علاقه مندی کودک به درس، یک فرمول جادويى براى آموزش

روزنامه ایران : راز کمک به يادگيرى خواندن و نوشتن کودک  در این نهفته است که شما به عنوان مادر يا پدر چه میزان زمان صرف آموزش فرزندتان مى کنيد. خواه شما صفحات فکاهى آخر هفته را براى فرزندتان بخوانيد يا او را با خودتان به خريد ببريد و اجازه دهيد اقلام مورد نياز را از قفسه ها بردارد، کودک مى آموزد که چگونه در کنار شما باشد و علائق خود را با الگوهاى رفتارى شما مطابقت دهد.

 

 

زمانى که کودک وارد مدرسه مى شود با بسيارى از مهارت هاى مورد نياز براى خواندن و نوشتن آشنا است. کودک از طريق گفت و شنود با شما چگونگى برقرارى رابطه را آموخته است. هنگامى که او مى بيند شما چگونه در امور روزمره و در اوقات فراغت از خواندن و نوشتن استفاده مى کنيد، به اهميت و لذت آنها پى مى برد. با حضور در فعاليت هاى روزمره و گردش هاى خانوادگى اطلاعات اوليه لازم را درباره مردم، مکان ها و امورى که براى پيشرفت توانايى خواندن او ضرورى است به دست مى آورد.

اما قبل از اين که کودک قادر به خواندن و نوشتن شود بايد به توانايى خود در يادگيرى ايمان آورد. متأسفانه بعضى از والدين به طور ناخواسته با اجبار کودک به خواندن، قبل از کسب آمادگى لازم، اعتماد به نفس کودک را تضعيف مى کنند. گاهى با تبديل کارى به يک وظيفه که ممکن است کودک آن را تفريح به حساب آورد او را کاملاً از خواندن دلزده مى کنند.

حال اين وظيفه شماست تا با ايجاد محيط آرام و با آرامش کودک را در تجربه اش تشويق کنيد و مراحل يادگيرى را براى او لذتبخش کنيد.

 

مهمترين معلم کودک شما

يکى از وظايف سنگين والدين ايجاد انگيزه و علاقه در کودک براى خواندن و نوشتن است. اما اين کار بسيار ظريف است و نيازمند استفاده از روشى دقيق و اصولى است. پژوهش هاى انجام شده بارها نشان داده اند که محيط اوليه زندگى کودک تا حد بسيارزيادى در توانايى بعدى او در خواندن مؤثر است و نوع برنامه هاى پيش دبستانى و اندازه کلاسى که براى نخستين بار کودک در دبستان با آن روبه رو مى شود، در توانايى خواندن او نقش کمترى را ايفا مى کنند.

هنگامى که شما فرزندتان را به موزه يا باغ وحش مى بريد، در واقع (و شايد ناخودآگاه) به او کمک مى کنيد تا پايه هاى اعتماد به نفس، تجربه و مفاهيمى که براى يادگيرى خواندن و نوشتن نياز دارد را در درون خود پرورش دهد. متخصصان بر اين باورند که در اين زمينه نوع فعاليت از اهميت زيادى برخوردار نيست، بلکه روش برخورد پدر و مادر با کودکان شان عامل تعيين کننده اى در يادگيرى است. هنگامى که زمان خواندن و نوشتن فرا مى رسد کودکانى داراى موفقيت بيشترى هستند که در خانواده هاى موفقى رشد کرده اند. يعنى خانواده اى که در آنها والدين براى فرزندان شان وقت صرف مى کنند، آنها را به مکان هاى گوناگون مى برند، مطالبى را براى آنها بلند بلند مى خوانند، به آنها کمک مى کنند تا موضوعات مورد علاقه شان را دنبال کنند، آنها را وارد مکالمات روزمره خود مى کنند و به سؤال هاى آنها پاسخ مى دهند.

 

آغاز يادگيرى در خانه

شايد شما هر روز با موارد فراوانى که عامل پيشرفت مهارت هاى کودک است روبه رو شويد. ممکن است به فرزندتان اجازه دهيد پاکت هاى نامه شما را باز کند و شايد يک بار در داخل يکى از آنها يک دسته کوپن تبليغاتى بيابد. کودک را تشويق کنيد تا با بررسى آنها عکس هاى اقلام مورد نياز خانواده را تنظيم کند. شايد در نامه ديگرى برچسب عکس حيوانات باشد. از او بخواهيد تا عکس ها را از هم جدا کند و روى کاغذ بچسباند.چنين فعاليت هايى با نوع آموزش غيررسمى کودک يعنى سبک طبيعى يادگيرى کودک مطابقت دارد. اجازه دهيد کودک به دور از هرگونه فشارى کاملاً آزاد باشد. از آنجايى که شما کارهاى آموزشى را به شکل بازى از او مى خواهيد، کودک از اين کار لذت مى برد. کودک به طور اتفاقى از انجام بازى هاى گوناگون تجربه کسب مى کند. اما با روى هم انباشته شدن چنين تجارب کوچک، کودک قبل از ورود به دبستان آماده و علاقه مند به خواندن و نوشتن مى شود.

