دیابت بارداری، یک قند تلخ

شهرزاد: بيش از 5 درصد جمعيت كشور ما و 200 ميليون نفر در دنيا به ديابت مبتلا هستند. افراد مبتلا به ديابت بيشتر از افراد عادي در معرض خطر حملات قلبي، نابينايي و عوارض اندام تحتاني قرار دارند. قبل از كشف انسولين، بيش از يك چهارم نوزادان مادران ديابتي هنگام تولد يا در هفته اول جان خود را از دست ميدادند، اما با كشف انسولين بسياري از مشكلات مادران ديابتي حل شد و باعث افزايش طول عمر مادران ديابتي و نوزادان آنها شد.

شما مادران جوان، بايد بدانيد كه:

ديابت حاملگي نوع خاصي از بيماري ديابت )مرض قند( است كه وابسته به حاملگي بوده و به مراقبت ويژه نيازمند است. امروزه مادران مبتلا به ديابت، با كنترل مطلوب قند خون، شانس داشتن فرزند سالم و طبيعي را همانند زنان غير ديابتي دارا هستند.

به منظور كنترل قند خون و مراقبت هاي ويژه، شما مادر عزيز، قبل از تصميم گيري به بارداري، طي حاملگي و حتي پس از زايمان، بايد به درمانگاه ها و مراكز بهداشت مراجعه كنيد.

دوران قبل از بارداري

اطلاعاتي در مورد نحوه مراقبت از خود در دوران قبل از بارداري به شما داده مي شود و فشار خون را اندازه گيري ميكنند.

دوران حاملگي

در اولين مراجعه توسط پزشك معاينه ميشويد. زمان زايمان شما تعيين ميشود و وزن و فشار خونتان بررسي ميشود. اگر مبتلا به ديابت هستيد، بايد قبل از حاملگي و در تمام طول حاملگي )به خصوص سه ماهه اول و سوم( قند خون شما كنترل شود و نيز تمامي مادران در هفته 22 تا 28 حاملگي، تست تحمل گلوكز انجام ميدهند. علائم كاهش شديد قند خون )تپش قلب، تعريق، لرزش، ضعف و سرگيجه شديد( به شما گوشزد ميشود.

عوارض بيماري ديابت حاملگي در نوزاد و مادر چيست؟

يكي از شايع ترين عوارض ، تولد با جثه بزرگ تر از حد معمول است كه ميتواند باعث عوارضي چون مشكلتر شدن زايمان و سزارين مادر و همچنين صدمات زايماني براي نوزاد شود. احتمال بروز چاقي در دوران كودكي و شانس ابتلا به ديابت حاملگي در نوزادان دختر در سال هاي آينده عمرشان وجود دارد. در مادر احتمال بروز ديابت دائمي زياد است. با پيگيري بيماري به مدت 2 سال پس از زايمان، ميتوان خطر بروز دیابت دائمی را افزایش می دهد.

ديابت حاملگي چيست؟

دیابت حاملگی نوعی از دیابت هست که برای اولین بار در دوران حاملگي اتفاق ميافتد. البته در بيش از 90 درصد موارد، پس از تولد نوزاد، اين وضعيت از بين ميرود. اغلب در اواخر بارداري تشخيص داده ميشود (سه ماه سوم حاملگي) در دوران حاملگي نياز به انسولين افزايش مي يابد و اگر بدن نتواند ترشح انسولين را بيشتر كند، ديابت ظاهر ميشود و قند خون بالاتر از حد طبيعي ميشود. درمان ديابت حاملگي ابتدا توسط رژيم غذايي صورت ميگيرد؛ البته در برخي موارد، شخص نياز به انسولين پيدا ميكند. ديابت حاملگي بعد از تولد نوزاد مخفي ميشود؛ اما در حاملگيهاي بعدي و در سالهاي آينده شانس برگشت يا پيشرفت ديابت وجود دارد.

آيا نوزاد طبيعي و سالم خواهد بود؟

كنترل ديابت 3 ماه قبل از تصميم به بارداري در افراد ديابتي و كنترل دقيق قندخون در سه ماهه اول بارداري در سلامت نوزاد بسيار مهم است. گاهي ممكن است نوزاد كمي چاق يا كمي زرد به نظر برسد كه به آساني قابل درمان است.

آيا كودك هنگام تولد ديابت خواهد داشت؟

نه، ولي اگر ديابت خوب كنترل نشود، ممكن است عوارض ديگري چون درشتي نوزاد يا مشكلات تنفسي در كودك شما ايجاد شود.

آيا نيازي به تزريق انسولين دارم؟

بين 10 تا 25 درصد زنان مبتلا به  ديابت حاملگي، نياز به انسولين دارند؛ خصوصا اگر با رو شهاي ديگر، چون رژيم غذايي و ورزش كنترل نشود. در ضمن قر صهاي پايين آورنده قند خون را نمي توان در ديابت حاملگي استفاده كرد، چون باعث ايجاد عوارض در كودك مي شود.

چه بايدكرد؟

براي اطمينان 6 تا 12 هفته بعد از زايمان، بايد آزمايش اندازه گيري قند خون انجام شود. با جلوگيري از چاقي ميتوانيد خطر بروز ديابت را در سالهاي آينده كاهش دهید.

چرا به ديابت حاملگي مبتلا شده ام؟

عوامل متعددي در ابتلا به اين بيماري دخالت دارند ازجمله:

افزايش سن

چاقي

داشتن سابقه خانوادگي

سابقه ديابت حاملگي در بارداري هاي قبلي

خانم هاي باردار طي هفته هاي 22 تا 28 حاملگي بايد مورد آزمايش تشخيص ديابت حاملگي قرار گيرند.

دوران كودكي

امكان بروز چاقي طي دوران كودكي و جواني، در نوزاد مادراني كه تحت كنترل مطلوب نبوده اند، بيشتر است. اگر نوزاد شما دختر باشد، در آينده احتمال بروز ديابت حاملگي در دوران بارداري وي وجود خواهد داشت.

عوارض

عوارض ديابت حاملگي در مادر شامل موارد زير است:

افزايش احتمال عمل سزارين

صدمات وارده به كانال زايماني ناشي از جثه بزرگ نوزاد

بروز ديابت آشكار در سال هاي آينده

درمان ديابت حاملگي طي 3 مرحله صورت ميگيرد:

رژيم غذايي

 ورزش

انسولين درماني