اعتقادات و باورهای عامیانه

به‌نظر مى‌رسد مردمان کهن، اعتقادات و باورهاى به اصطلاح خرافه‌اى بيشترى نسبت به روزگاران جديد داشته‌اند. به گفته‌ٔ يکى از دانشمندان: 'انسان يک جانور خرافه‌پرست است' .

فيلسوف سرشناس 'ارنست هگل' معتقد است که مبدأ و اصول پيدايش خرافات و افسانه‌ها نزد اقوال اوليه بشر، از يک احتياج طبيعى ناشى مى‌شود، که به‌صورت اصل علت و معلول در قوانين عقلانى بروز کرده و به‌خصوص اين خرافات در اثر حوادث طبيعى مانند رعد و برق، زمين لرزه، خسوف و کسوف و غيره که توليد ترس يا تهديد خطرى را مى‌نمايد، ايجاد مى‌شود.

در ايران، از زمان ساسانيان چند کتاب باقى مانده که وجود بعضى از اين اعتقادات را در آن دوره آشکار مى‌سازد. مانند 'ورداويرافتامه' ، 'شايست و نه‌شايست' ، 'دين کرت' ، 'بندهستن' و 'نيرنگستان' پهلوي.

بخشى از اين باورها نيز از ملل بيگانه به ايران وارد شده که اين تأثيرات از دوران هخامنشيان و نفوذ مخ‌ها در دين زرتشتى آغاز مى‌گردد. دين زرتشتى در ابتدا مخالف خرافات بود.

ولى نبايد فراموش کرد که دسته‌اى از اين آداب و رسوم، خوب و پسنديده است و يادگار روزهاى پرافتخار ايران، مانند جشن مهرگان، جشن نوروز، جشن سده و .... که نگهدارى آنها از وظايف ملى به‌شمار مى‌آيد (بر گرفته از: نيرنگستان).