علل تاخیر در گفتار کودکان، چرا دیر حرف می زنند؟

عوامل مختلفی قبل، حین و بعد از تولد، ممکن است موجب ایجاد مشکلاتی از جمله تأخیر در فراگیری گفتار در کودک شوند که عبارتند از: اختلالات ژنتیکی، وارد شدن ضربه به شکم مادر در دوران بارداری، مسمومیت‎های مادر در دوران بارداری، بیماری‎های عفونی مادر، استفاده از برخی داروها، زایمان طولانی و سخت، پیچیدن بند ناف به گردن نوزاد و ... .

عوامل مختلفی قبل، حین و بعد از تولد ممکن است موجب ایجاد مشکلاتی از جمله تأخیر در فراگیری گفتار در کودک شوند. به برخی از عوامل مهم در هر دوره زمانی، اشاره می‎شود:

عوامل قبل از تولد

اختلالات ژنتیکی

افرادی که به علت اختلال در کروموزوم‎ها، با عقب‎ماندگی ذهنی متولد می‎شوند، معمولاً در فراگیری گفتار نیز ناتوان هستند. یکی از علت‎های مهم اختلالات ژنتیکی، ازدواج‎های فامیلی است. مثل ازدواج پسر عمو- دختر عمو، پسرخاله- دختر خاله، پسر عمه-دختر دایی و ... .

عوامل محیط درون رحمی

- وارد شدن ضربه به شکم مادر در دوران بارداری: این امر ممکن است سبب وارد آمدن ضربه به سر جنین شود و ضایعه مغزی ایجاد نماید، در نتیجه، نوزاد با مشکلاتی در زمینه فراگیری گفتار، متولد شود.

- مسمومیت‎های مادر در دوران بارداری: می‎تواند سبب اختلال در رشد طبیعی جنین شود و از نظر مغزی، مشکلاتی را برای او ایجاد کند.

- خونریزی مادر در دوران بارداری:خونریزی مادر ممکن است سبب نرسیدن خون و اکسیژن به کودک شده و ضایعه مغزی ایجاد کند.

- سوء‎تغذیه مادر در دوران بارداری: سوء‎تغذیه مادر، خصوصاً در دوران رشد جنین در سه‎ماهه اول، از جمله عواملی است که در نارسایی‎های عمومی رشد جنین، دخالت داشته و در بعضی موارد موجب اختلال ذهنی نوزاد می‎شود.

- عوامل روانی و هیجانی مادر در دوران بارداری: اضطراب، هیجان و عصبانیت شدید مستمر مادر در دوران بارداری، ممکن است اثرات نامطلوب بر رشد جنین بگذارد و موجب ناتوانی ذهنی کودک شود.

- بیماری‎های عفونی مادر:هرگونه بیماری عفونی به‎ویژه در سه‎ماهه اول بارداری می‎تواند به جنین منتقل شود و کودک را مبتلا سازد. اگر این بیماری‎های عفونی، مرتبط با مغز باشند، مشکل ذهنی ایجاد می‎کنند.

- استفاده از دارو: استفاده از برخی داروها در دوران بارداری، می‎تواند برای نوزاد، مشکل ذهنی ایجاد کند.

- عکس‎برداری با اشعه ایکس در سه‎ماهه اول بارداری: قرار گرفتن مکرر و درازمدت مادران باردار در معرض اشعه ایکس، به‎خصوص در ماه‎های اول بارداری، ممکن است برای جنین مشکل ذهنی ایجاد کند.

- مصرف مواد مخدر در دوران بارداری: مادرانی که به مواد مخدر و مشروبات الکی معتادند، ممکن است کودکانی با مشکلات ذهنی به دنیا آورند.

عوامل فیزیکی

دسته دیگری از عوامل که سهم عمده‎ای در تحول بهنجار زبان دارد، مربوط به رشد اندام‎ها و اعضاء درگیر در فرآیند تکلم است. تکلم فرآیندی است که نیاز به سالم بودن سیستم اعصاب مرکزی، اندام‎های تنفسی، شنوایی و هوش طبیعی دارد، به‎گونه‎ای که نقض و یا عدم شکل‎گیری و تحول در هر یک از این موارد، می‎تواند این فرآیند تحول بهنجار را با مشکل مواجه نماید.

عوامل حین تولد

- زایمان طولانی: وقتی که زمان زایمان طول بکشد، نوزاد دچار بی‎حالی و حتی خفگی می‎شود. به دلیل نرسیدن اکسیژن به سلول‏‎های مغز، ضایعه مغزی ایجاد می‎شود.

- پیچیدن بند ناف به گردن نوزاد: در این حالت نیز کودک دچار کمبود اکسیژن می‎شود و به سلول‎های مغزی او آسیب می‎رسد و دچار ضایعه می‎شود.

- کوچک بودن لگن مادر: این حالت موجب وارد شدن فشار به سر جنین شده و ایجاد ضایعه در مغز را در پی دارد.

- استفاده نامناسب از دستگاه فورسپس: استفاده از این دستگاه برای زایمان‎های دشوار، اگر به‎صورت صحیح نباشد، می‎تواند به سر جنین فشار وارد آورد و ضایعه مغزی ایجاد کند خصوصاً اگر فشار وارده در ناحیه بروکا اتفاق افتد.

عوامل بعد از تولد

- ضربه‎هایی که به سر کودک وارد می‎شوند: این ضربه‎ها ممکن است در صورت تصادف، یا افتادن از ارتفاع و ...در ناحیه بروکای مغز رخ دهند.

- بیماری‎هایی چون یرقان، بیماری‎های عفونی و ویروسی: در صورت درمان نشدن این بیماری‎ها، مشکلاتی در گفتار ایجاد می‎شود.

- مشکل شنوایی: ناشنوایی و کمبود شنوایی در کودک موجب تأخیر در گفتار و در موارد شدید،  گفتار می‎شود.

- اندازه خانواده: کودکان متعلق به خانواده‎های پرجمعیت، به دلیل این‎که والدین فرصت کمتری برای صحبت کردن و گوش دادن به حرف‎های آن‎ها دارند، در یادگیری گفتار، کندتر هستند.