عوامل موثر در نازایی زنان و مردان

نازایی به عدم حصول بارداری در طی یک‌ سال تلاش برای بارداری، گفته می‌شود. مصرف سیگار، الکل، مواد مخدر و بعضی از داروها، مصرف ترکیبات هورمونی جهت بدنسازی، تماس با سموم و عوامل شیمیایی موجود در محیط زندگی، حرارت بیش از حد محیط و بیماری‌های عفونی تب‌دار از فاکتورهای مردانه هستند که 40 درصد از علل نازایی را تشکیل می‌دهند.
سپیده پیوندی در تعریف نازایی گفت: میزان باروری ماهیانه در یک زوج سالم به طور متوسط 20درصد است و 80 تا 85 درصد زوج‌های سالم در طی یکسال اقدام به بارداری، دارای فرزند می‌شوند.

دانشیار و مسئول فنی مرکز فوق تخصصی مادر ساری تصریح کرد: درمان‌های نازایی شامل مصرف داروهای خوراکی و تزریقی و استفاده از تکنولوژی کمک باروری یا اصطلاحا ART است که با استفاده از این روش‌ها میزان موفقیت باروری به 40 تا 45 درصد در ماه می‌رسد.
وی با اشاره به اینکه چه عواملی سبب نازایی می‌شوند، افزود: این عوامل مربوط به فاکتورهای مردانه و زنانه یا توام است و مردان به اندازه زنان در ایجاد مشکل ناباروری نقش دارند. بنابراین مهم است که هر دو جنس مورد بررسی قرار گیرند.
وی با بیان اینکه اختلال در تعداد و تحرک اسپرم بر روی قدرت باروری تاثیر منفی می‌گذارد، اظهار کرد: مصرف سیگار، الکل، مواد مخدر و بعضی از داروها، مصرف ترکیبات هورمونی جهت بدنسازی، تماس با سموم و عوامل شیمیایی موجود در محیط زندگی، حرارت بیش از حد محیط و بیماری‌های عفونی تب‌دار از فاکتورهای مردانه هستند که 40 درصد از علل نازایی را تشکیل می‌دهند.
پیوندی اظهار کرد: درصدی از مردان به علت اختلالات ژنتیکی، انسداد در مسیر مجاری سیستم تناسلی و اتساع وریدهای اطراف بیضه (واریکوسل) در بعضی موارد علل و عوامل ناشناخته دچار مشکل کاهش قدرت باروری می‌شوند.
وی یادآور شد: 40 درصد از علل نازایی مربوط به فاکتور زنانه است و هر عاملی که در تخمک‌ گذاری اختلال ایجاد کند، انسداد مسیر لوله‌ های رحمی و هر نوع اختلال در سیستم تناسلی زنانه سبب کاهش قدرت باروری خانم‌ها می‌شود.
این متخصص زنان و فلوشیپ نازایی عنوان کرد: 20 درصد باقیمانده علت نازایی نامشخص است که اصطلاحا نازایی بدون علت یا توجیه نشده اطلاق می‌شود و درمان‌های داروئی خوراکی و تزریقی مختلفی جهت تحریک تخمک‌گذاری و اصلاح اختلالات هورمونی خانم‌ها وجود دارد.
وی افزود: در مواردی که انسداد یک‌طرفه یا دوطرفه لوله‌های رحمی وجود دارد، عمل جراحی یا استفاده از روش میکروانجکشن و انتقال داخل رحمی جنین سبب افزایش میزان باروری می‌شود.
پیوندی با بیان اینکه شیوع نازایی در جامعه 15 تا 20 درصد است و این درصد در اکثر مناطق دنیا مشابه است، اظهار کرد: در منطقه ما نیز شیوع نازایی مشابه سایر مناطق دنیا است و با توجه به پیشرفت‌هایی که در زمینه تکنولوژی‌های کمک باروری انجام شده است و افزایش سطح آگاهی جامعه و در دسترس بودن این تکنولوژی‌ها در مراکز استاندارد درمان نازایی، شاهد مراجعه بیشتر زوجینی که درخواست استفاده از درمان‌های کمک باروری را دارند، هستیم.
این متخصص زنان با بیان اینکه افزایش سن ازدواج و به تاخیر انداختن زمان تولد اولین فرزند از فاکتورهای موثر در افزایش بروز مشکل نازایی در جامعه است، گفت: روش زندگی افراد، افزایش وزن، مصرف سیگار و الکل و موادمخدر متاسفانه تاثیر منفی در قدرت باروری در مردان و زنان گذاشته است. نباید نقش فاکتورهای محیطی و تاثیری که سموم و مواد شیمیایی موجود در محیط زندگی ما بر قدرت باروری می‌گذارند را نادیده گرفت.
این فلوشیب نازایی گفت: کارگران صنعت کشاورزی از طریق تماس با سموم و حشره‌کش‌ها در ریسک کاهش قدرت باروری هستند؛ اگرچه مطالعات محدودی وجود دارد ولی توصیه می‌شود که از تماس با سرب (مواد آرایشی) و امواج مایکروویو اجتناب کرده یا به صورت حداقل مصرف شود.
پیوندی با تاکید بر توجه بیشتر افراد به عوامل شیمیایی محیطی و تاثیر آنها بر روی سلامت باروری، گفت: این عوامل از طریق تاثیر بر کیفیت و کمیت اسپرم، افزایش شانس نقایص زمان تولد و افزایش شیوع بیماری اندومتریوز در زنان می‌توانند بر روی باروری تاثیر گذارند.
وی افزود: نمونه‌ای از این عوامل مصرف پرکلرواتیلین است که در خشکشویی مورد مصرف قرار می‌گیرد و نیز ولوئن که در جوهر صنعت چاپ استفاده می‌شود در بروز سقط و افزایش زمان بارداری شدن نقش دارد.