نوزاد جدید و حسادت به او

شهرزاد: همسالان تاثير بسيار مهمي در زندگي يكديگر دارند، در اين ميان نقش خواهر يا برادر بسيار پررنگ و مهم است. هرچند ممكن است والدين به ظاهر ببينند كه اين ارتباط چندان خوب نيست، اما در اصل آنها عميقا به هم وابسته اند و در جامعه از يكديگر حمايت ميكنند و كوچكترها بزرگترها را به چشم سرمشق و راهنما ميبينند. تحقيقات نشان داده كودكاني كه خواهر يا برادري دارند، ارتباطات اجتماعي بهتري برقرار ميكنند؛ البته قالب تعامل خواهر و برادرها در كودكي، در بزرگسالي آنها بازتاب خواهد داشت. يعني خواهر و برادري كه از ابتدا رفتارشان با يكديگر خوب بوده، در بزرگسالي هم روابط خوبي خواهند داشت و برعكس. پس بسيار مهم است كه از بدو تولد، فرزند، براي به دنيا آمدن فرزند دوم يا سوم آماده باشد تا بچه ها از وجود يكديگر استفاده كرده و در جامعه كوچك خانواده براي حضور در اجتماع آماده شوند.
استرس شديد فرزند ارشد
اگر فرزند ارشدتان براي مقابله با نورسيده آماده نشده باشد ممكن است رفتارهايي منفي از خود نشان دهد. مثلا مقابل شما بايستد، پرخاشگري كند، مدام به شما بچسبد، از دوري تان بي تابي كند، انگشت بمكد، مرتب دستشويي برود، دوباره شيشه يا پستانك خوردن را شروع كند، حتي در زمان بارداري مادر حين بازي نسبت به بچه كوچكتر ابراز خشم كند )مثلا عروسكي كه در بازي نقش فرزند دوم را دارد، مي زند( و...

برخي والدين نگرانند كه با به دنيا آمدن فرزند جديدشان، فرزند ارشد، او را مورد آزار قرار دهد كه در پاسخ بايد بگويم نتيجه تحقيقات نشان مي دهد در اكثر موارد فرزند ارشد خشم خود را نسبت به والدين ابراز خواهد كرد.
كاهش عزت نفس فرزند ارشد
تولد فرزند جديد وقت و انرژي زيادي از والدين و به خصوص مادر مي گيرد. استرس ناشي از اين اتفاق در مواردي احساس بي امنيتي در كودك ايجاد مي كند و گاهي ميپرسد: «مامانم هنور دوستم داره؟ » يا «هنوز بچه شمام؟ »
اكثر والدين شكايت مي كنند كه فرزندا نشان با هم نمي سازند. به همه پدرها و مادرها توصيه مي كنيم، قبل از به دنيا آمدن فرزند جديد فرزند اول خود را براي اين تغيير بزرگ آماده كنند.
كاهش ديگر موارد استر سزا
فرزند اول تا 4 ماه پس از تولد فرزند جديد استرس زيادي خواهد داشت. پس قبل از به دنيا آمدن او ساير عوامل استرس زاي زندگي فرزند اول را كاهش دهيد. مثلا اگر مي خواهيد اتاق يا مهدكودك او را عوض يا ساعت خواب يا غذا خوردنش را تنظيم كنيد، حتما اين اقدامات را قبل از تولد فرزند جديد انجام دهيد.
در دوران بارداري
ارتباط عاطفي خوب با فرزند:
قبل از اينكه آگاهي دادن را شروع كنيد بايد ابتدا رابطه تان را با فرزند خود عميق كنيد. يعني حداقل روزي 10 دقيقه با او بازي كنيد، به حر فهايش گوش دهيد و توجه و محبت لازم را به او داشته باشيد. هنگامي كه فرزندتان درباره تولد از شما م يپرسد، مثلا بچه ها چطور دنيا ميآيند و اين بچه جديد چطوري است و چه تغييري در زندگي ما به وجود خواهد آورد؟ بايد كم كم طي چند نوبت اطلاعات جزئي به او بدهيد. هميشه حقيقت را به بچه بگوييد. درو غهايي مثل «بچه كوچك را از مغازه خريده ايم » ،« اونو از پرورشگاه انتخاب كرده ايم » يا «حاجي لك لك اين بچه رو پشت در خونمون گذاشته » ذهن بچه اول را آشفته ميكند و ممكن است اين تصور در او ايجاد شود كه چنين اتفاقاتي درمورد من هم افتاده است.