 

والدين در نقش الگو

شما و همسرتان الگوى فرزندتان براى خواندن و نوشتن هستيد. هرچه بيشتر در حضور او مشغول به خواندن و نوشتن باشيد، کودک علاقه بيشترى براى انجام اين کار نشان مى دهد.از هر فرصتى براى نشان دادن اهميت و ارزش کلمات نوشتارى استفاده کنيد. شايد به او اجازه دهيد تا شما را در انجام فعاليت هايى که بستگى به پيروى از دستورالعمل هاى نوشته شده دارد، مانند پختن کيک يا متصل کردن اعضاى عروسک يارى دهد. شايد به تازگى براى او يک سه چرخه خريده ايد. البته اجازه دهيد تا کودک خود سعى کند تا قطعات سه چرخه را سوار کند و سپس به او نشان دهيد که اگر از دستورالعمل سوار کردن دوچرخه استفاده مى کرد چقدر کار آسان تر مى شد.

کودک را از موضوعات موردعلاقه خودتان آگاه کنيد و به او نشان دهيد که چگونه کتاب ها، شما را در يادگيرى اين مسائل يارى مى دهند. با حوصله و دقت زياد فرزندتان را به طرف موضوعات موردعلاقه اش ترغيب کنيد. او را به کتابخانه ببريد و به او کمک کنيد تا کتاب هايى را که پاسخگوى پرسش هاى فراوان او در مورد مسائلى همچون مقدار داغى خورشيد و فعاليت فضانوردان است، انتخاب کند. سپس اين کتاب ها را با هم بخوانيد و جواب سؤال ها را کشف کنيد.

از اين طريق کودک متوجه علاقه شديد شما به خواندن کتاب و روزنامه مى شود و به اين نتيجه مى رسد که خواندن يک فعاليت مهم است.قسمتى از جاذبه خواندن نه تنها ناشى از علاقه کودک به تقليد از رفتار شما است، بلکه ناشى از علاقه او به همکارى با شما نيز است. دخالت دادن کودک در بحث در مورد مطالب صفحه اول روزنامه  يا صرف زمان کوتاهى براى توضيح ساده موضوع کتابى که در حال مطالعه هستيد، به او کمک مى کند تا از قدرت کلمات نوشتارى آگاه شود.

در جهان پرمشغله امروز بسيارى از فعاليت هاى ديگر مانند کار، ورزش، تماشاى تلويزيون و خريد فرصت مطالعه را از مردم گرفته است.

به ياد داشته باشيد که کودک به چگونگى تقسيم زمان و صرف اوقات فراغت شما توجه مى کند. او به آن چه شما عملاً انجام مى دهيد دقت مى کند و براى او رفتار شما گوياتر از گفتار شما است. حتماً زمان مناسبى را براى مطالعه در برنامه زندگى خود بگنجانيد. والدينى که با وجود برنامه هاى فراوان روزانه شان از خواندن به عنوان يک سرگرمى استفاده مى کنند و خانه را پر از کتاب، مجله و روزنامه مى کنند، به فرزندان شان مى فهمانند که خواندن تا چه حدى براى آنها ارزش دارد.جالب است بدانيد که خواهر يا برادرى که کمى بزرگ تر از کودک است يا کودکان با تجربه ترى که مورد توجه او هستند مى توانند در آماده کردن او براى خواندن بسيار مؤثر باشند.اين رفتار کودک جاى سؤال ندارد، زيرا او تقريباً هر رفتار ديگرى را نيز از همين طريق مى آموزد.

از آن جايى که خواهر بزرگتر کودک به تازگى مراحل يادگيرى خواندن را سپرى کرده است، شايد بهتر از والدين با اين مراحل آشنا باشد. او احتمالاً درک قوى ترى از مطالب جالب و پراهميت خواندن براى يک خواننده مبتدى دارد.

در حالى که بزرگسالانى که مدت ها قبل اين مراحل را طى کرده اند، ممکن است در تشخيص سخت و آسان بودن مطالب دچار اشتباه شوند. خواهر کوچک ترى که خود در ابتداى آموزش با سختى و نااميدى هايى روبه رو شده و هنوز هم آنها را به ياد دارد در اين مرحله حتى مؤثرتر از والدين مى تواند مطالب را به کودک منتقل کند، به علاوه اين عمل به سود معلم کوچولو نيز تمام مى شود زيرا که او احساس بزرگى و عاقلى مى کند و اشتياق ياد دادن در او متبلور مى شود.