عملکرد مغز، تاثیر محیط اولیه رشد کودک بر آن

ایسنا: یک متخصص اطفال گفت: کودکانی که در ابتدایی‌ترین سال‌های زندگی‌شان، تنش‌های شدیدی را تجربه می‌کنند نسبت به همسالانی که چنین تجربه‌ای ندارند، بیشتر در معرض خطر انواع مشکلات شناختی، رفتاری و هیجانی هستند.

 

دکتر ناصر کلانتری با بیان اینکه تاثیر محیط اولیه بر رشد مغز ماندگار است، گفت: قرار گرفتن کودکان از همان ابتدا در معرض تغذیه خوب، بازی و اسباب‌بازی‌های مناسب و تعامل با دیگران بر عملکرد‌ مغز آنان در 15 سالگی در مقایسه با همسالانی که این دریافت اولیه را نداشته‌اند، تأثیر مثبت می‌گذارد.

 

وی در ادامه با بیان اینکه مغز برای اصلاح شیوه‌ عملکردش از تجربه‌های خود در مواجهه با محیط استفاده می‌کند، افزود: محیط نه تنها بر تعداد سلو‌ل‌های مغز و سیناپس‌های بین آنان تأثیر می‌گذارد، بلکه بر شیوه‌ عملکرد مغز نیز تاثیرگذار است.

 

وی با تاکید بر اینکه تجربه‌های اولیه در شکل‌دهی شیوه عمل مغز اهمیت زیادی دارند، یادآور شد: شواهدی دال بر تأثیر منفی تنش در سال‌های اولیه‌ زندگی بر عملکرد مغز وجود دارد، کودکانی که در ابتدایی‌ترین سال‌های زندگی‌شان، تنش‌های شدیدی را تجربه می‌کنند نسبت به هم‌سالانی که چنین تجربه‌ای ندارند، بیش‌تر در معرض خطر انواع مشکلات شناختی، رفتاری و هیجانی هستند.

 

این متخصص اطفال خاطرنشان کرد: در دو سال اول زندگی، بخش عمده‌ای از رشد کیفی سلول‌های مغزی رخ می‌دهد که همراه با تشکیل سیناپس‌های عصبی است، در شش سالگی 75 درصد این سیناپس‌ها ایجاد شده است به همین علت فراهم آوردن فرصت‌ها برای تجربیات ادراکی و محرک‌های پیچیده در خردسالی تاثیری مطلوب بر توانایی‌های مختلف یادگیری در سال‌های آینده زندگی می‌گذارد.

 

وی با اشاره به تحقیقات انجام شده در این حوزه گفت: تحقیقات اجتماعی نشان می‌دهند که سال‌های اولیه، سال‌هایی بحرانی برای پیشرفت و توسعه‌ هوش، شخصیت و رفتارهای اجتماعی است، کودکان با توانایی و ظرفیت‌های فیزیکی، اجتماعی و روان‌شناختی به دنیا می‌آیند، اگر این ظرفیت‌ها شناسایی و حمایت نشود بیش‌ از آن که توسعه یابند، از دست می‌ روند.

 

دکتر کلانتری گفت: کودکانی که مراقب‌شان با آن‌ها با سازگاری برخورد می‌کنند، نسبت به کودکانی که مراقب‌های خوب ندارند، بهتر غذا می‌خورند و دیرتر بیمار می‌شوند، روابط محبت‌آمیز در ماه‌های اولیه زندگی، تأثیری ماندگار در توانایی‌های آینده زندگی فرد می‌گذارد، این کودکان می‌توانند دیگران را دوست داشته باشند و روابط پایدار با دیگران برقرار کنند.

 

وی با تاکید بر اینکه توجه به نیازهای کودکان باید مداوم و مستمر باشد تا میزان رشد در سال‌های اولیه زندگی پایدار بماند، گفت: مطالعات نشان می دهند اثرات طولانی مدت همراه با تنوع برنامه‌های مداخله‌ای تأثیری فراتر از فراگیری توانایی‌های پایه‌ای دارد.

 

وی در ادامه تصریح کرد: ارتقاء حضور در مدرسه، افزایش سطح تحصیلات و کاهش بارداری در سنین نوجوانی، ارتقاء سلامت و تغذیه خردسالان و فراهم کردن فرصت‌هایی برای ارتباط‌های اجتماعی می‌تواند سود دهی اقتصادی بالاتری را برای فرد و جامعه داشته باشد.

 

کلانتری در پایان یادآور شد: کودکانی که در شرایط فقر و تبعیض زندگی می‌کنند معمولاً در همان سنین کودکی نسبت به همتایان خود از شناخت کمتری برخودار می‌شوند.