اختلال شنوایی نوزاد، اهميت تشخيص زودهنگام

امروزه اين نكته كه مي‌‌بايست اختلال شنوايي در سريع‌ترين زمان ممكن تشخيص داده شود مورد توجه محققين قرار گرفته است. بالندگي مهارت‌هاي زباني و گفتاري كه خود شالوده و اساس توانايي ارتباطي در نوع انسان مي‌باشد در گروه سلامت كامل سيستم شنوايي است. جديدترين نظريات دانش نروساينس و زبان‌شناسي، بر وجود يك سيستم نهادي در انسان تأكيد مي‌ورزند كه تنها با دريافت محرك‌هاي صوتي بيروني به شكل‌گيري و تكامل زبان مي‌انجامد و بديهي است كه اگر در ساز و كار دريافت اين محرك‌هاي بيروني كوچك‌ترين خللي ايجاد شود، نتيجه مستقيم آن در توانايي‌هاي زباني و گفتاري كودك، ديده خواهد شد. بنابراين يكي از مهم‌ترين وظايف خانواده و البته نظام سلامت، اين است كه از سلامت كامل سيستم شنوايي نوزاد اطمينان حاصل كند.
برنامه جامع غربالگري شنوايي نوزادان

كه امروزه در اكثر مراكز درماني و بيمارستاني بخش دولتي و خصوصي توسط شنوايي شناسان انجام مي‌گيرد، با هدف تشخيص زودرس اختلالات شنوايي نوزاد طراحي و اجرا گرديده است.

 

اين برنامه به مدد فناوري‌هاي نوين در عرصه شنوايي در مرحله اول به غربالگري شنوايي نوزادان مي‌پردازد. اگر در مرحله غربالگري، ترديدي نسبت به سلامت سيستم شنوايي نوزاد پديد آمد، به صورت خودكار، نوزاد وارد مرحله ارزيابي تشخيصي مي‌گردد، خوشبختانه دانش پيشرو شنوايي‌شناسي، قادر است در آغازين ماه‌هاي زندگي سلامت سيستم شنوايي را از طريق آزمون‌هاي فيزيولوژيك و الكتروفيزيولوژيك مورد ارزيابي قرار دهد و با ضريب اطمينان بسيار بالايي در صورت وجود اختلال شنوايي، كيفيت و كميت آن را مشخص سازد.
 پاسخ‌هاي ريفلاكسی كودك

بديهي است كه والدين نوزاد، به ويژه مادر بزرگ‌ها و پدربزرگ‌ها كه خود كوله‌بار تجربه ساليان فرزندپروري را در اختيار دارند مي‌توانند با مشاهدات روزمره خود از رفتار واكنشي او، سلامت يا عدم سلامت شنوايي نوزاد را مورد ارزيابي اوليه قرار دهند. نوزاد يك يا دو ماهه با شنوايي سالم نسبت به اصوات بلند ناگهاني، واكنش‌هايي دارد برگشت به طرف منبع صدا و جستجوي آن، آرام شدن، هيجان و ... از جمله اين واكنش‌ها هستند.

 

يكي از بهترين مشاهدات، نگاه كردن به بدن كودك هنگام خواب و پس از ايجاد يك صداي بلند ناگهاني است، اگر كودك بدن خود را جمع مي‌كند، پلك‌هايش را بر هم نهد و هرگونه واكنش ديگر كه به ازاي صداي بلند ناگهاني نشان بدهد مي‌تواند نشانگر وجود شنوايي در او باشد. اهميت اين مشاهدات تنها در اين امر است كه اگر چنين پاسخ‌هايي ملاحظه نشدند، بلافاصله ‌بايد ارزيابي كامل تشخيص شنوايي توسط شنوايي شناس پيگيري گردد.

در كلينيك شنوايي‌شناسي چه مي‌گذرد؟
هنگامي كه نوزاد خود را براي ارزيابي شنوايي به يك مركز تخصصي شنوايي شناسي مي‌آوريد، اطمينان داشته باشيد كه مجموعه آزمون‌هاي لازم براي رسيدن به يك تشخيص و قضاوت صحيح علمي از وضعيت سيستم شنوايي فرزند شما، به عمل خواهد آمد.

 

آزمون‌هاي، شنوايي شناس:  

از سلامت پرده تمپان و عملكرد طبيعي گوش مياني اطمينان حاصل خواهد كرد.   به ارزيابي عملكرد گوش داخلي خواهد پرداخت و بررسي خواهد كرد كه آيا سلول‌هاي حسي شنوايي (سلول مويي خارجي) كه نقش بسيار مهمي در فرآيند شنيدن دارند، طبيعي هستند يا خير؟  به تخمين و ارزيابي شنوايي نوزاد شما با آزمون مبادرت خواهد كرد و به شما خواهد گفت كه آيا كودك شما در محدوده فركانسي 1 تا 4 كيلوهرتز شنوايي طبيعي دارد يا خير؟  ميزان شنوايي او را در فركانس‌هاي مختلف تعيين خواهد نمود.   نوزاد شما را از طريق ارزيابي‌هاي رفتاري مورد بررسي قرار خواهد داد.

دلايل تأكيد بر تشخيص زودرس اختلال شنوايي

براي توضيح اهميت اين مسئله، لازم است مفهوم «دوره بحراني» در شكل‌گيري و تكامل زبان را اندكي توضيح دهيم. از بدو تولد و حتي شايد بتوان گفت از پيش از تولد و در دوران جنيني، با شنيدن اصوات پيراموني، نوزاد به صورت نهادي قادر به يادگيري زبان مي‌شود در اين دوره كه اصطلاحا از آن به عنوان دوره بحراني ياد مي‌شود و تا 5/3 سالگي كودك تداوم دارد، بيشترين ميزان يادگيري خودبخودي زبان روي مي‌دهد. البته اين يادگيري در گرو سلامت سيستم شنوايي است.

 

در صورت رخداد هرگونه كاهش شنوايي در اين دوره زماني، شكل‌گيري و رشد زبان و به تبع آن گفتار، نيز دستخوش اختلال خواهد گرديد.  امروزه ثابت شده است كه سيستم عصبي مركزي شنوايي در انسان داراي قابليت انعطاف‌پذيري بسيار زيادي است. يعني اينكه ارائه تحريك، باعث توسعه و گسترش سيستم عصبي مي‌گردد. بر اين مبنا، لازم است كه در كمترين زمان ممكن، وجود اختلال شنوايي به هر درجه و ميزان تشخيص داده شود و برنامه توانبخشي آغاز گردد. مطالعات باليني نشان داده است كه هر چقدر زودتر مداخلات توانبخشي يعني استفاده از سمعك و يا كاشت حلزون آغاز گردند، بهره باليني بيشتري را ايجاد خواهند كرد.