6 نشانه‌ خطرناک در نوزادان

کودک سالم: وقتی كه برای نخستین بار صاحب فرزندی می‌شوید، تجربه شگفت‌انگیزی را احساس می‌كنید؛ تجربه‌ای كه به شما لذت وصف نشدنی می‌دهد و حسی كه شبیه هیچ حس دیگری نیست؛ اما در عین حال گاهی اوقات دچار استرس و وحشت زیاد نیز می‌شوید؛ خصوصاً وقتی كه برای اولین بار نوزادتان بیمار می‌شود. نمی‌دانید چه موقعیتی جدی و حاد است و كدام موارد چندان جدی نیستند و به راحتی هم برطرف می‌شوند. گاهی اوقات تا چكاپ بعدی دلهره بسیاری دارید و مرتباً از خود می‌پرسید آیا همه چیز درست است؟ آیا فرزندم در سلامت كامل است؟ برخی از نشانه‌ها در نوزادان جدی هستند و هیچ‌گاه نباید از آنها غافل شد. این نشانه‌ها عبارتند از:
1. تب بالای 38 درجه سانتیگراد
اگر نوزاد شما كمتر از 2 ماه دارد و درجه حرارت ناحیه مقعدی او بالای 38 درجه سانتیگراد است، سریع به پزشك مراجعه كنید؛ زیرا تب آنها باید به سرعت پایین بیاید؛ هر چند كه می‌تواند در اثر سرماخوردگی یا مننژیت نیز به وجود آمده باشد. همیشه تب نوزاد خود را از ناحیه مقعد اندازه‌گیری كنید؛ چرا كه سایر روش‌ها به اندازه این روش نمی‌توانند تب دقیق او را نشان دهند. پس از مشخص شدن علت تب، ممكن است به نوزاد شما آنتی‌بیوتیك داده شود. در كودكان بزرگ‌تر، تب كردن خطر كمتری دارد؛ چرا كه سیستم دفاعی او رشد بیشتری داشته است.

 
2. زرد شدن رنگ پوست
اگر نوزادتان هر روز بیشتر زرد می‌شود و با نگاه كردن به چهره‌اش به راحتی متوجه می‌شوید كه نسبت به زمان تولدش بسیار زردتر شده، می‌توان نتیجه گرفت كه زردی او خطرناك‌تر شده است. البته تمام انواع زردی‌ها در نوزادان خطرناك نیستند. برخی از آنها بسیار عادی هستند و خود به خود برطرف می‌شوند. كبد ما انسان‌ها ماده‌ای به نام بیلی روبین (Bilirubin) تولید می‌كند. كبد نوزادان سرعت عمل بالایی ندارد و باعث می‌شود كه بیلی‌روبین در بدن بیشتر تولید شده و رنگ پوست به زردی بزند.
اگر میزان بیلی‌روبین كاهش نیابد، روی مغز اثر گذاشته و باعث حملات ناگهانی می‌شود و عدم درمان به موقع آسیب‌های جدی به مغز وارد می‌كند. در چنین مواقعی باید به نوزاد بیشتر شیر بدهید تا از طریق مدفوع، بیلی‌روبین اضافی را دفع كند. همچنین او را زیر نورهای ماوراء بنفش قرار دهید تا تجزیه و تحلیل بیلی‌روبینش افزایش یابد. اگر باز هم میزان آن كاهش نیافت، نیاز به تزریق خون است. پزشكان می‌گویند مراقبت‌های پزشكی و فتوتراپی در اكثر موارد برای كاهش سطح بیلی‌روبین كافی است.
3. كبودی لب‌ها (طب یرقان ازرق)
اگر لب‌های نوزاد شما به رنگ آبی متمایل است و یا حتی مواد مخاطی داخل دهان و یا روی زبان نیز رنگ آبی دارند، نشان دهنده نرسیدن اكسیژن كافی به اوست. به این وضعیت «یرقان ازرق» می‌گویند و باید هر چه زودتر به بیمارستان مراجعه كنید.
4. نفس‌های سخت و فشرده
همه نوزادان گاهی اوقات خِرخِر و ناله می‌كنند؛ اما اگر تنفس آنها به‌طور مداوم سخت و تند باشد و با هر بار نفس كشیدن عضلات قفسه سینه‌شان بیشتر به حركت در آید و بینی باز و بسته شود، می‌توان آن را نشانه‌ای از وجود درد در ناحیه دستگاه تنفسی دانست. اگر این وضعیت تا یك ساعت بعد همچنان ادامه داشت، بدون اتلاف وقت به پزشك یا بیمارستان مراجعه كنید.
 
