اختلالات وضعیتی در اندام‌ها

چرا برخى از دانش‌آموزان موقع راه‌رفتن، مطالعه يا ورزش کردن و ده‌ها فعاليت ديگر به سرعت خسته مى‌شوند و قادر به ادامه کار نيستند؟ و چرا دچار دل‌زدگي، بى‌علاقگي، حرکات بيش از حد غيرطبيعى و مزاحم مى‌شوند؟ اين عوارض خود به صورت يک دايره معيوب، خسته را خسته‌تر و احتمالاً رابطه فرد را با محيط دشوارتر مى‌سازد. علاوه بر موارد مرضى که مى‌توانند اين عوارض را ايجاد نمايند، در بسيارى از اوقات اختلالات وضعيتى در اندام دانش‌آموزان مربوط به طرز نشستن، ايستادن و راه‌رفتن غلط در بين آنها است که عوامل زير را در اين امر مؤثر مى‌دانند:

- شرايط نامناسب آموزشگاه از قبيل تهويه و نور غيرکافى و ميز و صندلى نامناسب.

- شرايط نامطلوب موجود در خانه مانند جمعيت زياد، کم‌خوابى و تغذيه نامناسب.

- پوشيدن لباس‌هاى نامناسب که روى شانه‌ها فشار وارد آورد، کفش‌هاى ناراحت و پاشنه‌‌بلند.

- عدم فعاليت‌هاى ورزشى به حد کفايت و توجه ننمودن به مسائل بهداشتي.

- حمل اشياء سنگين مانند حمل کيف پر از کتاب که در يک طرف بدن آويخته شود.

- در کودکان چاق به‌علت وزن فوق‌العاده‌اى که بدن آنها بايد تحمل نمايد، احتمال دارد که موجب ايجاد بدشکلى اندام گردد.

- وجود عيوب بينائى يا شنوائى که سبب مى‌شود کودک سر خود را به يک طرف خم و يا کج نمايد تا بتواند بهتر ببيند و يا بهتر بشنود.

- بعضى بيمارى‌ها از قبيل راشيتيسم (نرمى استخوان).

معمولاً بدشکلى‌هاى اندام در دانش‌آموزان ايجاد درد نمى‌کند، و از اين جهت غالباً به آن توجهى نمى‌شود، ولى اين بى‌توجهى سبب مى‌شود که بعدها موجب ناراحتى‌هاى جسمى گردد و به پيدايش ناراحتى‌هاى ديگر مانند ناراحتى‌هاى استخوانى در ستون مهره‌ها، زانو، لگن و پاها کمک کند.

اولياء و مربيان بايد طرز صحيح نشستن و ايستادن را به دانش‌آموزان بياموزند و چنانچه بعضى عضلات به‌علت سوءتغذيه و يا عدم استفاده از آنها يا پاره‌اى از عادات غلط ضعيف مانده‌اند، بايد کوشش شود که علت آن برطرف و عضلات ضعيف تقويت شود تا اندام متناسبى تشکيل گردد.

چون دانش‌آموزان در مدرسه مدت بيشترى از اوقات خود را در حالت نشسته مى‌گذرانند لذا نشستن به طرز صحيح، براى آنها اهميت زيادى دارد. با فرض اينکه صندلى متناسب باشد، کودک در موقع نشستن بايد کاملاً در عقب صندلى قرار گيرد تا بتواند فرورفتگى طبيعى پشت خود را حفظ کند و تکيه‌گاه کافى براى ران‌ها داشته باشد. البته ورزش مناسب براى نگه‌دارى قوام عضلات که در تناسب اندام دخالت دارند و تقويت عضلات ضعيف، لازم و ضرورى است.