعلى‌خان به موزه تبديل شد. ضرابخانه نيز پس از تعميرات مفصل تبديل به موزهٔ سکه شده است.