اطلاعات را در حد فهم او ارائه دهيد:
 لازم نيست جزئيات را براي كودك توضيح دهيد.در اين زمينه مي توانيد از كتاب هاي جالبي كه توليدمثل گياهان و حيوانات را به تصوير كشيده اند كمك بگيريد. در حالي كه كتاب را براي فرزندتان ميخوانيد به سؤالات او هم پاسخ دهيد.
اعلام آمدن بچه كوچك به خانواده
نوپايي( 24 - 12 ماهه): اين كودكان هنوز درك درستي از گذشته و آينده ندارند؛ كافي است توضيح تولد فرزند جديد را از چند هفته قبل از زايمان مادر شروع كنيد.
خردسالي ( 5- 2 سالگي): اين كودكان هم در زمان حال زندگي مي كنند اما نسبت به محيط اطراف شان بسيار كنجكاوند و تغييرات اطرا فشان را به خوبي متوجه ميشوند. مثلا تغيير ظاهري مادر و خريد وسايل كودكانه جديد را درك مي كنند؛ بنابراين درباره اين كودكان بايد زو دتر اقدام به آگاهي دادن كنيم.
ورود فرزند جديد
به خانواده
براي اين كه فرزند ارشدتان تصور نكند به او توجهي نداريد، حتما خودتان را موظف كنيد زمان مشخصي را به او اختصاص دهيد. در اين مدت با او بازي كنيد، قربان و صدقه اش برويد، درد دل كنيد، خوراكي محبوبش را برايش حاضر كنيد و او را به گردش ببريد. بهتر است اين زمان را هنگامي انتخاب كنيد كه نوزادتان خواب است و كاري براي او انجام نميدهيد يا اين كه او را به اطرافيان سپرده ايد.
فرزند ارشدتان را در زندگي و نيازهاي فرزند كوچكتر شريك كنيد. مثلا از او بپرسيد: «فكر ميكني ني ني مون الان چي ميخواد؟ »، « ميدوني چه غذايي دوست داره » ،« فكر مي كني چه كار كنيم بزرگ مي شود؟ » با اين سؤالات هم به طور تدريجي اطلاعاتي را به فرزندتان خواهيد داد، هم به او مسئوليتهايي را در قبال خواهر يا برادرش مي دهيد و به اين ترتيب احساس خوبي را نسبت به فرزند كوچكتر در او ايجاد ميكنيد. به هيچ وجه فرزند بزر گتر را خدمتكار يا مسئول كارهاي فرزند كوچك تر نكنيد؛ مثلا «ريختو پاش هاي او را جمع كن! » پدر بايد در اين دوران پيوند خود را با فرزندش عميقتر كند. مي توان از پدربزرگ و مادربزرگ، عمه، خاله و اقوامي كه كودك را دوست دارند براي جبران احساس خلا عاطفي كودك كمك گرفت.
تفاوت سني فرزندان
بهتر است به فاصله 4- 3 سال بچه دار شويد. كساني كه با كمترين فاصله زماني ممكن دوباره باردار مي شوند، با اين استدلال كه «يك دفعه از مسئوليت بچه هاي كوچك آسوده مي شويم » به هردو فرزندشان صدمات روحي زيادي وارد ميكنند، زيرا كودكان در يكي دو سال ابتداي زندگي نياز شديدي به توجه و مراقبت دارند. از طرفي اگر اختلاف سني آن ها بسيار زياد -مثلا بالاي 10 سال- باشد، فرزند ارشد در اصل نقش والد را براي فرزند كوچك تر بازي مي كند. توجه داشته باشيد كه بچه دار شدن فقط براي افزايش جمعيت خانواده و «در پيري عصاي دست مان باشند » نيست؛ خواهر و برادر ها بايد در كنار هم تعامل اجتماعي را ياد بگيرند و از وجود يكديگر سود ببرند.
وضع حمل در بيمارستان
قبل از اينكه براي وضع حمل به بيمارستان برويد، به فرزندتان بگوييد چند روز در بيمارستان به سر ميبريد، در اين مدت چه كسي از او مراقبت ميكند و كجا از او مراقبت مي شود. ملاقات در بيمارستان: خوب است كودك براي ملاقات با مادر و فرزند جديد با پدر و اطرافيان به بيمارستان برود. اين ديدار سبب كاهش حس جدايي او از مادرش مي شود.