5. كم آب شدن بدن
وقتی نوزاد ما پوشكش را خیس نمی‌كند، نگران می‌شویم كه مبادا دچار كم‌آبی بدن شده است. مثلاً یك نوزاد شش روزه چیزی حدود شش بار در روز ادرار می‌كند؛ یعنی هر روز حدوداً شش بار پوشكش را باید تعویض كنید؛ اما وقتی نوزاد در طول روز فقط یك بار ادرار كند و شما وقتی هر بار پوشكش را نگاه می‌كنید، خشك است، به احتمال زیاد دچار كم‌آبی بدن شده است.
سایر علائم كم‌آبی بدن شامل خشكی دهان، چشمان گود افتاده و فرو رفته و بی‌حالی و رخوت می‌باشد. در چنین مواقعی باید به پزشك مراجعه كرد و احتمالاً به نوزادتان پدیالیت داد. معمولاً مصرف آب توصیه نمی‌شود؛ چرا كه باعث كاهش میزان سدیم بدن شده و كاهش سدیم نیز حمله مغزی ایجاد می‌كند.
 
6. استفراغ زردآب
نوزادان زیاد استفراغ می‌كنند (وقتی كه زیاد سرفه می‌كنند، وقتی به سختی گریه می‌كنند، وقتی زیاد می‌خورند و ...) اگر استفراغ آنها همراه با خروج زردآب باشد، نشانه خطرناكی است. استفراغ‌هایی كه رنگ كاكائویی تیره دارند نیز خطرناك هستند. زردآب نشان می‌دهد كه روده مسدود است و باید سریعاً نوزاد درمان شود. استفراغ‌هایی كه به رنگ كاكائویی تیره هستند نیز نشانه خونریزی داخلی می‌باشند.
استفراغ كردن بعد از آسیب‌دیدگی سر نیز نیاز به بررسی دارد؛ زیرا ممكن است مغز آسیب دیده باشد. در هر صورت آسیب‌دیدگی‌های ناحیه سر (چه با استفراغ و چه بدون استفراغ) باید مورد توجه قرار بگیرند. سلامت نوزاد تازه رسیده بیش از هر چیز دیگری ذهن پدر و مادر كم تجربه را به خود مشغول می‌كند. رفتار اطرافیان نیز اضطراب آنها را افزایش می‌دهد. تنها با كمی آگاهی و داشتن اعتماد به نفس بیشتر این نگرانی‌ها بسیار كاهش می‌یابد. گاهی اوقات دمای اتاق پایین می‌آید كه اگر طفل شما در خواب باشد، این كاهش دما خطرناك می‌شود؛ بنابراین همیشه به دمای متعادل اتاق توجه كنید.
اغلب نوزادان در حالت خواب وقتی كه احساس گرسنگی كنند، از خواب بیدار می‌شوند. نیازی نیست شما او را از خواب بیدار كنید، می‌توانید به این علائم توجه كنید و به او شیر بدهید. خواب نوزادان روزهای اول پس از تولد، بسیار زیاد است؛ اما به تدریج كاهش می‌یابد. به خصوص اگر حمام كرده باشند، بیشتر به خواب احتیاج دارند. نوزادان در صورت گرسنگی از خود علائمی نشان می‌دهند كه از نوع و نحوه گریه آنها می‌توان پی به گرسنگی‌شان بُرد.
برخی نوزادان سرخود را به این طرف و آن طرف می‌چرخانند، برخی دست‌ها و حتی مچ دست‌هایشان را به سمت دهان می‌برند، برخی به سمت سینه مادر خیز برمی‌دارند و ... شما نیز با مشاهده این علائم می‌توانید پی به علت آن برده و هر چه زودتر به او شیر بدهید. گاهی اوقات كمبود آهن می‌تواند به بد‌خوابی او منجر شود.
نوزادان در حال رشد هستند و نیاز به ویتامین‌ها و املاح و مواد معدنی بیشتری دارند؛ بنابراین بعد از آنكه نوزاد شما شش ماهه شد، سعی كنید كم‌كم به او غذاهایی كه حاوی آهن بیشتر هستند، بدهید؛ مثل گوشت، ماهی، انواع حبوبات، سبزی و میوه‌ها. برای نوزاد خود حتماً از صابون، شامپو و مواد شوینده‌ای كه خاصیت قلیایی ضعیف دارند، استفاده كنید تا از ایجاد هر گونه حساسیت و خارش پوستی جلوگیری شود.